Onderzoek: platformwerk vermindert welzijn

Ervaringen van platformwerkers, zoals maaltijdbezorgers of Uber-chauffeurs, zijn vaker negatief dan van mensen met andere arbeidsovereenkomsten. De balans tussen werk en thuis is minder goed, de baanonzekerheid is groter, ze voelen zich eerder uitgeput en de bevlogenheid is niet groot. De overheid kan een grote rol spelen bij het verbeteren van de werkomstandigheden en het welzijn van platformwerkers.

Dit blijkt uit onderzoek van de Erasmus Universiteit Rotterdam onder 3620 werkenden, waaronder mensen met een vast, tijdelijk of nul-urencontract, zzp’ers, ondernemers en platformwerkers. Een kwart van de deelnemers had meerdere contracten.

Spanning en uitputting
Platformwerk is een mogelijkheid om bij te verdienen, bijvoorbeeld naast een tijdelijk contract of om een financieel mindere periode te overbruggen. De platformwerkers zijn over het algemeen jonge mannen en vrouwen zonder kinderen. Zij geven aan dat ze moeite hebben om een goede balans tussen werk en privéleven te vinden, dat ze spanning ervaren omdat hun werk ieder moment afgelopen kan zijn, dat ze zich behoorlijk uitgeput voelen en dat ze minder enthousiast over hun werk zijn dan mensen die geen platformwerk verrichten.

Afhankelijkheid en evaluaties
Bij het platformwerk spelen algoritmes een grote rol. Vaak regelen ze werk dat fysiek op een locatie uitgevoerd wordt, zoals bij schoonmaakwerk of bij het bezorgen van maaltijden. Daarnaast worden platforms ook gebruikt voor bijvoorbeeld codeerwerk, ontwerpen of copywriting. Het werken voor een platform geeft vaak een gevoel van afhankelijkheid, blijkt uit het onderzoek. Dat komt omdat bij veel platforms de hoeveelheid werk die een platformwerker aangeboden krijgt afhangt van de snelheid waarmee gewerkt wordt en van de evaluaties van klanten. Er zijn voor hen weinig mogelijkheden om zelf werk te plannen en uit te voeren.

Onzeker en minder bevlogen
Daarnaast ervaren platformwerkers dat de belasting behoorlijk hoog is en het werk monotoon. Bovendien hebben ze weinig of geen emotionele steun van collega’s, omdat de traditionele verhoudingen tussen werkgever en werknemer niet van toepassing zijn op platformwerk. Deze negatieve werkomstandigheden werken door op het welzijn van platformwerkers. Ze ervaren onzekerheid over hun werk, uitputting, gebrek aan bevlogenheid en geen goede werk-privé-balans.

Betere regulering
De onderzoekers vinden dat platformwerk beter gereguleerd moet worden, en dat daarbij rekening wordt gehouden met de unieke werkomstandigheden en de verschillende behoeftes van platformwerkers. Zowel de overheid en werkgevers als de platformen én mensen die via een platform werken kunnen bijdragen aan een betere positie, meer werkplezier en interessanter en beter betaald platformwerk. Platformwerkers kunnen de negatieve gevolgen bijvoorbeeld verminderen door playful work design.

Aanbevelingen

• maak werkgevers van aanbieders zodat platformwerkers meer rechten krijgen
• laat de overheid online of offline ontmoetingen organiseren waar platformwerkers steun en informatie krijgen
• lanceer een voorlichtingscampagne over de voordelen van vakbonden
• leg uit hoe platformwerkers complexer en beter betaald platformwerk kunnen doen
• geef platformwerkers gratis e-trainingen in playful work zodat hun motivatie en welzijn gestimuleerd worden

Het onderzoek naar de impact van platformwerk wordt in 2022 drie keer gedaan. Deze uitkomsten gaan over de eerste meting. Naar verwachting zijn eind 2022 de resultaten van de drie metingen beschikbaar. Het onderzoek is een samenwerking van de gemeente Rotterdam, de kenniswerkplaats Organisaties in een Slimme StadOpent extern, Erasmus TrustfondsOpent extern, Govlab010Opent extern en de strategiegroep van Erasmus School of Social and Behavioural Sciences (ESSB) van Erasmus Universiteit Rotterdam.

Bron: Erasmus University Rotterdam, 27 september 2022