Bemiddelaars van arbeidsmigranten besteden hun backoffice steeds vaker uit. Zo ook op Urk

Reijer Hollander van Pay for People en Klaas ter Beek van Kapitein Personeel vertellen:

Klaas, jullie zijn gevestigd op Urk en bemiddelen tussen werkgevers en – veelal – arbeidsmigranten. Zij spelen een grote rol in onze economie.

Klaas: “Urk is natuurlijk een vissersdorp. De één zit in de zalm, de ander in de kabeljauw. Er zitten veel bedrijven dicht op elkaar – buren én concurrenten tegelijk.

Lange tijd probeerden de Urkers de visindustrie zelf draaiende te houden. Moeders brachten hun kinderen naar de oppas en gingen daarna aan de slag in de visverwerking. Veel jongeren verdienden een zakcentje door te gaan werken in de vis, maar dat is inmiddels veranderd. Steeds meer jongeren kiezen nu eerder voor een baan bij de Albert Heijn dan voor een koude, natte werkplek waar het naar vis ruikt.

Wij Urkers beginnen ons nu pas gezamenlijk te realiseren hoe belangrijk arbeidsmigranten zijn voor onze industrie — zij houden die namelijk draaiende.

Het eenvoudige werk – inpakken, bijsnijden, velletjes verwijderen – wordt tegenwoordig vooral gedaan door arbeidsmigranten uit Polen, Bulgarije en Roemenië. 

Maar er is iets aan het verschuiven: steeds vaker groeien zij door naar functies als teamleider, chef, heftruckchauffeur, technicus, en zelfs productielijnmanager. En die ontwikkeling is broodnodig, want ook voor die functies zijn steeds minder Nederlandse werknemers te vinden. Zo klimmen arbeidsmigranten op binnen de bedrijven.”

Al 27 jaar ondersteunt Pay for People – onderdeel van de Brisker Group – intermediairs, uitzenders, detacheerders en zzp-bemiddelaars met hun backoffice.

Reijer: “Onze klanten zijn elke dag bezig met het matchen van mensen en werk – en dat is in deze krappe arbeidsmarkt uitdagender dan ooit. Het vinden én begeleiden van de juiste mensen kost tijd. Helemaal als je werkt met arbeidsmigranten: dan regel je ook vervoer, huisvesting én moet je voldoen aan steeds complexere regels.

Tegelijk wil je nieuwe klanten aantrekken, bestaande relaties onderhouden én je backoffice op orde houden. Dat wordt al snel te veel.

Steeds meer bedrijven kiezen er daarom voor om hun backoffice uit te besteden. Wij nemen het juridisch werkgeverschap én de volledige papierwinkel over – inclusief alle verantwoordelijkheden. Van verloning en facturatie tot compliance en certificering. Zo kunnen zij zich volledig richten op hun corebusiness.”

Kun je een voorbeeld geven van zo’n wetgeving die voor arbeidsmigranten geldt?

Reijer: “Een goed voorbeeld is de ET-regeling. Die is speciaal bedoeld voor arbeidsmigranten die via een uitzendbureau in Nederland werken. Denk aan mensen uit landen als Polen, Bulgarije of Roemenië.

Zij laten hun thuis, familie en vertrouwde omgeving achter om hier te werken – vaak in sectoren die cruciaal zijn voor onze economie. 

Stel: iemand uit Polen werkt hier, maar heeft thuis een gezin en vaste lasten. Je kunt nou eenmaal niet op twee plekken tegelijk wonen. De ET-regeling zorgt ervoor dat bepaalde kosten – zoals reis-, verblijf- en levensonderhoudskosten – met een fiscale regeling vergoed kunnen worden. Zo houdt die werknemer onder de streep netto meer over om zijn dubbele lasten te compenseren.”

Jullie krijgen voortdurend te maken met nieuwe regels. Tegelijkertijd lees je in de krant over bemiddelaars die het niet zo nauw nemen met die wetgeving.

Klaas: “Onze sector ligt onder een vergrootglas. De media duiken er maar wat graag op. Wij horen ook die verhalen: mensen die met twintig man in een garagebox wonen en daar 200 euro per week voor moeten betalen. Voor dat soort partijen kun je nog tien extra regels verzinnen — ze trekken zich er toch niks van aan. Het zit gewoon in hun systeem.

In de krant lees je nooit: ‘Kijk eens hoe goed dit gaat.’ Dat is geen nieuws. Maar die misstanden? Die bepalen wél het beeld van onze hele branche.

Wij zijn juist blij met regels en controles. Die zijn hard nodig. Alleen blijft het lastig: er zijn altijd mensen die bewust de boel bewust ontduiken. Dat maakt het lastig om het imago van de sector recht te trekken.”

Reijer, staan de arbeidsmigranten bij jullie op de payroll?

“Payroll wordt in de volksmond nog steeds als verzamelterm gebruikt, maar sinds de invoering van de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) in 2020 heeft het een specifieke definitie gekregen in de wet. Payrollcontracten zijn géén flexcontracten.

Als backoffice voor uitzendorganisaties verlonen wij volgens de NBBU-CAO – de cao in de uitzendbranche. We bieden flexibele contracten aan, zoals uitzend-, oproep- of tijdelijke contracten. Daarbij geldt de zogeheten inlenersbeloning: uitzendkrachten krijgen hetzelfde loon en dezelfde arbeidsvoorwaarden als medewerkers die direct bij het bedrijf in dienst zijn.

Payroll gaat nog een stap verder: hierbij wordt de volledige cao, van kaft tot kaft van de inlener overgenomen. Het is juridisch gezien een andere vorm van werkgeverschap. Wij kunnen dat ook faciliteren, maar het is vaak niet de oplossing die de intermediair en hun klanten zoeken.

Zij zoeken juist flexibiliteit waardoor ze kunnen op- en afschalen als de markt daarom vraagt. Neem de visindustrie: straks moeten bedrijven weer opschalen, maar als er dan geen vis is, heb je niks aan 50 mensen in vaste dienst. Dan moet je de tent sluiten.”

Er leeft nog steeds het idee dat arbeidsmigranten worden uitgebuit.

Reijer: “Dat beeld klopt echt niet meer. Een flexibel arbeidscontract geeft dezelfde basisrechten als ieder ander contract. Ze bouwen pensioen op, zijn verzekerd bij ziekte – net als andere uitzendkrachten.

 Er is de afgelopen jaren ook veel verbeterd. Vroeger kon iemand z’n huis verliezen zodra het werk stopte, vooral als de werkgever óók de huisvesting regelde. Sommige intermediairs vonden dat toen al niet oké, maar het mocht gewoon volgens de wet. Gelukkig is die regel inmiddels aangepast.

En dat arbeidsmigranten goedkoper zouden zijn? Ook niet waar. Ze krijgen hetzelfde loon en hebben recht op dezelfde extra’s als Nederlandse werknemers.

Komt nog bij dat een intermediair nog best veel effort erin moet steken. Want het vraagt nogal wat. Ik weet dat sommige intermediairs 24/7 bereikbaar zijn.”

Gaat de rol van intermediairs verder dan alleen mensen werven?

Klaas: “Zeker. Vooral als grote bedrijven met veel flexkrachten zich ergens nieuw vestigen of verhuizen. Dan is het aan ons team om de sector wakker te schudden: let op, er komt concurrentie aan!”

“Want als er ergens een nieuw distributiecentrum opent, waar je in korte broek en met een speakertje orders kunt picken – en misschien betalen ze daar nog beter ook – dan maak ik me wel zorgen.”

Wij stellen dan de vraag: wat gaan jullie doen, vis-industrie? Misschien zegt die branche: oké, dan verhogen we de salarissen zodat het werk aantrekkelijker wordt. Maar ja, dan wordt jouw visje bij de Albert Heijn of in het restaurant ook weer duurder. Zo werkt de economie nou eenmaal.

Die ‘race for talent’ speelt echt overal – van de directiekamer tot op de vloer. En uiteindelijk draait het gewoon om geld. Er is te weinig goed gekwalificeerd personeel. Iedereen probeert de juiste mensen aan zich te binden.

Als ik naar onze gemeente kijk: ze beginnen pas sinds een jaar of twee echt door te krijgen dat zonder arbeidsmigranten – we hebben er zo’n 1500 op het industrieterrein – de hele lokale bedrijvigheid in de knel komt.” Reijer: “Zij doen wel het werk dat anders blijft liggen. Zodat we uiteindelijk allemaal kunnen genieten van een lekker visje bij de visboer of in een restaurant. Daar hebben Klaas en zijn bedrijf een groot aandeel in.”