Flex in 2025? ‘Kansen voor detachering op een stabiliserende markt’

Volgens de ABU Marktmonitor is het aantal uitzenduren in het derde kwartaal van dit jaar gekrompen met ruim -7% ten opzichte van een jaar geleden. Ook in de afgelopen maanden lag die krimp rond de -7%.
De grote, beursgenoteerde uitzenders in Nederland zoals Randstad, ManpowerGroup en Adecco Group zijn allemaal gekrompen in het derde kwartaal. Dat betekent wel dat het gemiddelde andere flexbureau met ongeveer +4% in omzet is gegroeid.

Daar staat tegenover dat het CBS meldt dat de omzetgroei van de flexbranche in het derde kwartaal groeide met +2,6%, iets sterker dan in het tweede kwartaal (+2,4%). (Volgens de ABU Marktmonitor is overigens in oktober de omzet van uitzendbureaus met ongeveer -1% gekrompen.) Conclusie van Davidse: de gemiddelde uurtarieven zijn veel harder gegroeid. In het derde kwartaal steeg het gemiddelde uurtarief in de flexbranche met een stevige +11%. Echter, de brutomarge in de flexbranche is weer gedaald ten opzichte van een jaar geleden (-3,5%). Dat duidt er dus op dat de kostenkant (onder meer lonen) sterk gestegen is.

Conjuncturele effect ‘overtroefd’

Ondanks twee kwartalen van economische groei blijven de uitzenduren maar krimpen, stelt Davidse vast. “Dat is nog nooit vertoond. We zitten historisch gezien in een bizar bijzondere markt.” Bersem verklaart dat als volgt: “Het conjuncturele effect (economie groeit, dus flexbranche groeit) wordt overtroefd door een ander effect, namelijk de schaarste op de arbeidsmarkt. We zijn inmiddels gewend geraakt aan een arbeidsmarkt met meer vacatures dan werklozen, maar het is een vrij unieke situatie.” Davidse: “De krapte op de arbeidsmarkt zet de flexbranche in een pauzestand.” De verwachting is dat de werkloosheid ook in 2025 en 2026 onder de kraptegrens van 4% zal liggen.

Overigens verwacht ABN AMRO voor 2025 een economische groei van ongeveer +1,5%, maar de verwachting is dat die voor 2026 later (+0,8%) zal uitkomen, onder meer door verwachte hogere handelstarieven (met de komst van Trump, red.) die de wereldeconomie een knauw kunnen geven. En dat merken we in exportland Nederland.

Organisaties moeten nog altijd wennen aan de nieuwe realiteit van schaarste op de arbeidsmarkt.
–Mario Bersem

Handhaving Wet DBA

Ook binnen verschillende vormen van flex zijn verschuivingen te zien. Actueel is natuurlijk de handhaving van de Wet DBA per 1 januari aanstaande. Mesters verwacht een omgekeerd waterbedeffect. “De drempel om zzp’er te worden ligt hoger en inleners zijn terughoudender bij het inhuren van zzp’ers. De zzp’er zal misschien in vaste banen of detacheringsconstructies terugvallen. En misschien zelfs werkloos worden.” Bij ABN AMRO zien ze dat echter nu nog niet terug in de macro-economische cijfers. Ook Wim Davidse wijst erop dat het aantal zzp’ers in het derde kwartaal van dit jaar hoger was dan ooit.

• Lees ook: ABN AMRO: 250.000 zzp’ers mogelijk schijnzelfstandige

Verschuiving van zzp naar detachering

Toch verwachten de sectoreconomen een sterke terugloop in het aantal zzp’ers, met name in de zorg, het onderwijs en het openbaar bestuur. Bersem voorziet een verschuiving naar detachering. “Wat zelfstandigen drijft is het autonoom kunnen werken. Als zij dat niet langer als zzp’er kunnen doen, is het niet zo’n grote stap om dat op detacheerbasis (bij verschillende opdrachtgevers) te doen.” Ook Mesters denkt dat er vooral kansen voor detacheerders liggen. “Detacheerders hebben opleidingsbudget beschikbaar en hebben laten zien dat mensen, die in een bepaalde professie zijn opgeleid, toch ook snel weer elders inzetbaar zijn te krijgen.”

Wie de mensen heeft, heeft de business.
-Han Mesters

Recruitment voor vast

Een andere ontwikkeling is de groei naar meer vaste banen. Soms wordt zelfs direct een contract voor onbepaalde tijd afgesproken (zonder proeftijd). Bersem: “Waarom die werkgever dat wil, is duidelijk Die wil talent aan zich binden. Ik zie dat als uiting van schaarste op de arbeidsmarkt.”

Ook Mesters ziet binnen organisaties een verschuiving van zzp naar vaste dienst. “Die willen mensen de firma inlokken. Degene die de mensen heeft, heeft ook de business.”
“Recruitment voor vast is een groeiende component van flexbureaus. Ook kleinere bureaus merken dat die financieel aantrekkelijk is”, merkt Davidse op. Mesters wijst er daarbij wel op dat werving en selectie voor vast meer vraagt van bureaus. “Dan moet je toch wel een 90% match hebben tussen kandidaat en vacature. En ondanks de schaarste blijven werkgevers zoeken naar het schaap met de vijf poten.”

Vergrijzing zet door

Bersem verbaast zich erover dat mensen nog altijd met het ingebakken beeld van overvloed op de arbeidsmarkt uit de jaren ’80 en ’90 in hun hoofd zitten. “Denk bijvoorbeeld aan een thema als doorwerken na je pensioen. Uit onderzoek blijkt dat het helpt om als werkgever simpelweg het gesprek aan te gaan met aanstaande gepensioneerden, maar dat dit nog heel vaak niet gebeurt. Organisaties moeten nog altijd wennen aan de nieuwe realiteit van schaarste op de arbeidsmarkt. Die schaarste zal blijven door de vergrijzing. Tegelijkertijd wordt er hard getrokken aan mensen vanuit verschillende sectoren, met name de zorg. Want de zorgvraag gaat toenemen door diezelfde vergrijzing. Dus die krapte is here to stay.”

Voor goede flex liggen er plenty kansen.
-Wim Davidse

Uitzendmarkt stabiliseert

Strengere wetgeving voor uitzenden zal uitzenders natuurlijk raken, maar zeker niet doen verdwijnen, denkt Mesters. “Ik zie dat als een tijdelijke ‘hick up’. Er is in het verleden wel vaker het einde van flex voorspeld. Maar je ziet dat flexondernemers slim genoeg zijn. En er is gewoon een bepaalde behoefte aan flex bij bedrijven die in een cyclische business zitten.” En dat geldt ook voor de aanbodkant, vult Bersem aan. De generatie die nu de arbeidsmarkt betreedt, wenst ook flexibiliteit.”

De krapte op de arbeidsmarkt blijft, de economie trekt wat aan en misschien heeft de flexbranche de bodem wel bereikt. Volgens Bersem is het best mogelijk dat het volume (uitzenduren) rond de nul kan uitkomen. De inschatting is dat de totale volumegroei zal stabiliseren. Volgens ABN AMRO’s sectorprognose moeten HR-dienstverleners (uitzenden, detachering en payrolling) rekenen op stagnatie (0% groei).

Ook Davidse verwacht een ‘stabiliserende’ markt in 2025. Zijn schatting: misschien een krimp in uitzenduren van -2/-3%, maar omdat de tarieven doorstijgen zal de omzet met +3/+4% groeien. Dat is positief, maar Davidse plaatst wel een kanttekening. “Die kostenkant is voorlopig niet onder controle. Dus als je als flexbedrijf je niet slimmer, verstandiger, productiever gaat organiseren, gaat het je toch geld kosten.” Davidse wijst erop dat ook uit de FlexNieuws TOP100 blijkt dat groei- en krimpverschillen tussen flexbedrijven groot zijn. “Uitzenders die echt gespecialiseerd zijn in een beroepsgroep of een (sub)sector, groeien soms met tientallen procenten. Ook middelgrote bedrijven, voor wie groeien echt niet zo gemakkelijk is. Voor goede flex liggen er plenty kansen in 2025.”

Dit artikel is een samenvatting van de podcast van FlexNieuws waarin Wim Davidse (hoofdredacteur FlexNieuws) in gesprek gaat met Mario Bersem en Han Mesters (sectoreconomen van ABN AMRO). Wil Je de hele podcast luisteren?