"Voor futureproof ondernemen in flex"
SLUIT MENU

De uitzendsector kan bewijzen dat schaarste niet bestaat

Door Aart van der Gaag, commissaris van het project Op naar de 100.000 banen

“Schaarste bestaat niet”, zo zei Jules Theeuwes, arbeidseconoom, hoogleraar en oud SEO-directeur, vaak. Helaas is Jules niet meer, maar hij heeft volgelingen. Zo liet Ronald Dekker, ook arbeidseconoom, een boek met dezelfde titel* verschijnen en zelf schaar ik me dus ook onder zijn fans. Nu heeft de uitzendsector de kans om te bewijzen dat Theeuwes gelijk aan.

De kranten staan weer vol met verhalen over schaarste op de arbeidsmarkt. Het wordt beschreven als een natuurverschijnsel dat ons steeds ‘overkomt’. Maar we hebben het over een patroon dat zichzelf herhaalt. Je kon het allang aan zien komen. Toegegeven: te verwachten viel dat COVID een en ander iets zou vertragen. Schaarste bestaat niet, zo zei Jules Theeuwes, omdat de markt het altijd oplost. Er is een prijsmechanisme en als er echt geen aanbod meer zou zijn, dan vertrekt de economische activiteit in kwestie wel naar een ander land.

Of dat in absolute termen waar is, waag ik te betwijfelen. We hebben natuurlijk geen absoluut marktmechanisme. De overheid verstoort de werking door allerlei ingrepen (en dat is niet altijd per definitie verkeerd) zoals het eisen van een minimumloon en allerlei andere voorwaarden. Op dat gebied was het afgelopen jaar extreem. Allerlei sectoren en bedrijven werden door steunmaatregelen als NOW in de lucht gehouden. Ook die bedrijven die al zwakker waren en het risico liepen om failliet te gaan. Stel, de overheid schaft alle uitkeringen af. Dat lost elke schaarste snel op. Dat gaat natuurlijk niet gebeuren en voor de goede orde: ik ben er ook geen voorstander van.

Neemt de overheid in een situatie als vorig jaar geen maatregelen, dan ontstaat meer werkloosheid en ook meer intersectorale beweging (waar de uitzendsector dan altijd een grote rol in speelt). Dat leidt tot minder schaarste. Daarbovenop kwam dan nog de GGD die tegen niet-marktconforme beloning tienduizenden jongeren uit de markt haalde. Sowieso verstoorde COVID natuurlijk de markt. Internationaal stokte er ook van alles, waardoor onder andere de arbeidsmigratie werd verstoord.

Wat kan de overheid nu doen om de schaarste op de arbeidsmarkt op te lossen en daarnaast, wat kan de markt? Feit blijft dat er ongeveer 1,2 miljoen mensen aan de kant staan. Een behoorlijk deel daarvan kan echt wel, al dan niet in deeltijd, aan de slag. De overheid kan daarbij helpen door ruimhartig met loonkostensubsidies, no-risk polissen en opleidingsfaciliteiten om te gaan. Werkgevers zullen moeten erkennen dat ze een probleem hebben en hun aanstellingseisen aanpassen. Dit kunnen ze bijvoorbeeld doen door ouderen, mensen met een arbeidsbeperking en statushouders de kans te geven.

Geen andere sector dan de uitzendsector moet zijn kans grijpen en zorgen dat kandidaten met bovengenoemde achtergronden worden aangeboden. Daarnaast kunnen ze werkgevers ontlasten met het aanvragen van de faciliteiten en letten op wat kandidaten wel kunnen en niet op wat er allemaal niet mogelijk is. En vooral niet klagen dat de uitzendkrachten ‘op’ zijn. Dat zijn ze namelijk nooit. Ze zijn er als je maar creatief en aantrekkelijk bent.

Als de sector zich van zijn beste kant laat zien, helpt ze mensen aan het werk, ontlast ze werkgevers en laat ze en passant zien dat wijlen Jules Theeuwes gewoon gelijk had.

Aart van der Gaag
Twitter: @aartgaag

*’Schaarste bestaat niet’, door Ronald Dekker, Clarissa Freese, Véronique Oonk e.a.

Lees ook
Platform Toekomst van Arbeid inspireert om de arbeidsmarkt te hervormen
Interview met Aart: Kunnen we nog buiten de lijntjes kleuren?

Aart van der Gaag is commissaris en boegbeeld van het project 'Op naar de 100.000 banen', een initiatief van VNO-NCW, MKB Nederland en LTO Nederland.