PayOK reageert op rapport Aanjaagteam bescherming arbeidsmigranten

Stichting PayOK reageert in een brief op het rapport van het Aanjaagteam bescherming arbeidsmigranten, dat onder leiding staat van Emile Roemer.

Het rapport van het Aanjaagteam werd op uitnodiging van minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid geschreven.

Stichting PayOK biedt een keurmerk dat toeziet op de juiste cao-beloning van uitzendkrachten, waaronder arbeidsmigranten die als uitzendkracht in ons land werken. Ook de juiste afdracht van pensioenpremie, de transitievergoeding en de aanvulling van het loon bij ziekte is onderdeel van dit keurmerk.

De brief van PayOK aan de voorzitter van het Aanjaagteam Arbeidsmigranten  luidt als volgt:

Geachte heer Roemer,

Recent hebben wij kennisgenomen van de eerste aanbevelingen van het Aanjaagteam Arbeidsmigranten. Wij juichen het zeer toe dat er meer aandacht komt voor de positie van arbeidsmigranten. In onze dagelijkse praktijk zien we helaas dat arbeidsmigranten, maar ook andere flexwerkers, onjuist behandeld en betaald worden.

PayOK is het keurmerk dat bedrijven en dan vooral uitzendbureaus (half)jaarlijks toetst op de betaling van het juiste loon van de werknemers. Dit in het kader van goed werkgeverschap, met als basis de ketenaansprakelijkheid voor het loon zoals die in de WAS is vastgelegd. Daarmee geeft PayOK invulling aan een leemte die er was op dit terrein. Geen enkel keurmerk, behalve Paychecked in de transportsector, toetst op de juiste beloning van uitzendkrachten.

Kort gezegd komt het er bij PayOK op neer dat bij de inspectie van uitzendbureaus de uitzendkrachten per inleen-CAO (of eventueel een bedrijfsregeling als er geen CAO van toepassing is) worden gerubriceerd. Op basis van steekproeven per CAO wordt getoetst of de uitzendkrachten juist ingeschaald zijn, juist beloond en betaald worden, de juiste toeslagen betaald worden én er op de juiste wijze pensioenafdracht en -betaling plaats vindt.

Het bestuur van PayOK heeft recent besloten om de inspecties uit te gaan breiden met controle op de juiste vaststelling en betaling van transitievergoeding en de juiste betaling bij ziekte van uitzendkrachten (zeker actueel als gevolg van de Corona crisis).

Wat zijn onze ervaringen tot nu toe? De helft van de aangemelde uitzendbureaus komt bij de eerste inspectie in aanmerking voor het PayOK certificaat, 25% na een tweede aanvullende inspectie en 25% kan niet voldoen aan de voorwaarden van PayOK. Dit betekent dat bij een kwart van de uitzendbureaus er sprake is van onjuiste beloning of pensioenafdracht. En dit betreft nota bene bureaus die zich bij PayOK voor certificering aanmelden. Dus dat wil zeggen dat het feitelijke aandeel substantieel hoger zal zijn!

Met deze kennis en vanuit onze maatschappelijke betrokkenheid reageren we hierbij op uw aanbevelingen:

– Kernwoorden in de hele discussie rondom de beloning van arbeidsmigranten zijn in onze ogen: Goed Werkgeverschap en Goed Opdrachtgeverschap. We missen deze woorden nog in uw aanbevelingen. Een juiste beloning begint met goed opdrachtgeverschap. Een opdrachtgever die als doel heeft de laagste prijs te betalen, moet beseffen dat dit altijd ten koste gaat van de beloning van de uitzendkracht. Een goede opdrachtgever is bereid een faire prijs te betalen, zodat het uitzendbureau de werknemers juist kan belonen.
– In uw aanbeveling 4.8 geeft u aan dat er behoefte is aan meer regulering van de uitzendbureaus. PayOK en Paychecked zijn uitstekende middelen voor deze regulering. PayOK is onafhankelijk en opereert vanuit het belang van goed werkgeverschap en niet vanuit belangenbehartiging.
– In uw aanbeveling 4.9 pleit u voor minimumnormen om concurrentie op arbeidsvoorwaarden tegen te gaan, ook dit kan door inzet van PayOK. Door te controleren of de arbeidsvoorwaarden juist worden toegepast wordt concurrentie op dat vlak tegengegaan.

Daarnaast willen we u voor de vervolgadviezen de volgende input meegeven:
– Verplicht opdrachtgevers om inzage te hebben in de keten van arbeid. Bij producten in bijvoorbeeld de voedingsmiddelenindustrie is volledig te achterhalen welke grondstoffen gebruikt zijn, waar die vandaan komen, et cetera. Dit in verband met aansprakelijkheid in de keten als een product onverhoopt een risico blijkt te zijn voor de volksgezondheid. Bij arbeid is dit niet het geval. We achterhalen wel plofkippen, maar geen “plofwerknemers”. Opdrachtgevers weten niet wanneer welke uitzendkracht op welk project heeft gewerkt, waardoor naspeurbaarheid onmogelijk is. Met als gevolg dat ook in de aanpak van Corona niet duidelijk is welke uitzendkracht betrokken is bij mogelijke besmetting of verspreiding van het virus.
– Een verandering bij uitzendbureaus is afdwingbaar via de opdrachtgevers. Als opdrachtgevers certificering eisen van de uitzendbureaus gaat er daar iets veranderen. We pleiten er dan ook voor om in uw vervolgadvies aandacht te besteden aan de cruciale rol die opdrachtgevers hierin hebben.
– Uitzendbureaus die opereren vanuit het buitenland zijn lastig te controleren. PayOK heeft specifiek hiervoor een buitenlandnorm ontwikkeld, waardoor ook regulering van dit deel van de sector plaats vindt.

Tot slot nog een aantal ‘slechte’ voorbeelden uit onze praktijk:
– Arbeidsmigranten met werkervaring worden veelal ingeschaald in laagste CAO schalen met als argument dat ze geen werkervaring hebben in Nederland. Op deze wijze wordt misbruik gemaakt van aanloopschalen die in veel CAO’s voorkomen.
– Er zijn opdrachtgevers die het uitzendbureau dicteren welke lonen ze moeten betalen aan uitzendkrachten, waarbij bewust gekozen wordt voor lonen onder CAO niveau. Het is voor het uitzendbureau dan een kwestie van dit te accepteren of geen omzet te hebben. Dit is een kwalijke vorm van slecht opdrachtgeverschap.
– Voor aansluiting bij pensioenfondsen wordt door uitzendbureaus selectief gewinkeld. Vaak wordt gezocht naar de meest voordelige regeling. Dit door cijfers te manipuleren waardoor een onjuiste werkingssfeer wordt vastgesteld.

Wij zijn graag bereid om deze en meer praktijkvoorbeelden met u te delen in het vervolgtraject en input te geven op de komende aanbevelingen. Wij waarderen dan ook de toezegging dat wij deel kunnen nemen aan de komende gesprekken.

Bron: PayOK, 23 juni 2020

Zie ook
Rapport Aanjaagteam bescherming arbeidsmigranten
Interview: PayOK keurmerk bevordert juiste CAO-verloning