Kabinet tilt hervorming arbeidsmarkt over de verkiezingen heen

Het kabinet vindt dat er eerst meer politieke afwegingen moeten worden gemaakt voor de hervorming kan praktisch kan worden aangepakt. Daarmee worden concrete stappen over de verkiezingen heen getild.

Zowel de Wetenschappelijk Raad voor Regeringsbeleid (WRR) als de commissie-Regulering van Werk zijn begin dit jaar met zwaarwegende rapporten over de toekomst van de arbeidsmarkt gekomen.

Het kabinet deelt de hoofdlijnen van de analyse van beide rapporten. Ook voelt het kabinet zich door de rapporten ondersteund in de ingeslagen richting deze kabinetsperiode. Maar een nieuwe toekomstbestendige arbeidsmarkt vraagt een lange adem. Het kabinet treft daarom de komende maanden voorbereidingen zodat een nieuw kabinet de aanbevelingen verder ter hand kan nemen. Dat schrijven minister Koolmees en staatssecretaris Van ‘t Wout van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vandaag aan de Tweede Kamer.

Ondanks de lage werkloosheid en de hoge arbeidsparticipatie die Nederland had voor de uitbraak van de coronacrisis, was het ook duidelijk dat er dingen niet goed gaan op de arbeidsmarkt, zoals het grote verschil tussen vast- en vormen van flexibel werk. Het kabinet wilde daarnaast weten of de manier waarop onze arbeidsmarkt en de sociale zekerheid ingericht is, volstaat in de toekomst. Minister Koolmees vroeg daarom vorig jaar een advies aan de commissie-Regulering van Werk, onder leiding van Hans Borstlap. Dat advies verscheen afgelopen januari. Ook de WRR kwam in die maand met het advies ‘Het betere werk. De nieuwe maatschappelijke opdracht’.

Beide rapporten verschenen vlak voor de coronacrisis. Maar deze crisis maakt de urgentie van beide rapporten alleen maar groter. De manier waarop de economie nu geraakt wordt, legt de kwetsbaarheden van de huidige arbeidsmarkt bloot. Zoals de tweedeling die bestaat tussen werkenden die beschermd en werkenden die vrijwel onbeschermd zijn waardoor armoede sneller op de loer ligt.

Verandering arbeidsmarkt vraagt langere adem
Veel van die tweedeling ontstaat door onze eigen wet- en regelgeving, wat de kans geeft het aan te pakken. Het kabinet heeft deze kabinetsperiode al stappen genomen. Zo verkleint de wet Arbeidsmarkt in Balans de verschillen tussen flex- en vast werk, is de loondoorbetaling bij ziekte makkelijker en duidelijker geworden en komt er een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen. Maar het veranderen van de arbeidsmarkt is iets waar meerdere kabinetten mee aan de slag zullen moeten gaan. Alleen al om het mogelijk te maken dat de uitvoeringsinstanties die de sociale zekerheid uitvoeren dit bij kunnen benen.

Onderzoek naar platforms
Om het mogelijk te maken dat een volgend kabinet aan de slag kan met de dringende aanbevelingen, laat het kabinet vast verschillende mogelijkheden uitwerken die bij de formatie gebruikt kunnen worden. Zo bekijkt het ministerie onder andere hoe vaak mensen eigenlijk ergens werken terwijl degene voor wie ze werken niet hun baas is. Daarnaast komt er een onderzoek naar platforms. Het kabinet gaat uitwerken of het mogelijk is bemiddeling van arbeid via een platform in beginsel als loondienst aan te merken. Tenzij het platform kan bewijzen dat het werk mag laten uitvoeren door een zzp’er.

Uit de brief aan de Tweede Kamer: rapport niet uitputtend genoeg
“… Daarnaast geldt dat harmonisatie van de fiscaliteit, arbeidsrecht en socialezekerheidsrecht op het punt van de kwalificatievraag nog nadere inventarisatie zou vergen, nu de Commissie niet uitputtend duidelijk maakt op welke punten deze stelsels van elkaar afwijken en welke gevolgen dit heeft. Verder erkent het kabinet dat een rechtsvermoeden behulpzaam kan zijn om de rechtspositie van kwetsbare werkenden in bepaalde sectoren of binnen bepaalde beroepen en functies te versterken. Een breed geformuleerd en meer algemeen rechtsvermoeden acht het kabinet vanuit Europeesrechtelijk oogpunt echter kwetsbaar, hetgeen ook de Commissie in haar rapport zelf erkent.”

Pilot webmodule en breed maatschappelijk gesprek over kwalificatie arbeidsrelatie
“Bovengenoemde voorstellen van de Commissie om de wetgeving aan te passen, kunnen niet meer worden gerealiseerd binnen deze kabinetsperiode. Het is dan ook aan het volgend kabinet om hier de stappen te zetten die nodig zijn. Wel werkt het huidige kabinet aan een webmodule en start een pilot met die webmodule om langs die weg meer duidelijkheid te bieden over de kwalificatie van de arbeidsrelatie. De afgelopen kabinetsperiode is gebleken dat het bieden van meer duidelijkheid en zekerheid in de praktijk niet eenvoudig is. In aanvulling op de webmodule en parallel aan de pilot van de webmodule wil het kabinet daarom een breed maatschappelijk gesprek voeren met de relevante veldpartijen over de wijze waarop in de praktijk wordt gewerkt en in hoeverre bepaalde werkwijzen zich al dan niet lenen om buiten
dienstbetrekking te werken. Dit brede gesprek is bedoeld om meer zicht te krijgen op de maatschappelijke opvattingen over de kwalificatie van de arbeidsrelatie, op sectorspecifieke omstandigheden en op wat de webmodule kan gaan betekenen in de dagelijkse praktijk.”

Bron: Rijksoverheid, 11 november 2020

Lees ook
Bovib, I-ZO en PZO waarschuwen SZW voor pilot zzp-webmodule
Zzp-webmodule als pilot – wetsvoorstel minimumtarief ingetrokken
Kabinet vraagt hulp opdrachtgevers voor zzp-webmodule
Kabinet start breed gesprek over kwalificatie zzp
Femke Laagland: ‘Hoe kijkt Europa naar zzp’ers en werknemers?’