"Voor futureproof ondernemen in flex"
SLUIT MENU

TNO brengt skills in kaart voor betere matching

TNO is bezig op grote schaal skills in kaart te brengen om vraag en aanbod op de arbeidsmarkt beter te matchen.

Ronald Dekker
Ronald Dekker, foto door Vincent Basler

Interview met Ronald Dekker, arbeidseconoom, werkzaam bij TNO

Deze week presenteerde hij het paper Skills gevraagd! als een oproep aan werkend Nederland. De vernieuwingen op de arbeidsmarkt gaan te traag, zegt hij en er ligt een enorme taak. Voor 2030 moeten 500.000 mensen worden omgeschoold vanwege veranderende eisen in de arbeidsmarkt door de klimaat- en energietransitie en de toenemende digitalisering.

De arbeidsmarkt blijft krap. Bedrijven hebben moeite de juiste mensen te vinden voor hun vacatures. Daarom moeten wij met elkaar het matchingsysteem anders inrichten, zegt Ronald Dekker. Het kan veel fijnmaziger dan via bestaande diploma’s. Die zijn te star. Teveel mensen vallen nu buiten de boot, terwijl zij misschien ook geschikt zouden zijn voor het werk met gerichte trainingen.

In dit interview legt hij uit hoe TNO dit voor zich ziet.

Wat vragen jullie, kort gezegd, aan de partijen in de arbeidsmarkt?

“Aan werkenden vragen wij open te staan voor het leren van nieuwe vaardigheden.
Aan bedrijven vragen wij om hun behoefte aan menskracht uit te drukken in termen van skills. Aan opleiders vragen wij om hun curriculum te vertalen en onderbouwen in termen van skills en op basis daarvan ook of veel meer modulaire, losse trainingen te bieden. Aan personeelsintermediairs vragen wij: denk met ons mee, zorg dat jullie eigen matchingsystemen gekoppeld kunnen worden aan het systeem dat wij ontwikkelen.

Aan de overheid en de politiek vragen wij: sta open voor dit plan, want hiermee kunnen wij als samenleving nu al beginnen met de vernieuwing van de arbeidsmarkt. Wij hoeven niet te wachten tot wetten en instituties zijn veranderd. Het onderwerp zelf is immers niet controversieel. Wij kunnen er de handen voor ineen slaan, want het is in het belang van iedereen.”

Samenwerking met UWV
Er bestaan al diverse manieren om skills, competenties en vaardigheden in kaart te brengen. Een ‘leven lang leren’ staat al jaren op de agenda. Er zijn succesvolle pilots, iedereen vindt het nodig en toch gaat de brede ontwikkeling nog traag. Hoe willen jullie er versnelling aan geven?

“Wij werken samen met UWV om werkzoekenden in kaart te brengen in termen van skills. Daar zijn al flinke stappen in gezet. De skills taal die TNO en UWV samen ontwikkelen heet CompetentNL. Wij werken eraan om die dynamisch te maken ten behoeve van nieuwe technologische ontwikkelingen, en stimuleren de koppeling met andere skills talen.

In de samenwerking met de werkgevers hebben wij nog veel te doen. Wij kunnen niet een standaard bedenken en die opleggen als hun oplossing. Zo werkt het niet, dan herkennen zij zichzelf niet. Wij gaan dat dus doen in interactie met bedrijven.”

Mbo kwalificaties vertalen naar skills
“Er is een nauwkeurige kwalificatiestructuur in het mbo, die wij vrij eenvoudig direct kunnen vertalen naar skills. Daar zijn wij bij TNO al een eind mee op weg. Dat vragen wij vervolgens ook van de private opleiders en van andere vormen van onderwijs.

Mbo’ers vormen de grootste groep op de arbeidsmarkt. Dit is ook de groep die het meeste risico loopt als de arbeidsmarkt niet goed functioneert. Universitair geschoolden komen er meestal zelf wel uit. Zij hebben de luxe dat zij ook wel onder hun niveau kunnen werken. Die luxe bestaat niet voor iemand die mbo-2 is opgeleid en zijn/haar baan kwijt raakt door economische verschuivingen.

Van opleiders vragen wij om een flexibeler aanbod van opleidingen in te richten; vaker gerichte cursussen, gerichte trainingen voor een bepaalde skill of vaardigheid, een concreet stukje nieuwe kennis, waarbij werkende mensen terug kunnen naar het ROC om in een paar maanden weer up to date te zijn voor ander werk bij een andere of dezelfde werkgever. Er is al beleid om te stimuleren dat zowel het mbo als het hbo een meer flexibel aanbod ontwikkelen voor werkenden. Voor opleiders voelt het niet altijd comfortabel wanneer bedrijven losse stukjes uit hun curriculum willen plukken. De skills benadering maakt het voor opleiders makkelijker om flexibele trainingen in te richten.”

Vacatureteksten analyseren in termen van skills
Het bedrijfsleven hanteert een divers palet aan functietitels en vacatureteksten. Hoe help je ze daar over na te denken vanuit een skills benadering?

“Zij hoeven dat niet helemaal zelf te kunnen. Wij hebben AI-technologie om hen te helpen. Wij kunnen bijvoorbeeld een pilot doen met een relatief groot bedrijf en de laatste 100 vacatures die werden geplaatst, analyseren. Daaruit destilleren wij welke skills het bedrijf zoekt en checken dat met de betrokken afdelingen in het bedrijf: klopt dit? Vervolgens vragen wij: maak je als bedrijf de juiste vacatureteksten als je mensen met deze skills zoekt? Zo leert het bedrijf in overleg met ons betere vacatureteksten te maken. Omgekeerd leren wij dat als bedrijven vacatureteksten op een bepaalde manier formuleren, zij blijkbaar naar die en die specifieke skills zoeken. Het werkt naar twee kanten.”

Grotere pool van kandidaten
“Er is een groot onbenut arbeidspotentieel; mensen die nu niet werken of onder hun niveau werken. Met een skills benadering, in plaats van diploma’s, krijgen bedrijven een grotere pool van kandidaten en maken meer mensen kans op een baan die bij hen past. Dat is een groot voordeel. Geschikte kandidaten kun je opleiden met gerichte training.”

Overheid
“TNO wordt met belastinggeld gefinancierd. De overheid, het huidige (demissionaire) kabinet stimuleert het plan Leven lang ontwikkelen. Daar zitten allerlei nuttige elementen in. En het gaat ook uit van een projectmatige, onderzoekende manier van werken. We gaan met onze benadering dingen proberen. Wat werkt gaan wij verder uitrollen. Zo willen wij onder meer stimuleren en inrichten dat werkende mensen via de digitale portal van de overheid (in het kader van Leven lang ontwikkelen) direct kunnen aansluiten op trainingen op mbo- en hbo-niveau.”

Wat kunnen uitzenders en detacheerders doen?
Ronald Dekker
“Wij weten dat grote uitzenders ook met soortgelijke AI-technologie bezig zijn. Wij vragen aan hen: denk met ons mee. Deel met ons hoe jullie daar zelf naar kijken. Wees bereid om daar over te praten. Wees bereid om dat op elkaar aan te sluiten. We zien vaak een ‘closed shop’ benadering in de markt (‘iedereen moet maar aansluiten op hoe wij het doen, onze technologie’). Zo willen wij het niet. Wij stellen voor om via één skills systeem te werken. Het is een skills ontologie, waaraan je modulair andere systemen kunt plakken, waarmee je makkelijk de vertaalslag kunt maken. Wij vragen dus van marktpartijen de bereidheid om die koppeling te maken. Dan kunnen zij doorgaan met hun systeem en tegelijk profiteren van de schaalgrootte die wij aan het organiseren zijn.

Het zou heel mooi zijn als dat lukt.”

Interview: Hinke Wever
Foto: Vincent Basler

Hinke Wever is een creatieve verbinder van werk- en levensterreinen. Ze was als redacteur vanaf de start betrokken bij FlexNieuws.