Detacheringsbureau en zorgbemiddelaar verdacht van mensenhandel

De Opsporingsdienst van de Nederlandse Arbeidsinspectie heeft dinsdagochtend 17 juni drie personen aangehouden op verdenking van mensenhandel in de vorm van arbeidsuitbuiting. Ook worden ze verdacht van mensensmokkel en valsheid in geschrifte. Het gaat om twee medewerkers van een groot detacheringsbureau in Gelderland en de eigenaar van een zorgbemiddelingsbureau.

Daarnaast is voor meer dan drie miljoen euro aan vastgoed van het detacheringsbureau in beslag genomen. De Arbeidsinspectie verwacht dat er nog meerdere aanhoudingen zullen volgen.

Zuid-Afrikaanse zorgmedewerkers uitgebuit

Het onderzoek van de Arbeidsinspectie begon in 2024 na meldingen en aangiften over mogelijke arbeidsuitbuiting. In samenwerking met de politie en Koninklijke Marechaussee startte de Arbeidsinspectie een strafrechtelijk en bestuursrechtelijk onderzoek, onder leiding van het Openbaar Ministerie.

• Lees ook: Tweede Kamer stemt in met strengere strafrechtelijk aanpak uitbuiting arbeidsmigranten

Zuid-Afrikaanse werknemers werden via een tussenpersoon naar Nederland gehaald en in particuliere huishoudens geplaatst voor 24-uurszorg. Ze moesten vaak 24 uur per dag, zeven dagen in de week beschikbaar zijn, maakten extreem lange dagen en deden zwaar werk. Hun bewegingsvrijheid werd ernstig beperkt.

Inwonend bij particuliere cliënten

De zorgmedewerkers verbleven bij cliënten thuis, wat hen afhankelijk maakte van hun werkgever voor huisvesting. Omdat ze geen verblijfsstatus hadden, de taal niet spraken en de Nederlandse regels niet kenden, verkeerden ze in een zeer kwetsbare positie. Alle werknemers hadden een contract via het betreffende detacheringsbureau. Verschillende (voormalige) medewerkers deden aangifte van arbeidsuitbuiting. De Arbeidsinspectie onderzoekt nu verder of er meer slachtoffers zijn.

Tijdens het onderzoek troffen inspecteurs dertig Zuid-Afrikaanse werknemers aan die niet in Nederland mochten werken. Dit is een overtreding van de Wet arbeid vreemdelingen (Wav), waarvoor het detacheringsbureau een boeterapport ontvangt. Ook weigerde het bureau mee te werken aan de controle op de naleving van de Wet minimumloon. Hiervoor kan een boete volgen van €12.000 per werknemer. De Arbeidsinspectie onderzoekt nu verder of leidinggevenden binnen het detacheringsbureau hoofdelijk aansprakelijk kunnen worden gesteld.

• Lees ook: Boetes voor illegale arbeid via schijnconstructie met uitzendbureau

Inlenende bedrijven ook onder de loep

Niet alleen het detacheringsbureau is verantwoordelijk: ook inlenende bedrijven zijn verplicht om de Wav na te leven. Uit het onderzoek blijkt dat 27 van de 30 illegaal tewerkgestelde werknemers werkten voor drie zorgbedrijven. De overige drie waren actief voor vijf horecabedrijven. Ook deze bedrijven krijgen boeterapporten.

Arbeidsuitbuiting is een vorm van mensenhandel. Het wordt gezien als een ernstig misdrijf tegen de persoonlijke vrijheid en kan bestraft worden met een gevangenisstraf van maximaal twaalf jaar. Mensensmokkel betreft het over de grens brengen of laten verblijven van mensen zonder geldige papieren, vaak met winstbejag. Dit is een misdrijf tegen de staat waarop een maximale gevangenisstraf van zes jaar staat.