Op zoek naar een ‘carrièretijger’ zonder ‘9-5 mentaliteit’? Dit is de invloed van taalgebruik in vacatureteksten

Volgens het CBS kampt 75% van de bedrijven in Nederland met personeelstekorten. Reden genoeg om eens te kijken naar vacatureteksten. Wat zijn de ergste jeukwoorden? Welke termen worden het meest gebruikt en welke clichéwoorden en uitdrukkingen worden het vaakst gegoogeld? Wat zijn zogenoemde rode vlaggen? Taalplatform Preply zocht het uit.

Woorden die in vacatures worden gebruikt spelen een belangrijke rol bij het beeld dat een sollicitant zich vormt over de functie en het bedrijf. Zeker nu veel bedrijven kampen met personeelstekorten, is het belangrijk om eens goed naar vacatureteksten te kijken.

Taalplatform Preply heeft in haar onderzoek 1003 Nederlanders van verschillende leeftijdsgroepen en genders gevraagd wat zij de ergste jeukwoorden vinden, en welke clichés en uitdrukkingen het meest onduidelijk zijn.

Invloed woordkeuze
Wie scrolt door vacatures op Indeed, ziet dat deze teksten vaak bol staan van afgezaagde uitdrukkingen zoals ‘geen negen-tot-vijf mentaliteit’ en ‘carrièretijger’. Echter, het gebruik van woordkeuze in vacatures heeft invloed wel beeld iemand heeft over zowel de baan als het bedrijf. Een meerderheid (63%) van de respondenten gaf aan dat deze ‘jeukwoorden’ daadwerkelijk een negatieve invloed kunnen hebben.

Vooral de jongere generatie lijkt zich te storen aan deze ‘jeukwoorden’ en afgezaagde uitdrukkingen. In de leeftijdsgroep van 25-34 jaar geeft 71% aan dat deze woordkeuze een negatieve invloed kan hebben. Oudere generaties staan iets positiever tegenover dit soort woordgebruik in vacatureteksten, maar zijn al met al nog steeds behoorlijk negatief.

Ergste jeukwoorden
‘Geen negen-tot-vijf mentaliteit’ is uitgeroepen tot ergste jeukwoord in vacatureteksten (39%). Geen negen-tot-vijf mentaliteit, oftewel je bent flexibel qua werktijden en bent ook bereid in de avonden en weekenden te werken.

De term ‘carrièretijger’, iemand die sterk gericht is op het maken van een carrière, staat op de tweede plaats (35%).

‘Work hard, play hard’, oftewel er wordt hard gewerkt maar er wordt ook tijd genomen om te genieten, eindigt op de derde plaats (29%) van meest storende termen en uitdrukkingen in vacatures.

Meest onduidelijke termen en uitdrukkingen
Ook bevatten vacatureteksten vaak jargon, vage termen en uitdrukkingen. Dat zorgt voor onduidelijkheid voor bij veel sollicitanten.

‘Agile’ is uitgeroepen tot de term waarvan de meeste Nederlanders de betekenis niet weten. 36% van de respondenten gaf aan de betekenis van ‘agile’ niet te kennen.

‘Disruptief’ staat op de tweede plaats van onduidelijke termen in vacatureteksten. De letterlijke betekenis is ‘ontwrichtend’. In vacaturecontext wordt vaak gezocht naar iemand die innovatief en creatief is. Iemand die de status quo uitdaagt. Maar of de meeste sollicitanten dat begrijpen wanneer ze de term lezen, is maar de vraag. 34% van de respondenten weet niet wat disruptief betekent.

Op de derde plaats eindigt de uitdrukking ‘een schaap met vijf poten’, oftewel een alleskunner. Deze uitdrukking klinkt leuk, maar erg toegankelijk is het niet. Een op de vijf Nederlanders weet niet wat er wordt bedoeld met ‘een schaap met vijf’ poten.

Rode vlaggen
Naast ‘jeukwoorden’ en onduidelijke termen, zijn er ook enkele rode vlaggen in vacatureteksten die sollicitanten kunnen afschrikken:

1. We zijn een familie – dit kan betekenen dat er geen grenzen zijn tussen privé en werk
2. Moet kunnen omgaan met stressvolle omgevingen – dit kan duiden op een hoge werkdruk
3. Moet kunnen werken met krappe deadlines – dit kan duiden op een stressvolle omgeving
4. Bereid zijn buiten kantooruren te werken – dit kan duiden op een slechte work-life balance, oftewel er is geen goede balans tussen werk en privé.
5. Een marktconform salaris – sollicitanten willen duidelijkheid over de salarisschaal
6. Te veel vereisten – denk aan een junior functie waarbij meer dan drie jaar werkervaring wordt gevraagd
7. Te veel verantwoordelijkheden – denk aan meerdere functies in een, zonder daarvoor gecompenseerd te worden

Hoe schrijf je wel een aantrekkelijke tekst
“Het taalgebruik in Nederlandse vacatureteksten is toe aan verandering. Laten we afscheid nemen van afgezaagde uitdrukkingen zoals ‘geen negen-tot-vijf mentaliteit’ en ‘carrièretijger’. In plaats daarvan zouden we moeten streven naar heldere en inclusieve vacatureteksten zonder overbodig jargon, die voor iedereen begrijpelijk zijn, ongeacht leeftijd, achtergrond of moedertaal.”

Sylvia Johnson, taalexpert bij Preply: “Focus op het gebruik van genderneutrale termen en functietitels, vermijd de vereiste van een maximaal aantal jaar werkervaring en vraag jezelf altijd af of je niemand buitensluit met je vacaturetekst.”