"Voor futureproof ondernemen in flex"
SLUIT MENU

Rapport Aanjaagteam bescherming arbeidsmigranten

Het kabinet heeft het Aanjaagteam bescherming arbeidsmigranten onder aanvoering van Emile Roemer ingesteld om voorstellen te doen om de werk- en leefomstandigheden van arbeidsmigranten te verbeteren.

Dit heeft geresulteerd in een rapport met eerste aanbevelingen, die in een tweede rapport nog verder zullen worden uitgewerkt.

De volgende onderwerpen komen in het rapport aan bod:
1) Registratie
2) Wonen
3) Vervoer
4) Werken
5) Zorgverzekering
6) Samenwerking toezichthouders/handhavingsinstanties
7) Informatievoorziening

Doel is dat het risico op coronabesmetting voor arbeidsmigranten op de korte termijn afneemt en dat de positie van arbeidsmigranten in Nederland op de langere termijn ook wordt versterkt.

Daarom stimuleert het Aanjaagteam de samenwerking tussen betrokken partijen in Nederland en de buurlanden, vooral op regionaal, lokaal en sectoraal niveau, om wetsnaleving inclusief de coronamaatregelen te bevorderen bij werkgevers en detacherings- en uitzendbureaus die werken met arbeidsmigranten.


Reactie vanuit uitzendsector 
Een voorstel uit het rapport is dat arbeidsmigranten tijdens de coronacrisis hooguit met twee mensen tegelijk op één kamer worden gehuisvest en nog beter ieder een eigen kamer zouden moeten krijgen. Vanuit de uitzendsector klinkt de reactie dat dit onbetaalbaar is. Bovendien is er nu al een groot tekort aan huisvesting.


Regionaal overleg
Het Aanjaagteam voerde al regionale bijeenkomsten over de werk-, woon- en reisomstandigheden van arbeidsmigranten. De komende tijd zullen meer van dergelijke bijeenkomsten worden georganiseerd en zullen hoorgesprekken plaatsvinden met onder meer arbeidsmigranten, sociale partners, gemeenten, toezichthouders en belangengroepen.

Arbeidsmigranten in een kwetsbare positie
In Nederland werken meer dan 400.000 arbeidsmigranten uit de Europese Unie die bijdragen aan de Nederlandse economie, vooral in sectoren zoals distributie, land- en tuinbouw, bouw, schoonmaak en vleesverwerkende industrie. Veel bedrijven zijn (deels) afhankelijk van arbeidsmigranten.

Arbeidsvoorwaarden en betaling
Arbeidsmigranten werken vaak tegen minimale arbeidsvoorwaarden (zo’n 70 tot 80% werkt voor een uurloon lager dan 15 euro) en zij wonen in veel gevallen in door de werkgever, vaak het uitzendbureau, beschikbaar gestelde huisvesting met veel mensen dicht op elkaar, met een geregeld wisselende samenstelling, met weinig privacy en geen mogelijkheden om afstand te houden tot elkaar. Net als iedere andere werkende zouden arbeidsmigranten echter tegen goede arbeidsvoorwaarden en onder goede arbeidsomstandigheden in Nederland moeten kunnen werken.

Complexe problematiek
De problematiek rond de bescherming van arbeidsmigranten is complex, heeft veel verschillende aspecten, ook grensoverschrijdende (bijv. werken in Nederland en wonen in Duitsland), en daardoor zijn er ook veel verschillende partijen bij betrokken. Onderstaande ‘spin’ is door de provincie Noord-Brabant opgesteld en geeft goed weer welke onderwerpen met de problematiek rond de bescherming van arbeidsmigranten verbonden zijn.

Verantwoordelijkheid inleners en uitzendbureaus
Het is de verantwoordelijkheid van zowel de inlener als het uitzendbureau dat arbeidsmigranten onder goede arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden kunnen werken. Zij dragen samen, als keten, verantwoordelijkheid om dit goed te regelen.

Huisvesting en vervoer worden vaak geregeld door het uitzendbureau. De keerzijde daarvan is dat arbeidsmigranten voor hun werk, huisvesting, vervoer en zorgverzekering afhankelijk zijn van één en dezelfde instantie.

De afhankelijkheid leidt ertoe dat verlies van werk ook verlies van huisvesting en de zorgverzekering kan betekenen, en dat huisvesters arbeidsmigranten boetes op kunnen leggen voor kleine zaken. Gedurende de coronacrisis komen meermaals verhalen op tafel dat mensen in daklozencentra terecht komen of over straat zwerven.

Het Aanjaagteam heeft de afgelopen tijd veel voorbeelden gezien van goed werkgeverschap, waarbij inleners en uitzendbureaus hun verantwoordelijkheid hebben genomen en, met steun van onder meer gemeenten en sociale partners, creatieve alternatieven hebben gevonden om de kans op besmetting tijdens werken, wonen en reizen te beperken.

Het Aanjaagteam adviseert het kabinet om op korte termijn een aantal maatregelen te treffen om snel de situatie van arbeidsmigranten te verbeteren. Dit zijn volgens het Aanjaagteam minimale voorwaarden om besmettingen bij bedrijven waar veel arbeidsmigranten werken, zoals slachthuizen, de bouw, distributiecentra en in de land- en tuinbouw, te beperken. Deze maatregelen kan het kabinet deels zelf treffen, maar deels vraagt dat ook actie van betrokken partijen zoals mede-overheden, werkgevers en uitzendbureaus.

Dit eerste rapport wijst voor elke aanbeveling verantwoordelijke instanties en organisaties aan, die zich over de uitwerking kunnen gaan buigen. Ook de uitzendsector krijgt taken toebedeeld.

De suggesties worden verder uitgewerkt; hiervoor verschijnt dan nog een tweede rapport.

Bron: Rapport Aanjaagteam bescherming arbeidsmigranten

Hinke Wever is een creatieve verbinder van werk- en levensterreinen. Ze was als redacteur vanaf de start betrokken bij FlexNieuws.