Wanneer gaan we echt over WERK praten?

Wanneer gaan we echt over WERK praten?

Opinie van Paul Haarhuis

Dit wordt hét jaar van de arbeidsmarkt. De WAB is amper ingevoerd of de commissie Borstlap heeft hun toekomstvisie op arbeid in Nederland gegeven. Alle deskundigen en belanghebbenden buitelen al over elkaar heen en dan gaat het nog maar om een advies. Zo is het ‘het einde van de ZZP’er’, ‘zet het rapport Nederland dertig jaar terug in de tijd’ en ‘populair zonder fundamentele oplossingen’. Wat dat betreft kan de commissie blij zijn dat hun werk tijdelijk was, en hun opdrachtgever ook. Flex is zo slecht nog niet. Maar wat nu?

Pakken we nu eerst de oorzaak aan of slechts de gevolgen? Een klein voorbeeld. Hoe gaan we onze economie en ons gedrag aanpassen aan die zo gewenste overheidsbemoeienis? We leven inmiddels in een 24-uurs economie en verwachten onder meer dat voor 22.00 uur bestelde pakketten de volgende dag geleverd worden. Cijfers wijzen bovendien uit dat we bij regen met elkaar meer bestellen dan “normaal”. Kortom: dat vraagt om extra inzet van medewerkers en daarbij is flex de contractvorm. Dus is de overheid beter af een wet aan te nemen waarbij men bestelt volgens vaste tijdvensters. Dat biedt voor iedereen vastigheid en dan hoeven we het niet meer over contractvormen te hebben die slechts het gevolg zijn.

Terug naar de realiteit. Want als je dan toch een adviesrapport uitbrengt, dan had het rapport wat mij betreft wel diepgaander kunnen zijn. Wat is er feitelijk nieuw aan dit advies dan de recent ingevoerde WAB nog eens dunnetjes over te doen? De WAB wil al de kloof tussen vast en flex verkleinen door een hoger premiepercentage voor flexcontracten. Het is nu duurder en dit wordt doorberekend aan de klanten. Maar het leidt niet tot fundamenteel ander gedrag, omdat de maatschappij simpelweg vraagt om flex. Het uitbetalen van een transitievergoeding is bijvoorbeeld aan de orde wanneer een flexcontract onvrijwillig beëindigd wordt, daarmee heb je als flexwerker wel een vergoeding maar nog geen WERK. De WAB en Borstlap sturen aan op nog meer financiële prikkels, maar we vergeten dat flexwerk voor heel veel werkgevers noodzakelijk is geworden omdat u en ik dit met elkaar veroorzaken. Laten we eens anders naar de problematiek te kijken om écht iets te willen veranderen.

Als uitzender wil ik graag de verantwoordelijkheid nemen om iedereen zoveel mogelijk aan werk te helpen. Immers elke dag is het in deze arbeidsmarktkrapte een uitdaging om alle vacatures vervuld te krijgen. Hoeveel makkelijker zou het zijn als mensen werk hebben dat naadloos op elkaar aansluit, zodat iedereen elke dag kan werken? Daarvoor is nodig flexibiliteit van enerzijds de kandidaat en van anderzijds werkgevend Nederland. Wendbaar, wederkerig, weerbaar en duidelijk zijn de gewenste vereisten voor de toekomstgerichte regels rondom werk aldus Borstlap. Praat dan dus niet vooral over maatregelen voor contracten, maar praat eens echt over WERK. Iedereen heeft hierin een andere behoefte. En die behoefte wordt nu te generiek neergezet. Zelfs studenten moeten aan de vaste baan, terwijl uit onderzoek blijkt dat ze dat niet willen.

Zet daarom de visie op WERK centraal en die van een inclusieve arbeidsmarkt. Dan gaat het vanzelf niet meer om de discussie over vast of flex. Het gaat erom dat iedereen in ons land aan het werk blijft door zich te ontwikkelen. En dan is de vraag: waarom hebben we bijvoorbeeld nog geen generiek “bekwaamheid-paspoort”? Daarmee help je mensen om erkenning te krijgen voor wat ze kunnen en wat er extra gedaan moet worden. Zo wordt een CV niet enkel een werkverleden, maar geeft het aanknopingspunten voor permanente ontwikkeling. Daarin investeren is goed voor heel ons land en laat dat nu net een taak zijn die prima bij de overheid past. Waarom blijven hangen in baanzekerheid als het echte perspectief zit in werkzekerheid? Daarin zijn pas maatregelen te nemen die ertoe doen en dat is waarom het hoog tijd is komend jaar eens echt met elkaar over de toekomst van werk te praten!

Paul Haarhuis
CCO Timing