Uitzenders begeleiden statushouders naar jobs in logistiek

Er is een groot personeelstekort in de logistieke en transport sector. Statushouders zijn gemotiveerd om te werken en kunnen – met de juiste begeleiding – vacatures vullen en in hun eigen onderhoud voorzien. Welke rol nemen uitzenders bij de arbeidsmarktintegratie van deze mensen?

Olympia begeleidt jaarlijks 50 statushouders naar banen in logistiek van tenminste 28 uur tot fulltime per week. Logistic Force leidt momenteel 40 statushouders op tot chauffeur voor de transportsector. Inclusief alle bijscholing, cultuur- en taaltraining.

Interview met Joop de Boer, werkzaam als Accountmanager Werkgeversservicepunten bij Olympia Uitzendbureau en met Johan Hilferink, partner binnen Logistic Force en eigenaar van Logistic Force Apeldoorn B.V.

Dit dubbelinterview is het eerste van een driedelige serie over uitzendorganisaties die zich binnen diverse sectoren inzetten voor de begeleiding van grotere groepen statushouders naar duurzaam werk.

Statushouders zijn vluchtelingen die asiel hebben aangevraagd in Nederland en een verblijfsvergunning hebben gekregen. De weg naar werk is een kwestie van maatwerk en het vereist regionaal overleg en samenwerking. Tot die conclusie komt ook de SER.

De Sociaal-Economische Raad (SER) pleit voor een effectievere ondersteuning van vluchtelingen met een verblijfsvergunning bij het zoeken naar werk. Meer maatwerk en een sluitende regionale infrastructuur waarop gemeenten, werkgevers en werknemers een beroep kunnen doen, zijn nodig voor een succesvolle integratie van deze nieuwkomers. Lees verder >

Olympia Uitzendbureau
Olympia biedt werk aan mensen in uitvoerende beroepen, zoals chauffeurs, monteurs, operators, logistiek medewerkers en productie medewerkers, callcenter medewerkers en servicemonteurs. Maar ook aan administratief medewerkers.

Logistic Force
Logistic Force is gespecialiseerd in het samenbrengen van werkgevers en werknemers en opleidingen binnen transport en logistiek.

Gemotiveerd voor werk en bij- of omscholing
“Statushouders zijn over het algemeen zeer gemotiveerd om te werken en zich te laten bijscholen,” dat zeggen zowel Joop de Boer als Johan Hilferink uit eigen ervaring. “Als zij zich hebben aangepast aan de Nederlandse werksituatie, inclusief de benodigde bijscholing, ontwikkelen zij zich tot prima en zeer loyale werknemers.” Hoe verlopen de selectie- en inwerktrajecten?

Voor welke sector of functie bemiddelt u hen?
“Wij kijken vooral wat iedere individu aan kwaliteit meebrengt om tot een bemiddeling over te gaan,” zegt Johan Hilferink van Logistic Force, die momenteel statushouders opleidt tot chauffeur. “Wij willen dat de werkgever enthousiast wordt en dat de kandidaat merkt dat hij op de juiste plek komt.”

Olympia bemiddelt statushouders in de logistiek. “Hier kunnen wij banen bieden waarmee zij relatief laagdrempelig kunnen integreren door de praktische aard van het werk,” zegt Joop de Boer van Olympia.

Hoeveel statushouders bemiddelt u?
Olympia begeleidt per jaar circa 50 statushouders naar een baan. “We bemiddelen zowel mensen die zelf al hebben gezorgd dat zij de Nederlandse taal voldoende beheersen om te kunnen werken, als groepen kandidaten die wij in overleg met de gemeente voorbereiden op en begeleiden naar werk,” verklaart Joop de Boer. “Om hen taaltraining aan te bieden hebben wij ons aangesloten bij het Taalakkoord.”

Logistic Force begeleidt op dit moment ongeveer 40 statushouders die deelnemen aan de opleiding tot chauffeur. “Met onze Logistic Force Academy bieden wij opleidingen binnen transport en logistiek. Als de kandidaten enthousiast zijn voor het werk, welke aanvullende opleidingen en trainingen voor hen nuttig zijn. Vanuit Logistic Force Apeldoorn zijn wij gestart met het opleiden van chauffeurs. Momenteel is er zeer veel vraag naar chauffeurs en via dit opleidingstraject kunnen wij hierin voorzien. Elk van de deelnemers zit in een andere fase van de training. Gedurende dit jaar vinden zij hun weg richting werk,” vertelt Johan Hilferink.

Ook Joop de Boer, Olympia, geeft aan dat het bieden van maatwerk-arbeidsmarktkansen belangrijk is, evenals het aantal uren dat iemand aan de slag kan gaan. “Wij bieden deze mensen tenminste 28 uur tot fulltime betaald werk per week, zodat zij niet meer afhankelijk zijn van een uitkering. Soms kan iemand 24 uur aan de slag bij de opdrachtgever omdat de overige 4 uren nog nodig zijn voor taaltraining. In zo’n situatie vult de gemeente het salaris aan tot 28 uren. Zo werken wij nauw samen met alle betrokken partijen in het integratieproces; elke bemiddeling is maatwerk, de hoeveelheid begeleiding en training is afhankelijk van het individu.”

Wat is het land van herkomst?
“Wij werken nu in de opleiding tot chauffeur met een grote groep deelnemers die afkomstig is uit Syrië. Ook vanuit Iran en Irak hebben wij deelnemers in dit traject,” zegt Johan Hilferink van Logistic Force.

Ook de grootste groep statushouders die Olympia bemiddelt komt uit Syrië (90%), zo geeft Joop de Boer aan. Een kleinere groep van hun kandidaten komt uit Eritrea en andere landen (10%).

Aandachtspunten in de bemiddeling, qua taalbeheersing, vaardigheden en (om)scholing?
Beide bemiddelaars noemen het belang van taal. “Het kunnen communiceren in onze taal en het begrijpen van de cultuur op de werkvloer is essentieel voor duurzame integratie.”

Logistic Force: “Wij willen hen als goede Nederlandse chauffeurs op de arbeidsmarkt brengen. Dat betekent dat zij vanaf de eerste dag van meerwaarde moeten zijn voor het bedrijf waar zij aan de slag gaan,” zo verwoordt Hilferink. Begrijpen zij wat er van hen wordt verwacht? Hoe functioneert het bedrijf waar zij werken? Hoe is daar de interne communicatie? Hoe ga je om met klanten en collega’s? Zij moeten zelfstandig het werk op kunnen pakken. Ook hun begrip van wat er gebeurt is een niet te onderschatten aspect van het werk. Naast de eis dat iemand het werk kan uitvoeren, vinden wij het belangrijk dat een chauffeur zich in een panieksituatie goed, veilig en op de voorgeschreven manier weet te redden. We laten deelnemers daarom het theoretische deel van de chauffeursopleiding in het Nederlands doen. Dit is niet makkelijk, maar het is wel het beste voor hun duurzame inzetbaarheid. Wij bieden de lessen en lesmaterialen in het Nederlands aan. Voor een diepgaander begrip van de materie laten wij een tolk de lessen ondersteunen. De behandeling van de lesstof en de voorbereiding op de examens vraagt daarvoor extra tijd en energie. Maar dat betaalt zich terug in kwaliteit.”

Ook Olympia ziet dat het ontwikkelingspotentieel van de kandidaten van belang is. “Wij merken dat de groep uit Syrië gemiddeld een goede ondergrond heeft, omdat het basis-, voortgezet en hoger onderwijs in Syrië kwalitatief goed is. Dit geeft kandidaten uit de doelgroep een gunstige startpositie om onze taal en de nodige vakkennis onder de knie te krijgen. Wij testen hun competenties en spelen daar op in,” zegt Joop de Boer.

Hoe bent u met hen in contact gekomen?
Logistic Force: “Vanuit onze samenwerking met gemeenten, werkgeversservicepunten en UWV kregen wij steeds vaker het aanbod om mensen te bemiddelen vanuit de groep statushouders. Vanuit Apeldoorn zijn wij gestart met een pilot van vier deelnemers die het vak van chauffeur zijn gaan leren. Tijdens dit eerste traject wilden wij enerzijds de deelnemers zo goed mogelijk begeleiden, maar zelf ook ervaren welke behoeften er tijdens de lessen ontstaan. Hoe en waarin verschillen die van reguliere lessen? In het begin was het even zoeken en verkennen, maar uiteindelijk hebben wij een weg gevonden waarop we verder konden. Met de inzet van iedere betrokken partij zijn hier meerdere ‘klassen’ uit voortgekomen, waardoor wij inmiddels 40 chauffeurs een opleiding bieden.”

Hoe communiceert u met hen en de opdrachtgevers?
Joop de Boer, Olympia: “De communicatie verloopt via de begeleiders op de werkvloer, dat doen wij bewust in het Nederlands om het spreken in het Nederlands te stimuleren.”

Johan Hilferink, Logistic Force: “We kiezen voor een Nederlandstalig programma, alle communicatie gebeurt dus in het Nederlands. Dit motiveert de deelnemers om sneller de taal machtig te zijn. In de beginfase moeten onderdelen vaker worden uitgelegd, maar dit zorgt er wel voor dat uiteindelijk een chauffeur aan het werk gaat, die zich op de Nederlandse arbeidsmarkt goed kan redden. De communicatie met de opdrachtgever verloopt daardoor ook positief. Wij laten de opdrachtgever bewust in een later stadium van de opleiding pas kennis maken met de kandidaat. Die spreekt dan al beter Nederlands.”

Hoeveel tijd kost de begeleiding?
Joop de Boer, Olympia: “De tijd die de begeleiding vraagt, is verschillend, vooral statushouders die de Nederlandse taal onvoldoende beheersen om te communiceren hebben dagelijks extra aandacht nodig. Dat kan oplopen naar gemiddeld zo’n 1,5 uur per dag,” zegt Joop de Boer. “Wij werken overigens altijd vanuit de driehoek; dat wil zeggen: er is begeleiding door de medewerker van onze betreffende vestiging, maar ook vanuit de jobcoach van de gemeente en de verantwoordelijke/teamleider op de werkvloer bij de opdrachtgever.”

Johan Hilferink, Logistic Force: “De tijd die nodig is per deelnemer verschilt, afhankelijk van iemands Nederlandse taalontwikkeling. Hoeveel en hoe snel kan de kandidaat vaardigheden (bij)leren? Hoeveel kennis neemt een deelnemer al mee naar de les? Hoever is de deelnemer al gevorderd tijdens de inburgering? Bij Logistic Force Apeldoorn kiezen wij er voor om in klassen te werken, maar de tijd, de klasindeling en de snelheid is flexibel en per individu aan te passen. Daarom houden wij de klassen bewust klein, zodat wij voor iedereen de juiste aandacht hebben. De opleiding tot chauffeur duurt tussen de vijf en tien maanden, gebaseerd op onze ervaring met de kandidaten die de opleiding al hebben afgerond of richting het einde van de opleiding zijn.

We moeten daarnaast niet onderschatten wat sommige deelnemers mee hebben gemaakt in hun land van herkomst en zeker ook tijdens de reis tussen hun land van herkomst en Nederland. Soms geeft dit een bepaalde druk en bewijsdrang van de deelnemer die alleen maar te waarderen valt, maar die tijdens de lessen soms een belasting is. We nemen dan  meer tijd om de juiste begeleiding te blijven bieden.”

Welke reacties krijgt u?
“Wij krijgen vooral positieve reacties van de opdrachtgevers voor wie wij statushouders naar werk begeleiden,” zegt Joop de Boer. “Ze geven aan dat de medewerkers gemotiveerd en trouw zijn en echt hun best willen doen. Het is opmerkelijk dat de negatieve beeldvorming die we nog wel eens zien bij de opdrachtgevers voorafgaand aan het traject, in de meeste gevallen verdwenen is als de mensen eenmaal aan het werk zijn. Dan ziet de opdrachtgever dat hij gemotiveerde krachten in huis heeft, waar hij op kan rekenen en mee kan communiceren.”

Johan Hilferink, Logistic Force beaamt dit. “Ook wij hebben vooralsnog positieve reacties mogen ontvangen,” zegt hij. “Men reageert vooral positief over onze inrichting van de lessen, de geboden begeleiding, de inhoud en uiteindelijk op de chauffeur die aan het werk kan. We hebben onze opleiding daarom ook pas naar buiten gebracht toen wij wisten dat we op de goede weg zaten. Op dat moment konden onze opdrachtgevers er dus ook zeker van zijn, dat de mensen die wij opleiden echt een aanwinst worden voor hun bedrijf. Hiermee voorkomen wij verkeerde aannames en veronderstellingen. Wij willen dat de deelnemers worden beoordeeld op hun kwaliteit en hun mogelijkheden.”

Eerste chauffeurs hebben opleiding afgerond
“De eerste chauffeurs hebben de opleiding afgerond,” vertelt Johan Hilferink met trots. “Het is heel gaaf te zien waar ze nu zijn vergeleken met de dag van onze eerste kennismaking. Heel mooi dat de drie noodzakelijke theorie-examens door kandidaten bij de eerste poging meteen zijn gehaald. Dit zijn heel knappe prestaties, temeer omdat deze mensen een flinke kluif hebben aan onze taal. Natuurlijk hebben we ook enkele aanmeldingen ontvangen van kandidaten die net nog niet ver genoeg zijn om de theorie goed te kunnen volgen; dat blijkt dan tijdens de lessen. Het zou ook wel te rooskleurig zijn te verwachten dat iedere aanmelding direct een succes wordt. Toch is het aantal deelnemers dat niet slaagt minimaal. De meeste kandidaten kunnen straks een baan vinden binnen de sector Transport en Logistiek.”

Optimistisch over mogelijkheden
“Ik ben uiterst optimistisch over de werkkansen voor deze doelgroep,” zegt Joop de Boer van Olympia. “Ik zie hun wil en motivatie om te werken en te integreren in onze arbeidsmarkt. Een knelpunt is het vinden van de kandidaten, omdat wij die via de gemeenten in beeld moeten krijgen.”

Loonkostensubsidie voor eerste half jaar zou redelijk zijn 
“Een minpuntje is ook dat er geen officiële financiële middelen beschikbaar zijn, zoals voor andere doelgroepen die meer dan gemiddelde begeleiding nodig hebben. Denk aan een no-risk verzekering of loonkostensubsidies. Statushouders vormen geen officiële doelgroep, waarop bijvoorbeeld ondersteunende maatregelen vanuit de Participatiewet van toepassing zijn. Terwijl deze groep, gezien de omstandigheden waar zij uit komen, de taal en de cultuurverschillen wel degelijk een specifieke doelgroep is. Er is veel tijd en begeleiding nodig om hen succesvol binnen de arbeidsmarkt te laten integreren.

In de eerste zes maanden dat zij werkzaam zijn, bereiken statushouders ongeveer 70 tot 80% van het gebruikelijke productieniveau. Dat is nodig voor de gewenning en inburgeringsperiode op de werkvloer. Een tegemoetkoming voor die eerste maanden waarin er heel veel extra begeleiding is vanuit onze organisatie zou redelijk zijn, want ik ben werkelijk een grote fan van deze mensen; ik zie hoe graag zij succesvol willen zijn. Wie zich verdiept in de persoon en vertrouwen geeft, krijgt een prachtige werknemer.”

Er is dus zeker nog meer instroming mogelijk bij betere afstemming tussen gemeenten, personeelsbemiddelaars en opdrachtgevers.

Interview: Hinke Wever en Cathy Luijkx

Zie ook
SER: meer hulp voor statushouders en het rapport Integratie door werk