Arbeidsmigranten uitzenden? Verdiep je in regelgeving

Huisvestingskosten en zorgverzekeringspremie inhouden op WML, wanneer en hoe mag dat?

Toelichting door Cor de Koeijer, jurist en cao-expert, werkzaam bij de NBBU, de Nederlandse Bond van Bemiddelings- en Uitzendondernemingen.

Onlangs organiseerden VRO Certification en Normec FLC een informatieve dag voor zowel uitzendorganisaties die arbeidsmigranten uitzenden als huisvestingsbedrijven die tijdelijk onderdak bieden aan arbeidsmigranten.

De workshops boden deelnemers de kans om nieuwe inzichten op te doen, van elkaar te leren, problemen te signaleren en oplossingen te delen.

De Koeijer gaf in een workshop uitleg over de NBBU-cao en dan specifiek over de richtlijnen voor het uitzenden van arbeidsmigranten. Hij stond met name stil bij de regelgeving rondom inhouding en verrekening. “Een van mijn doelen tijdens de kennissessies was aanwezigen het verschil duidelijk te maken tussen inhouden en verrekenen,” verklaart hij.

In deze toelichting geeft hij antwoord op veel gestelde vragen in de uitzendbranche over dit onderwerp.

Wettelijk kader
Om te beginnen schetst hij het wettelijk kader:
“Vanaf 2015 is de Wet aanpak schijnconstructies (WAS) in een aantal fases ingevoerd. Deze wet wil werknemers beter beschermen tegen onderbetaling en voor werkgevers oneerlijke concurrentie tegengaan. Een specifiek onderdeel van de WAS met betrekking tot het verbod om te mogen inhouden en verrekenen op het wettelijk minimumloon, is per 1 januari 2017 in werking getreden.”

Wat is het verschil tussen inhouding en verrekening?
“In de praktijk zie je dat de termen inhouden en verrekenen vaak door elkaar worden gebruikt. Er is in de branche nog veel onduidelijkheid over wat nu precies het verschil is.

Een verrekening (art. 7:632 BW) is een vordering van de werkgever op de werknemer. De werkgever mag eenzijdig en onder bepaalde voorwaarden een aantal limitatief genoemde vorderingen die hij heeft op de werknemer tijdens de arbeidsovereenkomst verrekenen met het door de werkgever verschuldigde loon.

Bij een inhouding (art. 7:631 BW) machtigt de werknemer de werkgever (middels een schriftelijke volmacht) om uit het uit te betalen loon, betalingen in zijn naam te verrichten.

Kort gezegd zou je kunnen stellen dat het initiatief in geval van verrekening bij de werkgever ligt (hij heeft een vordering op de werknemer) en bij inhouding bij de werknemer (werknemer wil betaling laten verrichten).”

Zijn er uitzonderingen op het verbod op inhouden en verrekenen WML?
“Jazeker, de hoofdregel is dat er geen inhouding of verrekening gedaan mag worden op het wettelijk minimumloon van de werknemer. Maar bij besluit van de toenmalig minister Asscher (SZW) is er middels Algemene Maatregel van Bestuur besloten dat er onder bepaalde voorwaarden nog wel mag worden ingehouden op het wettelijk minimumloon. Dit gaat zowel om kosten voor huisvesting als zorgverzekering.”

Voorwaarden
Onder welke voorwaarden mogen er huisvestingskosten op het WML worden ingehouden?

“De werknemer kan de werkgever schriftelijk volmachten om uit het uit te betalen minimumloon in zijn naam betalingen te verrichten aan de verhuurder voor wat betreft huisvestingskosten (onder deze kosten vallen: huurprijs, kosten voor nutsvoorzieningen en servicekosten).

Er mag een maximumpercentage van 25% van het wettelijk minimumloon voor huisvestingskosten ingehouden worden op het voor de werknemer van toepassing zijnde wettelijk minimumloon.

Daarnaast moet de verhuurder van de huisvesting gecertificeerd zijn, conform de bij cao vastgestelde normen betreffende de kwaliteit van huisvesting (SNF-normering).”

Mag er meer ingehouden worden dan 25% van het WML aan huisvestingskosten?
“Het dient te gaan om de werkelijke kosten (zie ook art. 36 C lid 2 van de NBBU-cao voor uitzendkrachten) voor de huisvesting. Zodra de werkelijke kosten hoger zijn dan 25% van het voor de werknemer geldende wettelijk minimumloon, kan de werknemer de werkgever volmachten om ook het deel boven het wettelijk minimumloon in te houden op het loon.

Bijvoorbeeld. Een werknemer verdient €1750,- per maand, het wettelijk minimumloon is €1594,20. De werknemer heeft een huur van €500,- per maand. 25% van het wettelijk minimumloon (€398,55) is niet voldoende om de volledige huur te betalen. De werknemer kan de werkgever volmachten om het resterende deel (€101,45) uit het deel boven wettelijk minimumloon te betalen.”

Mag er wel worden ingehouden als de werkgever (uitzendonderneming) ook de verhuurder is?
“Ja, in de wetsgeschiedenis (Kamerstukken II 1993-1994, 23 438, nr. 3) is aangegeven dat er sprake kan zijn van betalingen aan de werkgever zelf. Dat betekent dat huisvestingskosten kunnen worden ingehouden op het minimumloon als de uitzendonderneming en verhuurder dezelfde entiteit zijn.”

Moet er een huurovereenkomst aan ten grondslag liggen?
“Ja, zodra de werkgever ook de verhuurder is, komen werkgever en werknemer, separaat van de arbeidsovereenkomst, een huurovereenkomst overeen.
Als een derde de verhuurder is moet de werkgever een afschrift van de huurovereenkomst in zijn bezit hebben en deze op verzoek kunnen tonen bij een eventuele inspectie.”

Onder welke voorwaarden mag de premie voor de zorgverzekering onder WML worden ingehouden?
“Net zoals bij de huisvestingskosten geldt dat de werknemer de werkgever schriftelijk volmacht om uit het te betalen (minimum)loon betalingen te verrichten aan de zorgverzekeraar voor wat betreft de verschuldigde premie.”

Wat mag er maximaal worden ingehouden?
“De gemiddelde nominale premie (jaarlijks vastgesteld door minister VWS) die de verzekerde in een bepaald jaar voor een zorgverzekering moet betalen, mag maximaal worden ingehouden op het wettelijk minimumloon.

Een voorbeeld: De door de minister vastgestelde gemiddelde nominale premie is € 114,25 euro per maand. De werknemer heeft een daadwerkelijke nominale premie van €95,-. In dit geval mag op het loon maximaal €95,- worden ingehouden, want het gaat om de daadwerkelijke premie. Stel dat de ziektekostenverzekeringspremie maandelijks €120,- bedraagt, dan mag maximaal €114,25 worden ingehouden op het wettelijk minimumloon, omdat dit het bedrag is, dat is vastgesteld door de minister van VWS.”

Zijn er nog uitzonderingen op het verbod verrekening met WML?
“Het voorschot op het loon is als een uitzondering opgenomen op het verbod om te verrekenen onder het minimumloon. Door het verrekenen van het voorschot kan men ook onder het wettelijk minimumloon uitkomen. Het loon is immers uitbetaald, alleen op een eerder tijdstip. Het verrekenen van een voorschot moet wel vooraf schriftelijk met de werknemer zijn overeengekomen.”

Toelichting: Cor de Koeijer, NBBU