"Voor futureproof ondernemen in flex"
SLUIT MENU

No-riskpolis en privacy

No-riskpolis en privacy

UWV beschikt met de polisadministratie over een enorme databank met gegevens van bedrijven, werknemers en uitkeringen. Met enige regelmaat wordt die databank benut voor allerlei onderzoeken. In september van dit jaar publiceerde UWV de uitkomsten van een onderzoek naar de mate waarin door werkgevers een beroep wordt gedaan op de no-riskpolis voor werknemers met een zogenaamde arbeidshandicap. Het onderzoek werd gedaan op verzoek van de SER.

No-riskpolis
Werkgevers die mensen met een zogenaamde arbeidshandicap in dienst hebben, kunnen bij ziekte van deze mensen een beroep doen op de no-riskpolis. De verplichte loondoorbetaling bij ziekte wordt dan gecompenseerd met een ZW-uitkering die door UWV wordt verstrekt. In artikel 29b van de ZW staat op welke werknemers de no-riskpolis van toepassing is. Dat zijn bijvoorbeeld Wajongers, mensen met oude WAO-rechten of met een (gedeeltelijke) WGA-uitkering. Maar ook mensen die geen WGA-uitkering kregen omdat ze volgens de berekening minder dan 35% arbeidsongeschikt waren, de zogenaamde ‘35-minners’. De ZW-uitkering is in de meeste gevallen even hoog als het door de werkgever te betalen loon – het gaat dus om serieuze bedragen. Voor de eigenrisocodrager ZW geldt dat UWV de gevalsbehandeling overneemt, inclusief de uitkeringslasten. Volgt er later een WGA-uitkering, dan tellen de lasten niet mee bij de berekening van de (individuele) WGA-premie. De no-riskpolis is bedoeld om werkgevers over de streep te trekken om mensen met een arbeidshandicap in dienst te nemen of te houden. Een ziekmelding bij UWV volstaat, hoe makkelijk kan het zijn. Niet dus!

Het ondergebruik
UWV kan eenvoudig nagaan hoeveel mensen er onder de no-riskpolis vallen en dat vergelijken met het aantal ziekmeldingen. Omdat UWV ook goed zicht heeft op de gemiddelde verzuimfrequentie, is een betrouwbare berekening mogelijk. Dat is dan ook tegelijk het enige goede nieuws. Het slechte nieuws is dat die uitkomsten wel heel bedroevend zijn. Het beste scoren de Wajongers met een ondergebruik van 37%. Voor mensen met oude WAO-rechten en voor de ’35-minners’ is het ondergebruik tussen de 80% en 90%(!). Alles bij elkaar opgeteld is het ondergebruik 60% en dat staat gelijk aan ca. 56.000 gemiste uitkeringen per jaar. Let wel, het kan dus gaan om ZW-uitkeringen van twee jaar. Er is geen onderzoek gedaan naar mogelijke verschillen per sector. Zou dat wel zijn gedaan, dan vrees ik dat deze cijfers voor de sector 52 nog wel eens ongunstiger zouden kunnen uitpakken.

De voorspelbare oorzaken
UWV geeft in haar onderzoeksverslag enkele mogelijke oorzaken aan, maar weet het ook niet precies. Ik denk dat ik het wel weet. De werkgever mag er namelijk volgens artikel 38b ZW de eerste twee maanden van het dienstverband niet naar vragen. Alleen bij ziekmeldingen binnen die tijd mag het wel. Maar hij mag niet vragen naar het ‘waarom’, alleen of de no-riskpolis van toepassing is. Is het antwoord nee, dan moet de werkgever dat aannemen. Bij twijfel (van de werknemer) mag hij het, tegen betaling en met een machtiging, aan UWV vragen. Ik heb overigens zelden een werknemer gesproken die weet wat de no-riskpolis betekent, laat staan dat hij weet of hij tot de doelgroep behoort. Tja, hoe moeilijk kun je het maken, wetgever?

De oplossing(en)
Is er ook een oplossing? Zeker! Maak eenzelfde register als het doelgroepregister dat wordt gebruikt voor het realiseren van het 125.000 banenplan (werknemers en werkzoekenden die onder de Participatiewet vallen).¹
Of beter nog: maak er één register van. Het kan toch niet zo zijn dat er voor vergelijkbare doelgroepen verschillende privacyregels worden gehanteerd? Dat is mijn oproep aan politiek Den Haag. Tot die tijd adviseer ik elke werkgever om uiterst alert te zijn bij het opsporen van die 60% ziekmeldingen waarbij de no-riskpolis van toepassing is en die niet in het doelgroepregister staan vermeld). Maak daarnaast een goede procesbeschrijving. Scheelt een hoop geld!

¹ Recent constateerde UWV dat het beroep op de no-riskpolis in de eerste helft van 2018 was toegenomen in vergelijking met dezelfde periode in 2017. Een toename die is toe te schrijven aan het gebruik van het doelgroepregister!

Jaco Coster is zelfstandig consultant en auteur van de boeken ‘Als de werknemer verzuimt’ en ‘Verzuim en Beter’.

Jaco Coster is zelfstandig consultant en auteur. Hij heeft meer dan 30 jaar ervaring op de thema's arbeid en gezondheid in verschillende functies.