"Voor futureproof ondernemen in flex"
SLUIT MENU

Vacatureteksten schrijven: wat zijn de regels?

Vacatureteksten schrijven: wat zijn de regels?

Iris Wright
Door Iris Wright, Voor Tekst

Elke vacaturetekst moet voldoen aan de wet- en regelgeving. Anders gezegd mag je groepen mensen niet uitsluiten door bepaalde eisen te stellen in jouw vacaturetekst. Toch gaat dit regelmatig fout. Uit onderzoek blijkt dat er in tienduizenden vacatures uit 2019 sprake was van leeftijdsdiscriminatie. Ook wordt er zonder wettige reden gevraagd om alleen vrouwelijke of alleen mannelijke kandidaten. In dit soort situaties kan er sprake zijn van discriminatie en dat is verboden. Dus concreet, waar moet je allemaal rekening mee houden als we het hebben over de wet- en regelgeving van vacatureteksten?

Discriminerende vacatureteksten
Er zijn dus regels waar jij je aan moet houden bij het schrijven van vacatureteksten. In Nederland mag je geen onderscheid maken op basis van:

      • afkomst (ras) en nationaliteit.
      • godsdienst en levensovertuiging.
      • geslacht (hieronder vallen ook zwangerschap en moederschap).
      • seksuele geaardheid.
      • leeftijd.
      • handicap en chronische ziekte.
      • burgerlijke staat.
      • politieke gezindheid.
      • aard van arbeidsovereenkomst (vast of tijdelijk contract).
      • arbeidsduur (voltijd- of deeltijdwerk).

    Doe je dit wel, dan komt College voor de Rechten van de Mens in beeld. Zij zetten vervolgens een (juridisch) onderzoek in en dat is zeker niet goed voor jouw imago richting de klant. Natuurlijk zijn er wettelijke uitzonderingen, ook wel objectieve rechtvaardiging genoemd. Denk aan een functie waar een minimale leeftijd vereist is volgens de (arbo)wetgeving. Als zo’n onderscheid noodzakelijk is, moet er in jouw tekst vermeld staan waarom deze eis is opgenomen.

    Regels voor vacatureteksten
    Goed, discrimineren is uiteraard verboden. Maar wat betekenen die regels voor de functie-eisen in een vacaturetekst? Wat mag wel en wat mag niet? Een paar voorbeelden:

    × Maximaal aantal jaren werkervaring
    Dit is niet relevant voor een functie om te noemen. Sterker nog, het zou juist betekenen dat de kandidaat de functie nóg beter kan uitvoeren. Of de functie op den duur een uitdaging blijft, moet tijdens het sollicitatiegesprek blijken. Je mag hier iemand dus niet op afwijzen.
    × Pas afgestudeerd, diploma net op zak of een schoolverlater
    Op basis van leeftijd mag je geen onderscheid maken. Ook niet bij traineeshipsvacatures, waar je deze termen regelmatig ziet terugkomen. Door dit in een vacaturetekst te zetten, sluit je namelijk bepaalde groepen uit.
    • Minimaal aantal jaren werkervaring
    Voor sommige functies is het belangrijk dat iemand een aantal jaar werkervaring meeneemt. Denk aan een manager die 7 collega’s moet aansturen, dat laat je niet snel doen door iemand die net van school afkomt.
    × Bij gelijke geschiktheid gaat de voorkeur uit naar een man
    Mannen worden gezien als de meerderheid binnen de arbeidsmarkt. Vandaar dat je geen voorkeursbeleid mag toespitsen op mannen.
    • Bij gelijke geschiktheid gaat de voorkeur uit naar een vrouw
    Daarentegen mag je deze tekst wél benoemen als jouw organisatie een voorkeursbeleid heeft. Zonder zo’n voorkeursbeleid mag het absoluut niet. Dit heeft allemaal te maken met vrouwen meer kansen te geven binnen de arbeidsmarkt.
    × Iemand met een Aziatische achtergrond of een native speaker
    Door specifiek bepaalde nationaliteiten te noemen, sluit je andere nationaliteiten weer uit. Je mag wél vragen naar iemand met kennis van een bepaalde cultuur. Hetzelfde geldt voor een native speaker. Door hier naar te vragen in een vacaturetekst, doel je op iemands moedertaal. Terwijl iemand die hier niet geboren is maar wel de Nederlandse taal vloeiend spreekt ook prima de functie kan uitvoeren. Je mag dus wel vragen naar iemand die uitstekend de Nederlandse (of Duitse, Engelse, Franse etc.) taal beheerst.
    • Een senior
    Dit soort termen mag je wél noemen in een vacaturetekst. Het slaat namelijk op de functie en niet op de persoon.

    5 tips voor jouw vacaturetekst
    Leg ieder woord op de weegschaal om volgens de wet- en regelgeving te schrijven. Met deze tips schrijf je volgens de regels én doelgroepgericht:

    1. Spreek de taal van de doelgroep en schrijf vervolgens de tekst alsof je letterlijk tegen ze praat.
    2. Maak, afhankelijk van jouw doelgroep, gebruik van vrouwelijke en mannelijke woorden. Uit onderzoek blijkt dat mannen en vrouwen zich bij bepaalde woorden eerder aangetrokken worden. Wil je juist genderneutraal werven? Vind dan de optimale balans tussen de m/v woorden.
    3. Blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen binnen de wet- en regelgeving.
      4. Zet altijd alle eventuele vooroordelen opzij. Neem bij twijfel contact op met College voor de Rechten van de Mens.
    4. Geldt er een voorkeursbeleid? Benoem dit altijd in de tekst.
    5. Neem al jouw vacatureteksten nog eens onder de loep. Doorloop alle regels nog eens van College voor de Rechten van de Mens en zet een streep door discriminerende vacatureteksten.

    Iris Wright, Voor Tekst Arbeidsmarktcommunicatie

    Lees ook haar column:
    Zo werf je zorgpersoneel

Iris Wright traint om alle arbeidsmarktdoelgroepen te kunnen bereiken. Hier schrijft en adviseert zij ook over.