CBS: cao-lonen stegen in 2023 twee keer zo hard dan in 2022

De reële cao-loonontwikkeling, waarbij het cao-loon wordt gecorrigeerd voor inflatie, lag het afgelopen kwartaal rond de 2,9 procent. Op basis van de gegevens was de reële loonontwikkeling in de eerste drie kwartalen van 2023 negatief. Dit betekent dat de lonen minder hard stegen dan de prijzen. Alleen in het vierde kwartaal was die reële loonstijging positief. De reële loonontwikkeling voor heel 2023 was negatief (-2,1 procent).

De overheidssector de grootste stijger

De lonen stegen in 2023 het meest bij de overheid, met 7 procent. In 2022 was de sector overheid ook al koploper in loonstijging. Toen lag het percentage op 4,1 procent. Deze stijging kwam destijds voornamelijk door de loonsverhogingen in het onderwijs. In 2023 droegen meerdere cao’s bij aan de stijging, onder andere die van gemeenten, Rijk, waterschappen en onderwijs.

De lonen stegen bij particuliere bedrijven met 5,9 procent. Dit is een flinke stijging ten opzichte van het jaar daarvoor, toen de lonen met 2,9 procent stegen. De hoogste cao-loonstijging deed zich voor in de bedrijfstak van vervoer en opslag. Met 8,4 procent stegen de lonen in deze sector het meest. Ook in de overige dienstverlening (waaronder onder andere kappers, uitvaartondernemingen en vakbonden worden verstaan) stegen de cao-lonen met zo’n 7,5 procent. Ongeveer driekwart van de Nederlandse werknemers valt onder een cao.

Verharding onderhandelingsklimaat

Eerder dit jaar trok AWVN, de arbeidsvoorwaardenadviseur van Nederlandse werkgevers, aan de bel omdat de loonafspraken opnieuw boven het inflatieniveau uitkwamen. Daarmee was april de 15e opeenvolgende maand van een opwaartse trend in loonafspraken. De AWVN sprak destijds uit bezorgd te zijn over de verharding van het onderhandelingsklimaat. De werkgeversvereniging stelde vast dat vakbonden sneller overgaan tot acties en stakingen of dreigingen daartoe, terwijl dit het uiterste middel is in een onderhandelingsproces. Ook viel hen op dat vakbonden extreem hoge loonwensen bleven uitspreken ongeacht de lagere inflatiecijfers of de bedrijfseconomische situatie van de betreffende onderneming of sector.

In de meest recente raming van De Nederlandsche Bank werd het inflatiecijfer van 2023 geschat op 4,1 procent en wordt over 2024 een inflatiecijfer van 2,9 procent verwacht. Daarmee komt het gewenste cijfer van 2 procent inflatie dichter in de buurt na het recordjaar 2022, waarin de inflatie op 11,6 procent lag.

• Bekijk het hele rapport van het CBS, inclusief tabellen per sector, hier.
• Lees ook: Loonafspraken opnieuw boven inflatie, AWVN bezorgd