Het verschil tussen een minimum cao en een standaard cao

Het verschil tussen een minimum cao en een standaard cao

Door Linda Bol, Inspecteur Bureau Cicero

Linda is werkzaam als inspecteur van Bureau Cicero, een inspectie-instelling die onder meer controles uitvoert voor het keurmerk van de Stichting Normering Arbeid. Voordat Linda als inspecteur aan de slag ging, was zij werkzaam als financieel manager van een uitzendbureau, waar zij ruime ervaring heeft opgedaan op dit terrein. Linda vindt het jammer dat de uitzendbranche nogal eens negatief in het nieuws komt. “Ik kom genoeg ondernemingen tegen die het goed (willen) doen,” zegt ze. “Met Bureau Cicero hebben wij de doelstelling ondernemingen vooruit te willen helpen. Met columns en artikelen kan ik hier ook aan bijdragen. Goede, toegankelijke informatie biedt uitzenders immers mogelijkheden om te leren en deskundig te worden. Het is de moeite waard met elkaar te laten zien op welke manier de uitzendsector positief bijdraagt aan de economie en de arbeidsmarkt.” Reacties op Linda’s bijdragen zijn welkom!

Minimum en standaard cao
Een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) bevat afspraken over lonen en andere arbeidsvoorwaarden die gelden in een onderneming of in een bepaalde bedrijfstak.

Er zijn 2 verschillende soorten cao’s:
– een standaard cao
– een minimum cao

Bij een standaard cao mag je niet afwijken, ook niet in positieve zin, van de gemaakte afspraken in de betreffende cao. Alle arbeidsvoorwaarden zijn afgebakend, onder andere de lonen zullen exact conform deze cao moeten worden uitbetaald. Door die cao zo te standaardiseren beoogt men te voorkomen dat concurrentie op arbeidsvoorwaarden in een bepaalde sector plaats vindt.

Bij een minimum cao mag er wel worden afgeweken, let wel, alleen in positieve zin. Dit wil zeggen alleen ten gunste van de werknemer.

In iedere cao staat beschreven wat het karakter van de cao is. Vaak staat dit in een van de eerste artikelen al omschreven. Voorbeelden van omschrijvingen betreffende het karakter zijn:

• De bepalingen in deze cao hebben een standaardkarakter, tenzij uitdrukkelijk anders is aangegeven. (Artikel 1 cao beroepsgoederenvervoer, standaard cao)
• Werkgever en werknemer kunnen slechts dan van de bepalingen van deze cao afwijken indien zulks uitdrukkelijk in de tekst is aangegeven. ( Artikel 2 cao Nederlandse Podia, standaard cao)
• Deze cao heeft een minimum karakter. Dat wil zeggen dat minimaal de in deze cao opgenomen bepalingen toegepast dienen te worden. (Artikel 1 cao schoonmaak – en glazenwassersbedrijf, minimum cao)
• De bepalingen van de cao zijn zogenaamde minimumbepalingen. Afwijking van de cao en de bijlagen is alleen toegestaan als dit in het voordeel van de uitzendkracht is. (Artikel 5 -cao voor uitzendkrachten)

Wat gebeurt er als toch wordt afgeweken van een standaard cao?
Afspraken die in strijd zijn met een standaard cao zijn nietig, zoals bepaald in artikel 12 Wet op de collectieve arbeidsovereenkomst.

Wat geldt er voor uitzend- en/of detacheringsbureaus?
Dit is niet zo eenvoudig.
Bij de algemeen verbindend verklarende (avv) cao voor uitzendkrachten geldt de werkingssfeer van de cao van uitzendkrachten. Zoals hierboven ook als voorbeeld gegeven heeft de cao voor uitzendkrachten een minimum karakter. Volgens artikel 16 dient de inlenersbeloning van de opdrachtgever gevolgd te worden. Omdat de cao voor uitzendkrachten een minimum cao is, zou je kunnen stellen dat minimaal de inlenersbeloning uit artikel 16 gevolgd moet worden.

Stel, de opdrachtgever valt onder de werkingssfeer van een cao met een standaard karakter. In theorie is het dan mogelijk dat het uitzendbureau in positieve zin kan afwijken.

Aandachtspunt
Het kan voorkomen dat er in de cao van de opdrachtgever sprake is van een vergewisbeding. Een vergewisbeding of vergewisbepaling houdt in dat de inlener zich ervan moet vergewissen (controleren) dat de uitzendkrachten op de juiste manier worden beloond. Zie ook Vergewisbeding.

Het uitzendbureau valt niet direct onder de cao waarin het vergewisbeding is opgenomen, waardoor de controleplicht voor uitbetaling van het juiste loon ligt bij de opdrachtgever en niet bij het uitzendbureau. Als er doelbewust hogere lonen worden uitbetaald door een uitzendbureau, is het maar de vraag hoe de rechter hiernaar zou kijken. Er zullen echter niet veel rechters zijn die tegen een hoger loon zijn.

Lees ook deze columns van Linda Bol:
Wanneer is een uitzendovereenkomst een oproepovereenkomst?
Toeslag over onregelmatige uren of overwerkuren, hoe bepaal je dat?
Werkingssfeer CAO ABU en sectoraansluiting
Twee cao’s in één werkweek, hoe bereken je het uitzendloon?
CAO voor Uitzendkrachten en budget duurzame inzetbaarheid
Uitzend-cao en loon bij arbeidsongeschiktheid van flexkrachten
Feestdagen reserveren en uitbetalen volgens de uitzend-cao’s