Felle reacties uit de flexbranche op verbod inhoudingen voor huisvesting arbeidsmigranten

Verdienmodel op huisvesting arbeidsmigranten?

Minister Eddy van Hijum (SZW) stelt in een ‘toelichting’ op LinkedIn: ‘Het is goed dat werkgevers woonruimte voor arbeidsmigranten regelen, maar in de praktijk zien we dat het te vaak als verdienmodel wordt gebruikt doordat werkgevers extra kosten in rekening brengen. Arbeidsmigranten betalen hierdoor onterecht te hoge kosten voor hun onderdak.’

Het (stapsgewijs, op termijn) afschaffen van de inhoudingsmogelijkheid voor huisvesting is volgens de minister nodig omdat er te veel misstanden plaatsvinden. Arbeidsmigranten moeten beter hiertegen beschermd worden, stelt Van Hijum. Bovendien ligt dit in lijn met het advies van het Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten (Commissie Roemer), dat heeft aanbevolen om de afhankelijkheid van arbeidsmigranten ten opzichte van hun werkgever te doorbreken.

Lees ook: Gerichter beleid om slecht betaalde arbeidsmigranten te weren

Flexbranche-adviseur Tres Dijkshoorn-Wolterman stelt in een reactie op LinkedIn dat het voor een SNA-gecertificeerd bureau en ABU- of NBBU-lid niet mogelijk is om van huisvesting een verdienmodel te maken. “De huurprijzen zijn exorbitant hoog. En die woningen moeten ook ingericht en onderhouden worden. Daar moet dik geld bij beste minister! Ga toch eens in gesprek met leden van ABU en NBBU.”

‘Geen woord over PKS’

Er is meer onvrede over het negeren van de ABU- en NBBU- initiatieven om huisvesting van arbeidsmigranten beter te regelen. Zo verbaast Marco Zimmerman (Forvis Mazars) zich erover dat er in de brief (van de minister, red.) met geen woord wordt gerept over het (Prijs-Kwaliteitsysteem voor huisvesting (PKS) dat sinds 1 januari jl. in de CAO voor Uitzendkrachten is opgenomen. Dit Prijs-Kwaliteitssysteem regelt een beperking van de maximale inhouding op het loon van de uitzendkracht. De ABU en NBBU werken dus zelf ook al aan meer transparantie en betere huisvesting van arbeidsmigranten.

Volgens de ABU schaadt het voorstel van de minister juist de positie van deze groep werkenden. De brancheorganisatie stelt dat het plan van de minister het prijs-kwaliteitsysteem voor huisvesting (PKS) ondermijnt, terwijl dit systeem juist zowel de maximale kosten als de kwaliteit van de huisvesting waarborgt.

ABU: ‘misbruik ligt op de loer’

ABU-directeur Jurriën Koops waarschuwt in de reactie op hun site bovendien voor risico’s. “Door dit voorstel verdwijnt transparantie over huisvestingskosten, omdat betalingen buiten de loonstrook om gaan. Hierdoor wordt handhaving door de Arbeidsinspectie onmogelijk en ligt misbruik op de loer.”
Ook Peter Loef, Programmamanager Arbeidsmigratie bij de ABU, stelt dat het afschaffen van de inhoudingsmogelijkheid van huisvestingskosten via de loonstrook de arbeidsmigrant niet zal helpen. Integendeel. “De betaling van huisvestingskosten door de arbeidsmigranten verdwijnt weer onder de radar. Huurkosten die door malafide partijen bij arbeidsmigranten in rekening worden gebracht zijn door deze maatregel straks niet meer zichtbaar en daarmee niet langer controleerbaar. We zijn daarmee terug bij de situatie van voor de invoering van de Wet Aanpak Schijnconstructies (WAS), waar juist het realiseren van transparantie en controleerbaarheid een van de doelstellingen was.”

Volgens Loef kiest de minister de verkeerde richting bij het organiseren van meer huurbescherming voor arbeidsmigranten. Zo past volgens hem het idee van een onbepaalde tijd huurovereenkomst niet bij de aard van (tijdelijk) verblijf van arbeidsmigranten in Nederland. Als dat de norm wordt, zullen investeerders en bonafide partijen zich terugtrekken uit de markt, denkt Loef. Met alle gevolgen van dien: ‘meer malafide huisjesmelkers, slechtere omstandigheden voor arbeidsmigranten en een toename van dakloze arbeidsmigranten die moeten aankloppen bij het Leger des Heils.’

NBBU: ‘verslechtering situatie arbeidsmigranten’

De NBBU stelt begrip te hebben voor het feit dat het kabinet toe wil naar een scheiding van wonen en werken, maar ziet in de aangedragen maatregel geen oplossing. Volgens de brancheorganisatie kan het afschaffen van de mogelijkheid om huisvestingskosten in te houden op het minimumloon leiden tot een verslechtering van de situatie van arbeidsmigranten. In lijn met de ABU stelt ook de NBBU: als het innen van huurpenningen niet meer zichtbaar is op de loonstrook, ontbreekt de transparantie. Handhaving is dan niet goed meer mogelijk.