Uitzendkrachten dreigen zzp’ers te worden door WAB en zzp-wetgeving

Uitzendkrachten dreigen zzp’ers te worden door WAB en zzp-wetgeving

Interview met Daan Slütter, directeur uitzendbureau 4Minutes

Hij heeft een open brief geschreven aan minister Koolmees van SZW. Waarom?

“Veel werknemers en uitzendkrachten weten nog niet wat hen te wachten staat,” zegt Daan Slütter. “Ze staan niet op het Malieveld te demonstreren, want ze zijn zich van geen onheil bewust. Nu zijn ze nog in loondienst, maar over vijf jaar is er kans dat zij tegen hun zin moeten werken als zzp’ers, omdat het speelveld op de arbeidsmarkt is vertroebeld.”

Zzp’ers zijn te goedkoop
“De Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) wordt ingevoerd per 1 januari 2020, maar de wetgeving voor zzp’ers wordt pas een jaar later van kracht. Bovendien is de zzp-wetgeving een slap aftreksel van wat er werd beloofd tijdens het Kameroverleg over de nieuwe arbeidswetgeving. Zzp’ers zijn veel te goedkoop in vergelijking met uitzendkrachten.”

Daan Slütter is met zijn uitzendbureau 4Minutes actief in de productie en logistiek in Twente.

“Ruim acht jaar geleden ben ik gestart met een online platform voor uitzenden onder de naam 4Minutes.nl. Ik wilde opdrachtgevers zelf laten zoeken naar uitzendkrachten. Dat sloot niet aan op hun behoefte. Bedrijven willen ontzorgd en geholpen worden in het hele planningsproces en in de begeleiding van uitzendkrachten. Daarom heb ik nu een regulier uitzendbureau met circa 300 uitzendkrachten dagelijks aan het werk.”

Prijsdruk
“In mijn werkpraktijk merk ik dat de prijsdruk in productie en logistiek aldoor op de loer ligt. Als uitzendwerkgever hanteer ik de uitzend-cao met de inlenersbeloning, inclusief toeslagen. Vanwege de komst van de WAB gaan wij veel mensen in vaste dienst nemen, want ik begrijp de maatregelen van minister Koolmees. Veel daarvan onderschrijf ik als werkgever.

Toch trek ik aan de bel over een paar domme dingen in de wetgeving, die precies het omgekeerde teweegbrengen van wat de bedoeling is. Als het moet ben ik best in staat mijn bureau om te bouwen naar een platform voor zzp’ers. Maar ik ben nu juist bewust uitzendwerkgever geworden. Veel van onze uitzendkrachten hebben te maken met uiteenlopende uitdagingen in hun leven. Zij vinden het moeilijk het hoofd boven water te houden. Wij begeleiden hen en weten wat er speelt. Als deze mensen door economische prijsdruk gedwongen worden tot een bestaan als zzp’er, zullen de meesten het niet redden, vrees ik.”

Oproeptermijn van vier dagen
“De nieuwe wetgeving heeft onbedoelde neveneffecten die de positie van werknemers kwetsbaarder maakt. Ik denk bijvoorbeeld aan de maatregel uit de WAB over de oproeptermijn. De werkgever moet aan oproepkrachten vanaf 1 januari 2020 vier dagen tevoren schriftelijk melden dat een taak of job niet doorgaat, als hij dat later doet moet hij wel die uren betalen. Welk effect heeft dat op de sector waarin ik actief ben?

In een fabriek doet een machine het opeens niet meer. Die gaat af en toe kapot. Er is een storing of het materiaal dat nodig is, kan even niet geleverd worden in de keten van toeleveranciers. Voor die dagen zijn natuurlijk wel al uitzendkrachten ingepland. Die moet ik dan afzeggen terwijl ik zo’n machinestoring natuurlijk ook niet zie aankomen. Ik moet wel de uitzendkrachten betalen. Wat denk je dat dit doet met mijn kostprijs? En denk je dat mijn opdrachtgevers daar op zitten te wachten? Die gaan rekenen en besluiten op enig moment: ‘Doe mij maar zzp’ers, want die hoef ik geen cao-loon te betalen en geen toeslagen en ik heb niets meer te maken met oproeptermijnen voor oproepkrachten die wel gelden voor uitzendkrachten.’

Hoe kan ik op dit punt concurreren met partijen die langszij komen en zzp’ers gaan leveren voor een tarief van 16.- euro per uur?”

Minimumtarief zzp’ers afstemmen per sector
“Straks werken in de productiebedrijven zzp’ers naast uitzendkrachten en je kunt voorspellen dat de laagste prijs wint. Vervolgens gaat dit ook gelden voor de reguliere werknemers bij die organisaties. Waarom wordt er niet met de markt gepraat om de wetgeving aan te passen aan deze realiteit en dus ook het voorgestelde minimumtarief voor zzp’ers realistisch te stroomlijnen met het cao-loon van de sectoren waarin zij werken?

Ik heb daarom op eigen initiatief een open brief geschreven aan minister Koolmees.

Eerlijk gezegd verbaast het mij dat het de uitzendbrancheorganisaties niet is gelukt om de vier dagen oproeptermijn uit de wetgeving te halen. Een dag tevoren afzeggen is normaal in uitzenden. Daarom huurt een bedrijf uitzendkrachten in; om onverwachte leegloop en piekbezetting mogelijk te maken.”

Dagplanning gaat weer overheersen
“Vier dagen tevoren aangeven aan de werknemer (uitzendkracht of oproepkracht) of er wel/niet gewerkt wordt, dat heeft ongewild nog een ander tegenstrijdig effect. Al jaren waren wij met onze klanten in overleg om onze uitzendkrachten een meer constant werkaanbod te bieden: ‘Geef ons alsjeblieft een weekplanning’ vroegen wij, want dan kunnen wij het werk goed afstemmen met onze uitzendkrachten. Dat begon net goed te werken, wat prima was voor de uitzendkrachten en de opdrachtgever. Het bracht rust in de tent. En nu krijgen we weer de situatie dat er willekeur gaat ontstaan voor uitzendkrachten. De dagplanning gaat opnieuw overheersen, want die is goedkoper. De wetsmaatregel voor de oproeptermijn heeft hier precies het omgekeerde effect van wat de bedoeling was.

Waarom kan zo’n maatregel niet worden bijgesteld? Waarom kan er niet over worden gepraat?”

Transitievergoeding met terugwerkende kracht veroorzaakt ontslag
“Ditzelfde zie ik gebeuren met de transitievergoeding. Het is een goed initiatief om de transitievergoeding van toepassing te laten zijn vanaf de eerste dag van de arbeidsovereenkomst.
Maar nu wordt daar bovenop ook nog eenmalig met terugwerkende kracht de transitievergoeding opgelegd voor iedereen die op 1 januari 2020 in dienst is en van wie het contract niet wordt verlengd. Dit betekent dat je per uitzendkracht nog honderden euro’s moet betalen, waarvoor je niet hebt kunnen sparen in je kostprijs. Het veroorzaakt noodgedwongen een ontslaggolf, want het effect is dat werkgevers gaan kijken: wie heb ik tijdelijk in dienst en kan ik voor 1 januari 2020 nog uit dienst laten gaan. De maatregel zou juist goed werkgeverschap moeten stimuleren, maar het leidt tot ontwijkgedrag. En voor deze wetsmaatregel met terugwerkende kracht kan ik bovendien geen enkele zinnige verklaring bedenken. Deze maatregel veroorzaakt in mijn ogen onnodig leed.

Nogmaals, veel maatregelen in de WAB vind ik goed, maar laten we dan de verkeerde impulsen alsjeblieft kunnen bijstellen, met het oog op de arbeidsmarktpositie van uitzendkrachten en andere werknemers.”

Tot zover Daan Slütter, die dit telefonisch interview gaf op zijn papa-dag, terwijl zijn kinderen in de kamer speelden en naar het Sinterklaasjournaal keken. Life goes on. Het is alweer half november.

Lees zijn open brief…

Interview: Hinke Wever