"Voor futureproof ondernemen in flex"
SLUIT MENU

PAWW snelst groeiende fonds ooit, maar is dat wat we willen?

De PAWW, het snelst groeiende fonds ooit, maar is dat wel wat we willen?

Door Nettie Alkema, salaris- en cao-expert, en Harry Vogels, cao-expert

Nettie Alkema
Nettie Alkema

Harry Vogels
Harry Vogels

Het UWV verspreidt jubelende berichten: het aantal WW-uitkeringen daalt al bijna 17 maanden op rij aanzienlijk. Zo bedroeg de afname in mei van dit jaar 5,8% ten opzichte van een maand daarvoor. En in vergelijking met mei 2021 is dit zelfs een daling van 34%! En juist nu start de uitzendbranche met deelname aan de PAWW, de Private aanvulling WW en WGA. Een opmerkelijke beslissing waarvan niet duidelijk is of deze voortkomt uit overtuiging of uit druk vanaf de onderhandelingstafel.

Cao-partijen, personeelstekorten en de PAWW
De Stichting PAWW is in 2016 door de Stichting van de Arbeid opgericht om de verkorting van de WW en de WGA te repareren. De uitkeringen van deze verzekeringen zijn destijds verkort van 38 maanden naar twee jaar en de PAWW zorgt ervoor dat voormalige werknemers ook na afloop van de volledige WW of WGA uitkering nog maximaal 14 maanden een PAWW uitkering kunnen krijgen. Als je aan alle voorwaarden voldoet, dat dan weer wel. Zo moet je minimaal tien jaar gewerkt hebben en krijg je alleen een uitkering als de werkgever waar vanuit je werkloos werd, ook is aangesloten bij deze PAWW.

De premie voor de PAWW wordt betaald door de werknemer en in 2021 waren 2,1 miljoen werknemers via ongeveer 60.000 werkgevers verzekerd voor deze aanvulling. De vraag is echter of dit aantal wel zal blijven groeien zoals beoogd, of zelfs zal blijven bestaan?

Minder belangstelling
In april 2022 komt de PAWW met een dringende oproep aan alle partijen. Of cao-partijen hun PAWW-deelname zo snel mogelijk willen verlengen, zodat hun werknemers niet het risico lopen om per 1 oktober 2022 (tijdelijk) onverzekerd te zijn voor deze regeling. Op deze datum vervallen namelijk de Algemeen Verbindend Verklaringen van de verzamel-cao’s PAWW. En zonder AVV geen verzekering.

In het voorjaar van 2022 blijkt dat er nog maar 1,3 miljoen werknemers verzekerd zullen zijn vanaf 1 oktober, wat betekent dat voor 800.000 werknemers het recht op aanvulling dreigt te vervallen, ook al is er in het verleden premie voor betaald. Weggegooid geld zou je ook kunnen zeggen. Ook de Stichting van de Arbeid roept op tot verlenging of deelname.
Deze Stichting lijkt zich behoorlijk vergist te hebben in de belangstelling voor de PAWW-deelname. Na zes jaar vallen bijna 4 miljoen cao-werknemers nog steeds niet onder de werkingssfeer van de cao PAWW.

En wat te zeggen van de rol die de Stichting van de Arbeid hierin speelt? Buiten de strikte cao wetgeving om en tegen het advies van de Raad van State is er een aantal complexe verzamel-cao-constructies opgetuigd om met een premie voor álle werknemers die onder de werkingssfeer van een cao vallen, een verlengde WW voor elkaar te krijgen. Eerst namen vooral bedrijfstakken deel, maar later zijn ook – vooral grote –ondernemingen aangehaakt. Dat bood deze ondernemingen de kans om eerder afscheid te nemen van oudere werknemers.

PAWW en de uitzendbranche
Nu per 1 augustus ook de uitzendbranche gaat deelnemen rijst bij ons wel de vraag hoe men tot deze beslissing is gekomen. Was de druk van de FNV te groot? Was deelname voorwaarde om de onderhandelingen omtrent de nieuwe uitzend cao tot een goed einde te brengen? Echt zeker zullen we dit niet weten. Zeker is wel dat noch werkgevers noch werknemers in deze branche op een dergelijke regeling zitten te wachten, zeker niet nu er besloten is om in de uitzend cao compensatie van de werknemersbijdrage PAWW op te nemen. Op deze manier werkt de regeling kostenverhogend voor werkgevers. Niet alleen vanwege de compensatie, maar ook vanwege de administratieve rompslomp die registratie en aangifte – in weer een eigen portaal – met zich meebrengen. Werknemers zullen zelden tot nooit een beroep kunnen doen op deze regeling. De kans dat een werknemer langdurig werkloos wordt uit een uitzendcontract is – zeker nu – maar heel klein. En dan wordt ook de loonstrook er door de extra inhouding en bijdrage niet duidelijker op.

Op weg naar de 1 miljard
In het laatste kwartaalverslag van de Stichting PAWW (1e kwartaal 2022) is te lezen dat de financiële positie van het fonds gezond is. Het vermogen is inmiddels toegenomen tot 600 miljoen (!). Dit komt o.a. door een efficiënte uitvoering met lage kosten per deelnemer en een verdeling van de middelen over Europese obligaties met een hoge rating en korte resterende looptijden. Dat is fijn zou je zeggen, maar is het ook nodig om zoveel vermogen in kas te hebben? Van alle ongeveer 200 cao-fondsen is de PAWW veruit de rijkste. Een naar onze mening ongewenste status. De komende jaren blijft er een groot tekort aan werknemers, waardoor het aantal WW-uitkeringen en ook de gemiddelde duur van de WW-uitkering alleen maar verder zal dalen. Het vermogen zal dus enkel blijven groeien als er niet wordt ingegrepen door de politiek. De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft wel een belangrijke rol bij het verplichtstellen van de premie voor de werknemer (hij is ook degene die de Algemeen Verbindend Verklaring afgeeft) maar hij heeft geen enkele controle over de uitgaven van dit fonds. Misbruik van de regeling is dan ook niet ondenkbaar.

Wij pleiten voor een grondige evaluatie door de Stichting van de Arbeid van het project PAWW, waarbij het advies aan de politiek in ieder geval zou moeten zijn om te stoppen met het gebruik van zowel een wettelijke als een private WW regeling.

Nettie Alkema en Harry Vogels
5 juli 2022

Lees ook
Nettie Alkema: PAWW en verloning uitzendkrachten
Harry Vogels: CAO-afspraak PAWW in de uitzendbranche kent haken en ogen

Harry Vogels is CAO-deskundige, auteur, columnist & publicist.