UWV arbeidsmarktprognose 2021 – groei en krimp in banen per sector

In 2021 valt het aantal banen terug tot het niveau van 2018. Dat staat in de nieuwe UWV arbeidsmarktprognose voor 2021.

Bekijk de factsheet

Er verdwijnen tussen 2019 en 2021 vooral banen in sectoren die direct getroffen worden door de contact beperkende maatregelen of waar veel met veel flexibele contracten wordt gewerkt, zoals bij de uitzendbureaus (-76 duizend), in de horeca (-59 duizend) en in de industrie (-39 duizend). Sectoren waar in twee jaar tijd banen bij komen zijn zorg & welzijn (+ 65 duizend), het openbaar bestuur (+22 duizend) en de sector informatie & communicatie (+21 duizend).

Het effect van de coronacrisis was eerder zichtbaar bij het aantal gewerkte uren dan bij het aantal banen. Het aantal gewerkte uren daalde in 2020 met 3,8%, terwijl het aantal banen in 2020 daalde met 0,8%. De cijfers gaan over werknemers en zelfstandigen samen. Vanwege de grote onzekerheid beschrijft het UWV beide groepen niet afzonderlijk. De getoonde cijfers zijn jaargemiddelden.

Impact crisis eerder zichtbaar bij uren dan bij banen
In de getroffen sectoren worden minder uren gewerkt, onder andere vanwege de maatregelen om verspreiding van het virus te voorkomen.

In 2020 nam het aantal gewerkte uren flink af (-3,8%). In 2021 volgt wel weer een toename (1,8%). De verwachte stijging van de productie (economische groei) komt tot uiting in een toename van het aantal gewerkte uren. Deze stijging is echter niet voldoende om het verlies volledig goed te maken. Vooral in de sectoren horeca, uitzendbureaus en cultuur, sport en recreatie is een sterke daling van het aantal uren zichtbaar in 2020 (zie bijlage 2). In 2021 neemt naar verwachting het aantal uren in deze sectoren weer toe als de contact beperkende maatregelen geleidelijk opgeheven worden. In de bouw neemt het aantal uren in beide jaren af.

Meer sectoren die krimpen dan groeien
De impact van de crisis verschilt sterk per sector. We vergelijken daarvoor de verwachte aantallen banen en uren in 2021 met 2019. Er verdwijnen tussen 2019 en 2021 in absolute zin vooral banen bij uitzendbureaus (-76 duizend), horeca (-59 duizend) en industrie (-39 duizend). Het zijn vooral de sectoren die direct getroffen werden door de contact beperkende maatregelen (zoals de verschillende soorten lockdowns) en/of sectoren waarin veel met flexibele contracten wordt gewerkt waar banen verdwijnen.

Er zijn ook zeven sectoren met een toename van het aantal banen tussen 2019 en 2021. De meeste banen komen er bij in de sector zorg & welzijn (65 duizend), openbaar bestuur (22 duizend) en informatie en communicatie (21 duizend).

Horeca, cultuur en sport
In de horeca neemt het aantal banen in twee jaar tijd af met 59 duizend. Dat is een daling van bijna 11% en daarmee is de horeca procentueel gezien de grootste daler (figuur 3). Een deel van de horeca is open gebleven voor afhalen en bezorging en vakantieparken en hotels in Nederland profiteren ervan dat vakanties in eigen land gevierd worden. Dit
compenseert echter niet het inkomensverlies van de reguliere activiteiten binnen de horeca of het wegblijven van vakantiegangers vanuit het buitenland. In 2021 neemt naar verwachting de productie ook weer toe, maar dit is niet voldoende om het verlies aan banen te voorkomen. In de cultuur, sport en recreatie verdwijnen waarschijnlijk zo’n
11 duizend banen (-5%) tussen 2019 en 2021.

Uitzendsector herstelt, maar onvoldoende om krimp te compenseren
De uitzendsector is hard geraakt door de coronacrisis met een afname van 76 duizend banen in twee jaar tijd (-9%). Al voor de uitbraak van de coronapandemie was een daling van het aantal uitzenduren al ingezet. Juist vanwege de gunstige economische situatie namen werkgevers meer mensen in dienst en maakten ze minder gebruik van
uitzendbureaus. Sinds het uitbreken van de crisis is het aantal banen en uren nog harder gedaald. Bedrijven kunnen nu eenmaal makkelijker hun kosten beperken en inspelen op de gevolgen van de crisis door afscheid te nemen van tijdelijk personeel. In 2021 neemt het aantal uren en banen wel weer toe, maar niet in voldoende mate om het verlies van 2020
te compenseren.

Bouw krimpt in banen
Naar verwachting verdwijnen er 27 duizend banen tussen 2019 en 2021 in de bouw. De klappen voor de bouw vallen vooral in 2021. Investeringen worden mogelijk uitgesteld. Ook leveren de regels rond PFAS en stikstof onzekerheid op. En hoewel de particuliere woningenmarkt nog niet is afgekoeld door de coronacrisis, kan een oplopende werkloosheid tot meer inkomensonzekerheid leiden bij consumenten en daarmee tot uit- of afstel van woningaankopen of verbouwingsplannen. Er komen dus mogelijk minder nieuwe opdrachten voor de bouw. Wel probeert de overheid zo veel mogelijk projecten naar voren te halen.

Industrie krimpt in aantal banen
In de industrie neemt het aantal banen af met 39 duizend. De industrie had al vroeg te maken met verstoringen in de productieketens, o.a. door problemen bij toeleveringen van onderdelen of grondstoffen. In de industrie wordt veel gewerkt met uitzendkrachten. Mogelijk zijn daar wel al in 2020 banen verdwenen, die worden echter geteld bij de uitzendsector. Binnen de industrie zijn de vooruitzichten het gunstigst voor de voedings- en genotmiddelenindustrie. In deze deelsector zal het aantal banen juist toenemen. Voeding is (deels) een basisbehoefte en daardoor minder conjunctuurgevoelig dan andere onderdelen van de industrie. In de andere deelsectoren (chemische industrie, metaalindustrie, overige industrie) neemt het aantal banen wel af. Dat is overigens niet volledig toe te schrijven aan de coronacrisis. De industriële productie was in 2019 al iets gekrompen, na drie jaar van groei.

Informatie en communicatie groeit 6% in banen, veel vraag naar ICT’ers
Het aantal banen neemt procentueel het sterkst toe in de sector informatie en communicatie, namelijk met bijna 6% (21 duizend banen). Dit is in lijn met de ontwikkeling van de afgelopen jaren. Daarnaast is door de contact beperkende maatregelen om het coronavirus in te dammen de digitaliseringsbehoefte versneld toegenomen. Omdat meer mensen thuis werken, thuis onderwijs geven of krijgen neemt de vraag naar ICT-oplossingen sterker toe. Daarnaast is er ook door de pandemie een sterkere toename in het aanbieden van online diensten, zoals vanuit de detailhandel en de horeca. De arbeidsmarkt is al tijden krap voor ICT’ers. Het is dus wel de vraag of er genoeg personeel te vinden is om aan de behoefte te voldoen. Onder deze sector vallen echter ook activiteiten die het moeilijker hebben, zoals uitgeverijen en andere mediabedrijven die last hebben van minder advertentie-inkomsten.

Zorg en welzijn groeit naar 1,7 miljoen banen
In de sector zorg en welzijn groeit het aantal banen in twee jaar tijd met 65 duizend naar ruim 1,7 miljoen banen. De zorg is al jaren de banenmotor. Door een groeiende vraag naar zorg neemt het aantal banen elk jaar toe. Onze prognose is een voortzetting van deze trend. Uiteraard heeft de coronapandemie grote gevolgen voor de banen in deze sector. Een deel van de zorg lag stil bij de eerste (de intelligente) lockdown en is daarna langzaam opgestart. Nog steeds kan niet alle reguliere en planbare zorg verleend worden. Daarnaast zorgden de coronapatiënten voor een groot beroep op de vraag naar acute zorg in 2020.

Openbaar bestuur groeit in aantal banen
In de sector openbaar bestuur komen er 22 duizend banen bij. De uitgebreide steunmaatregelen voor het bedrijfsleven en de stijgende aanvraag van WW- en bijstandsuitkeringen zorgen voor een groter beroep op overheden en uitvoeringsorganisaties zoals UWV.

Bron: UWV, 28 januari 2021

Lees ook
ABU week 49-53: daling in uren en omzet uitzendbranche
Top-100 populairste banen voor starters, volgens Magnet.me