Harry Vogels – kanttekeningen bij de cao-polder

Harry Vogels – kanttekeningen bij de cao-polder

Decennialang was Harry Vogels als adviseur betrokken bij cao-onderhandelingen. Hij schetst zijn ervaringen en zet kanttekeningen bij de cao-polder.

Start van zijn expertise
“Na mijn studie sociaal-economie aan de Erasmus Universiteit kwam ik als cao-beleidsmedewerker te werken bij het Algemeen Verbond Bouwbedrijf (AVBB); in de jaren ’70 was dit een overkoepelende organisatie van tien werkgeversorganisaties. Deze tien organisaties sloten al jaren de Bouw-cao af, met onder andere de vakbonden FNV en CNV. Ik viel daar met mijn neus in de boter op cao-terrein. Direct na mijn studie kwam ik bij een van de grootste cao’s aan tafel en kon meedenken over arbeidsvoorwaarden in deze grote bedrijfstak. Ik vond dat heel boeiend; het is de start geworden van mijn cao-belangstelling.”

Cao’s en sociale plannen
“Na het AVBB ging ik -in 1981- werken bij een van de grootste scheepswerven in Nederland, de RDM in Rotterdam. Hier had ik niet alleen te maken met de landelijke Metaal-cao, maar ik maakte ook een aantal cao-stakingen en poort-blokkades door de vakbonden van heel dichtbij mee. Ook weer interessant. Nog interessanter was voor mij het massaontslag bij dit bedrijf, door het faillissement van RSV in 1983. Vele duizenden werknemers werden in 1983 ontslagen; bij de RDM ging het op een dag om 1.500 werknemers. Gelukkig mocht ik blijven om de curator te ondersteunen. Met al die kennis over cao’s, stakingen en massaontslag stapte ik in 1987 over naar de Suiker Unie in Breda, een coöperatie met zes suikerfabrieken. Hier heb ik als Hoofd Arbeidsvoorwaarden gewerkt aan drie fabriekssluitingen en de eerste eigen ondernemings-cao. In die jaren heb ik vele onderhandelingen moeten voeren over cao’s en sociale plannen. Er is nooit gestaakt door de medewerkers, ondanks verslechtering van arbeidsvoorwaarden en het gedwongen ontslag van honderden werknemers.”

Luis in de pels
“De reputatie als ‘luis in de pels’ kreeg ik midden jaren negentig toen ik door uitgeverij Samsom/Kluwer werd benaderd om ieder jaar een cao-vakboek te schrijven over cao’s, via hun concept ‘Het cao-antwoordenboek’. Vakbond FNV was fel tegen dit boek. De FNV vond het niet de taak van een grote uitgever en mij om boeken te schrijven over cao’s. Ook bij mijn latere werkgever, Delta Lloyd, ondervond ik veel tegenwerking van de FNV. Delta Lloyd wilde samen met mij klanten werven binnen de cao-wereld, met verzekerbare arbeidsvoorwaarden. Uiteindelijk heeft dit geleid tot mijn vertrek bij Delta Lloyd en startte ik in 2002 een eigen adviespraktijk: VogelsCaoAdvies BV.

In die tijd schreef ik ook boeken en artikelen voor Sdu. Bij de start van mijn adviespraktijk bracht ik ook een eigen boek uit met de titel ‘Cao’s in en buiten de polder’. Ik presenteerde dit boek in Perscentrum Nieuwspoort, samen met de toenmalige voorzitter van vakbond De Unie, Jacques Teeuwen. Daags daarna publiceerde het FD op de voorpagina het artikel ‘Polderhorzel doet boekje open over gevestigde vakbonden’. Van ‘luis in de pels’ werd ik polderhorzel. (zie mijn site www.caoadvies.nl)”

Nieuwsgierig gebleven
“Tot 2016, mijn pensioen, heb ik vele organisaties en bedrijfstakken begeleid, die zich los wilden maken uit bedrijfstak-cao’s. Bijvoorbeeld de sector Hellende Daken. De hellende dakdekkers vielen altijd onder de Bouw-cao, maar na een behoorlijke strijd van circa drie jaren met de FNV en de minister is het gelukt een eigen cao te maken met vakbond LBV. Het ministerie van SZW, FNV en Bouwend Nederland hebben dit jaren tegengewerkt. Dat is jammer, als je weet dat de platte dakdekkers wel een eigen cao met de FNV hebben. De laatste sector waarmee ik actief was, is de asbest-sector; deze sector wilde ook uit de Bouw-cao, maar de asbestwereld is een zeer verdeelde werkgeverswereld. Dat is niet gelukt. Ook nu blijf ik volop alle cao-ontwikkelingen volgen en schrijf ik nog ingezonden artikelen over de cao-wereld.”

Polderkartel
“Martin Pikaart, voorzitter van de Vakbond AVV, heeft dit jaar zijn boek ‘Het Polderkartel’ gepresenteerd. In dit boek schetsen vakbondsbestuurders en andere betrokkenen een ontnuchterend beeld van het polderkartel en FNV als de allesbepalende speler. Deze vakbond domineert vrijwel alle bestuurlijke polderorganen waarin het geld wordt verdeeld, zoals pensioenfondsen en cao-fondsen. Als anderen het beleid van de FNV niet ondersteunen, draait deze de geldkraan dicht. Met zijn boek probeert Martin Pikaart de Nederlandse overlegorganen open te breken. Dat probeer ik met mijn kennis en mijn artikelen op cao-terrein ook te doen. De FNV is niet de enige vakbond, er zijn er veel meer.”

Politiek
“De wet op de cao en de wet algemeenverbindendverklaring van cao’s zijn meer dan 80 jaar oud. Sindsdien is er veel veranderd op arbeidsterrein, maar toch baseert de minister van SZW zich nog steeds op deze oude wetten. Dat gaat goed als het gaat om normale arbeidsvoorwaarden-cao’s, maar niet als het gaat om cao-fondsen. Ik heb heel veel studie gedaan naar cao-fondsen, waar vele honderden miljoenen euro’s publiek geld verdwijnt in ondoorzichtige cao-fondsen van vooral de FNV. En dat geldt nu ook voor het fonds, dat gaat over de private WW. Cao-experts en kritische journalisten uiten veel kritiek op dit fonds, omdat de oude wet uit 1937, die gaat over het algemeen verbindend verklaren, hier nooit voor is bedoeld. Er zijn nog maar heel weinig mensen, die deze complexe cao-materie beheersen. Ook in de Tweede Kamer zijn er weinig leden, die iets begrijpen van het cao-recht. Door hierover te blijven schrijven hoop ik dat er ooit enige verandering komt in de cao-wetgeving, waardoor bijvoorbeeld ook de vakbond AVV van Martin Pikaart op een normale wijze wordt behandeld in de polder, zonder polderkartel.”

Lees ook Harry Vogels’ column:
Cao-fondsen en het politieke spel bij het private WW-fonds