Normenkader WTTA: ‘Essentiële controles op beloning nog niet goed uitvoerbaar voor controlerende instellingen’

Tot en met 12 april konden ‘belanghebbenden via een internetconsultatie reageren op het normenkader van de Wet toelating terbeschikkingstelling van arbeidskrachten (WTTA) , zoals verwoord in ‘Wijziging Regeling Waadi in verband met de invoering van een toelatingsplicht van arbeidskrachten’. Dit gaat vooral over de inrichting van de periodieke controles.

Ook Stichting PayOK reageerde. Waar gaat het volgens PayOk nog mis? Wat is er nodig voor de uitvoering?

Uitvoerbaarheid van essentiële controles op beloning onderbelicht

Hoe moet de opdrachtgever de beloningsgegevens doorgeven (in het kader van: gelijk loon voor gelijk werk)?
Het normenkader vormt de leidraad voor inspecties. “Hoe de opdrachtgever gegevens over de inlenersbeloning moet doorgeven aan de intermediair is niet duidelijk. Als dat niet duidelijk is, kan het ook niet worden afgedwongen en goed gecontroleerd.”

Inspecteurs moeten over diepgaande cao-kennis beschikken.
“Inspecteurs hebben intensieve training nodig. Alleen al voor de controle op de juiste beloning van uitzendkrachten (beter gezegd: de beloning van alle terbeschikkinggestelde medewerkers) moeten inspecteurs beschikken over kennis van alle cao’s. Het gaat om honderden cao’s. Die kennis is complex en vraagt veel meer knowhow dan alleen de kennis van de SNA-norm, dit vraagt een flinke investering voor instellingen en zorgt voor een extra wervingsobstakel.”

Check en dubbelcheck van verloningsgegevens
“Bij inspectie van administraties vallen zaken op, maar hoe is hard te maken dat er iets niet klopt? Om de waarneming ter plaatse te (dubbel)checken, zou het mogelijk moeten zijn de data te vergelijken met gegevens van bijvoorbeeld de opdrachtgevers of de gegevens die bekend zijn bij o.a. de Belastingdienst. Private inspectie-instellingen hebben daar geen toegang toe.”

Even uitzoomen; hoe zit het ook alweer met de WTTA?

Opbouw Wetsvoorstel Toelating Terbeschikkingstelling Arbeidskrachten

Het wetsvoorstel Toelating Terbeschikkingstelling Arbeidskrachten (WTTA) bestaat uit vier pijlers:

1. Een toetredingsmechanisme
2. Periodieke controles
3. Publiek toezicht
4. Aanspreken van inleners

Stichting PayOK is al eerder ingegaan op het wetsvoorstel zelf, zie daarvoor: Internetconsultatie WTTA reactie Stichting PayOK.

Hoe ziet het normenkader WTTA er in grote lijnen uit?

Het normenkader bestaat uit de meest recente SNA NEN 4400 norm waaraan delen van de PayOK-norm zijn toegevoegd, maar dan beperkt tot ter beschikkingstelling van arbeid. De scope is wel beperkter in vergelijking met de SNA- en PayOK-norm vanwege de beperkte scope van de WTTA. Dit maakt het mogelijk om een binnenland- en een buitenlandnorm te integreren.

Onderstaand schema geeft een overzicht.

Er zijn ook enkele punten toegevoegd over veiligheid op de werkplek, huisvesting en gelijke kansen bij werving en selectie.

Een aantal bepalingen, vooral voor arbeidsovereenkomsten en loonstroken, zijn verder uitgewerkt.

De toevoeging van de delen uit de PayOK-norm betreft eisen met betrekking tot het loonverhoudingsvoorschrift.

PayOK gelooft dat met het verplicht stellen van de bestaande normen in bovenstaand overzicht hetzelfde doel bereikt wordt, maar dan op een efficiëntere manier.

Loonverhoudingsvoorschrift (WAADI) en inlenersbeloning (CAO voor Uitzendkrachten) bij elkaar getrokken

Een belangrijk punt van kritiek van PayOK is dat in de concept wettekst het loonverhoudingsvoorschrift en de inlenersbeloning bij elkaar zijn getrokken. Het loonverhoudingsvoorschift betekent echter: gelijkwaardige arbeidsvoorwaarden volgens elk punt uit de cao van de inlener. Opvallend is, dat dit punt in het concept wijzigingsbesluit de eisen aan de inlenersbeloning worden opgesomd, zoals die staan in de actuele CAO voor Uitzendkrachten.

Maar dit is niet hetzelfde als het loonverhoudingsvoorschrift volgens de WAADI. Payrollers, die sinds 1 januari 2020 niet meer onder de CAO voor uitzendkrachten vallen, komen op deze manier bij invoering van de WTTA feitelijk wèl weer onder het uitzendregime te vallen. Volgens PayOK zou daardoor óf het normenkader zoals bedoeld in artikel 3a van de voorgestelde wijzigingen in de WAADI moeten worden aangepast óf zou de wet- en regelgeving versimpeld moet worden.

“Payroll via dit normenkader in feite weer gelijk maken aan uitzenden,terwijl de bestaande regels voor payroll niet worden aangepast? Dat is erg verwarrend; een botsing van regels met de praktijk!”

Opgave van het loonverhoudingsvoorschrift door de opdrachtgever

De opdrachtnemer (de intermediair) moet een procedure hebben om een juiste opgave van de beloningsmodaliteiten te krijgen van de opdrachtgever. Hoe dat eruit moet zien is niet duidelijk. De inspectie-instelling kan bij twijfel een opvraag doen bij de opdrachtgever. Hoe de inspectie-instelling dit op waarheid kan toetsen, is ook niet duidelijk. De Nederlandse Arbeidsinspectie gaat het niet controleren.

Wat mist volgens PayOK in het normenkader en de controlevoorschriften?

1. Overeenkomst tussen inlener en uitlener

In de overeenkomst tussen inlener en uitlener kunnen bepalingen worden opgenomen over het aantal ketenpartijen dat de uitlener mag inschakelen en of de inlenende partij ook de van toepassing zijnde inlenersbeloning correct aan de uitlenende partij lager in de keten doorgeeft. Dit geeft concrete mogelijkheden om de keten beter te onderzoeken. Met name bij inleen vanuit het buitenland kan dit belangrijk zijn, om bijvoorbeeld te voorkomen dat een uitzendkracht die tegen inlenersbeloning in Nederland werkt een overeenkomst van opdracht heeft in een ander EU-land tegen een veel lager tarief.

2. Controle op consistentie van opgaves

Integrale controle op gegevens op inleenovereenkomst, de A1-verklaring en Postedworkers opgave is nodig. De Postedworkers website is niet gebruikersvriendelijk ingericht, maar het is wel een nuttig instrument om “trucjes” te voorkomen. Uiteraard gaat dit alleen werken als er daadwerkelijk op wordt gecontroleerd. Hier kan de private controle wel een verschil maken.

3. Opleiding

De correcte toepassing van cao-bepalingen zal moeten worden gecontroleerd. Immers, als de opdrachtgever aangeeft welke cao van toepassing is, zal de inspecteur moeten weten wat dat voor de beloning betekent. Er zijn honderden cao’s. Dat vraagt kennis die een SNA-inspecteur niet vanzelfsprekend heeft. Stichting PayOK heeft daar een speciale opleiding voor gemaakt ten behoeve van haar norm. Het is wellicht een idee om de inspecteurs deze opleiding te laten volgen.

“Inspecteurs beschikken niet ‘zomaar’ over kennis van honderden cao’s, terwijl dat wel van hen wordt verwacht in de uitoefening van controles op basis van het WTTA-normenkader.”

Conclusie

Het normenkader is het SNA-schema, aangevuld met de eisen met betrekking tot beloning uit het PayOK schema, terwijl de normpunten die de effectiviteit van de controle kunnen vergroten, achterwege zijn gelaten. PayOK denkt met name aan:

1. de opgave van beloningsmodaliteiten door de opdrachtgever en de controle daarop
2. transparantie in de keten en de controle daarop.

Bekijk hier de complete reactie van PayOK

Lees ook:

• Wetsvoorstel toelating terbeschikkingstelling arbeidskrachten; Tweede Kamer pakt malafiditeit niet aan
• ‘Terug naar de tekentafel met Wet toelating terbeschikkingstelling arbeidskrachten’