Arbeidsinspectie: ‘alles op platform YoungOnes wijst in de richting van een arbeidsovereenkomst’

Op verzoek van FNV Naleving & Flex onderzocht de Arbeidsinspectie van eind 2022 tot begin 2023 het platform YoungOnes. Aanleiding was de melding dat meerdere werkers die als zzp’ers via het platform YoungOnes werkten bij H&M niet dezelfde arbeidsvoorwaarden hadden als werknemers in gelijkwaardige functies. De arbeidsinspectie ondervroeg enkele medewerkers, onderzocht werkprocedures, contracten, facturen en voorwaarden. 

De conclusie uit het onderzoeksrapport van 23 maart is dat alle omstandigheden in de richting van een arbeidsovereenkomst wijzen. Omdat het hier een overeenkomst tussen drie partijen betreft, vindt de inspectie dat het gaat om terbeschikkingstelling van arbeid. Dat zou van YoungOnes een uitzendbureau maken.

Hoe kwam de inspectie tot deze beoordeling? FlexNieuws kreeg het rapport onder ogen en loopt de belangrijkste criteria langs.

Is sprake van een overeenkomst van opdracht? 

Bij een overeenkomst van opdracht is sprake van een duidelijk omschreven opdracht en afgebakend specialistisch werk. Dat is bij H&M niet het geval, in de ogen van de inspectie. Arbeidskrachten staan samen met eigen personeel op de werkvloer, doorlopen hetzelfde inwerktraject en doen hetzelfde werk.

Een belangrijk kenmerk bij een overeenkomst van opdracht is dat er tussen de opdrachtgever en opdrachtnemer geen gezagsverhouding bestaat. Die is er wel volgens de Inspectie, omdat H&M bepaalt hoe er gewerkt wordt. Zo geven de storemanagers instructies en bepaalt H&M in eerste instantie het uurtarief en wanneer er wordt gewerkt. H&M bepaalt verder de kledingvoorschriften en keurt de urenregistratie goed. De kledingzaak kan de werkers beoordelen, ongewenst gedrag rapporteren en blokkeren; wat volgens de inspectie duidt op een toezichthoudende en beoordelende rol door H&M. 

Wat is de rol van het platform?

Een andere kwestie is de rol van het platform. Is het slechts een prikbord waar vraag en arbeid samenkomen? Of is het meer, is het ook een partij in de overeenkomst en stelt het arbeid ter beschikking – waarmee het feitelijk een uitzendbureau is. De rol van de YoungOnes is meer dan alleen faciliteren of een service bieden, volgens de Arbeidsinspectie. Zij constateert op verschillende punten inmenging: 

• YoungOnes biedt de arbeidskrachten hulp bij het aanvragen van een btw-nummer. Tevens geeft het voorlichting en beantwoordt vragen over het gebruik van het platform en het zelfstandig ondernemen via een kick-start call.
• Het platform verstrekt een template voor de overeenkomst van  opdracht. De overeenkomst van opdracht is daarmee slechts een invuloefening.
• Werkers krijgen een automatische verzekering via Collective Benefits, nadat hun eerste klus is gedaan.  
• YoungOnes faciliteert en controleert de arbeidskrachten ten aanzien van zowel het facturatieproces als het betalingsproces. Het bepaalt de betalingstermijn van facturen, stelt kaders voor de tarieven, eist een uitcheck op het platform voor de facturatie.
• Als de arbeidskracht kiest voor factoring krijgt deze de vergoeding binnen drie werkdagen na de klus. Zo niet, dan krijgt de arbeidskracht betaald wanneer de opdrachtgever de factuur betaalt. In beide gevallen wordt de factuur automatisch gegenereerd door het platform. 
• Naast de overeenkomst van opdracht stelt YoungOnes de gebruikersvoorwaarden voor zowel de opdrachtgever als de arbeidskracht op en bepaalt het platform ook de inhoud ervan.
• Door het hanteren van een beoordelingssysteem waar H&M de arbeidskrachten kan beoordelen, heeft YoungOnes invloed op de selectie van arbeidskrachten. 
• Young Ones bepaalt, bemiddelt en faciliteert het vervangingsproces. Zo is er een discord community, waarmee de arbeidskrachten uit de pool van het platform vervanging kunnen regelen. 

De conclusie 

De conclusie van de Arbeidsinspectie luidt: de arbeidskracht verricht arbeid onder leiding en toezicht van H&M (die aangeeft wat de werkzaamheden zijn en deze ook controleert) en staat onder gezag van de YoungOnes (de arbeidskracht heeft zich jegens de Young Ones verplicht om arbeid te verrichten). De inspectie constateert dat er een gezagsverhouding bestaat tussen  YoungOnes (uitlener) en de arbeidskracht enerzijds en tussen de arbeidskracht en H&M anderzijds. Er is geen sprake van een overeenkomst van opdracht, maar van een uitzendovereenkomst. Nu er sprake is van een driehoeksverhouding resulteert dit in het ter  beschikking stellen van arbeidskracht.

Overigens betwist YoungOnes de aannames en conclusies uit het onderzoeksrapport van de Arbeidsinspectie.

Lees ook de reactie van YoungOnes op het rapport.