Kabinet pakt sluiproute aan: strengere regels voor gedetacheerde derdelanders

Het kabinet scherpt de regels aan voor werknemers van buiten de EU die via een omweg in Nederland aan het werk gaan. Minister Van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid wil een einde maken aan sluiproutes waarbij gedetacheerde derdelanders via een werk- en verblijfsvergunning uit een ander Europees land toch in Nederland werken.

“We maken een einde aan het verdienmodel waarbij werkgevers onrechtmatig werknemers van buiten de EU inzetten,” zegt Van Hijum in een brief aan de Tweede Kamer. “Dat leidt tot oneerlijke concurrentie op arbeidsvoorwaarden, gebrekkige bescherming van werknemers en het omzeilen van Nederlandse regels.”

Sluiproute via andere EU-landen

Derdelanders (mensen van buiten de EU) mogen alleen in de EU werken met een geldige werk- en verblijfsvergunning. Nederland is hierin terughoudend, maar andere EU-landen zijn soepeler met het afgeven van een werk- en verblijfsvergunning. Daardoor komt het voor dat iemand met bijvoorbeeld de Wit-Russische nationaliteit via een Pools of Litouws uitzendbureau in Nederland aan de slag gaat, zonder dat hij of zij daadwerkelijk in het land van de vergunning heeft gewerkt. In 2024 kwamen volgens minstens 27.304 derdelanders op deze manier naar Nederland. Het werkelijke aantal ligt vermoedelijk hoger, omdat niet alle bedrijven dit melden.

• Lees ook: Adviesraad Migratie pleit voor afsluiten populaire sluiproute voor arbeidsmigratie van buiten de EU

Strengere toelatingseisen

De Europese regels zijn op dit punt vaag. Zo is niet duidelijk hoe lang iemand in het ‘zendende’ land moet hebben gewerkt voordat hij in een ander EU-land mag werken. Het kabinet ziet in de Nederlandse wet ruimte om hier striktere voorwaarden aan te stellen. Bijvoorbeeld om mensen pas in Nederland te laten werken nadat ze bijvoorbeeld drie maanden hebben gewerkt in het land waarvoor de vergunning is gegeven. 

Ook wil het kabinet dat de werk- en verblijfsvergunning van de derdelander aansluit bij het werk dat in Nederland wordt verricht. Zo moet bijvoorbeeld een Portugese vergunning voor werk in de zorg niet meer gebruikt kunnen worden om iemand via een Cypriotisch bedrijf in een Nederlandse slachterij te laten werken.

Het kabinet onderzoekt momenteel of en hoe de Europese regels zulke aanpassingen toestaan. Minister van Hijum heeft in februari daarnaast, samen met zeven andere landen, de Europese Commissie gevraagd om een verduidelijking van de Europese regels.

• Lees ook: Evert Hondema: Handhaving A1-route voor derdelanders mag wel tandje scherper

Betere bescherming van werknemers

De aangescherpte regels moeten niet alleen misbruik tegengaan, maar ook de positie van deze werknemers verbeteren. Derdelanders zijn extra kwetsbaar voor misstanden zoals onderbetaling, slechte werkomstandigheden en in ernstige gevallen arbeidsuitbuiting. Minister Van Hijum kondigt daarom ook aanvullende maatregelen aan, zoals betere voorlichting en hulp bij juridische procedures. Strakkere regelgeving geeft werkgevers duidelijkheid over hun verantwoordelijkheden en biedt de Nederlandse Arbeidsinspectie meer handvatten voor handhaving.

Al in maart 2024 waarschuwde de Adviesraad Migratie voor de zogeheten sluiproute waarbij arbeidsmigranten van buiten de EU via andere lidstaten, met name Litouwen, Polen of Slovenië, in Nederland terechtkomen. In hun rapport ’Geen Derderangsburgers’ constateerden zij dat in 2022 bijna 90.000 arbeidsmigranten via buitenlandse (uitzend)bedrijven in Nederland werkten, waarvan circa 22.500 afkomstig waren uit landen buiten de EU. Met deze constructie omzeilen werkgevers Nederlandse sociale premies en cao-regels, wat de positie van deze kwetsbare groepen ernstig verzwakt.

Handhaving en boetes

Recente zaken tonen aan dat deze sluiproutes niet ongezien blijven. In juni 2025 legde de Arbeidsinspectie boetes op van in totaal ruim €175.000 aan een Poolse ondernemer en drie Nederlandse agrarische bedrijven, omdat er sprake was van illegale inzet van minimaal 26 derdelanders die via deze constructie vrijwel meteen naar Nederland werden overgebracht, zonder substantieel werk in Polen te doen. 

• Lees ook: Boetes voor illegale arbeid via schijnconstructie met uitzendbureau