Verzuim is een ‘veelkoppig monster’, maar die is wel degelijk te temmen

Inzicht door data

Het terugdringen van verzuim is van groot economisch belang, stelt Davidse. “We hebben ondanks een economie die in een pauzestand staat nog steeds een krappe arbeidsmarkt. Als er straks weer economische groei komt loop je onmiddellijk in de vangrails van die krappe arbeidsmarkt. Dan kun je de vacatures niet vervuld krijgen.”

Tegelijkertijd is er een hoog verloop van medewerkers en ligt het verzuim in Nederland rond de 5,5%, 1,5% punt boven het niveau van vóór corona. “Op een superkrappe arbeidsmarkt is zo’n enorm lek heel irritant.”

Je moet eerst weten hoe het verzuim er binnen jouw organisatie uitziet voor je het kan aanpakken. Nieuwenhuizen: “De Verzuimmonitor flexbranche geeft het generieke beeld en dat kun je als werkgever afzetten tegen je eigen data. Zo weet je waar je op moet focussen.” Want het begint allemaal met data, weet ook Davidse. “Haal jouw data boven tafel, gebruik de benchmark en ontdek zo waar jouw organisatie staat, in welke verschillende segmenten en wat ga je daarvan leren?”

“Er is veel meer druk op mensen komen te liggen. Veel mensen ervaren eveneens sociale druk, mede door social media.”
Alexandra Nieuwenhuizen

Sociaal-emotioneel verzuim

De Verzuimmonitor flexbranche laat andere trends in verzuim zien sinds de coronacrisis. Ten eerste is de frequentie in verzuim toegenomen. Dit komt volgens Nieuwenhuizen niet zozeer door corona, maar door de krapte op de arbeidsmarkt. “Mensen ervaren toch minder snel een drempel om zich ziek te melden, want ze weten ‘op het moment dat ik me weer hersteld meld ben ik zo weer aan het werk. Want ze hebben me nodig’.”

Ten tweede is de verzuimduur toegenomen. Nieuwenhuizen spreekt van een toename in ‘complexere’ verzuim. Naast ziekte door een fysieke oorzaak is verzuim door sociaal-emotionele oorzaken fors toegenomen. Dan gaat het om mentale gezondheid. “In die gevallen zien we dat de mensen ook echt langer ziek zijn.”

Opvallend is daarbij volgens Nieuwenhuizen de toename van (langdurig) verzuim onder vrouwen, juist bij vrouwen in de leeftijdscategorie 25-35 jaar. “Voor corona was het verzuim onder mannen en vrouwen gelijk. Na corona is dat veranderd. Bij het sociaal-emotioneel verzuim onder vrouwen gaat het bijvoorbeeld om jonge moeders, waar veel druk op ligt.”

Werkdruk en stress is echt een belangrijk factor geworden, weet Nieuwenhuizen. “Ook dat is na corona echt wel toegenomen. Er is veel meer druk op mensen komen te liggen. Veel mensen ervaren eveneens sociale druk, mede door social media.”

Van curatief naar preventief

Davidse: “Verzuim is een veelkoppig monster, met verschillende verschijningvormen en veel verschillen tussen segmenten.” Toch kun je verzuim wel degelijk tegengaan en gedeeltelijk zelfs voorkomen. Dat begint volgens Nieuwenhuizen met het in kaart brengen van de oorzaken van verzuim en vervolgens preventie. “Wat voor handvatten en middelen kan ik mijn medewerkers geven om toch beter in balans te zijn?” En door ervoor te zorgen dat medewerkers sneller aan de bel trekken, kun je ook sneller ingrijpen. Niet voor niets is er volgens Nieuwenhuizen bij verzuimbegeleiding een beweging van curatief naar preventief.

Het voorkomen van sociaal-emotioneel verzuim vraagt om een specifieke aanpak. “Wij gaan dan kijken hoe we die mensen toch weer (deels) aan het werk krijgen, zodat ze in een ritme blijven. Want als je er eenmaal zes weken uit bent, wordt de drempel om weer terug te keren steeds hoger”, legt Nieuwenhuizen uit.

Naast mentale oorzaken, ziet zij – zeker bij jongeren – dat financiële stress vaker een oorzaak van verzuim is. “Het aantal beslagleggingen op loon is fors toegenomen. Financiële stress leidt bijna altijd tot verzuim.” Als uitzendwerkgever kun je volgens haar wel degelijk helpen bij het financieel weerbaarder maken van je medewerkers. “Steeds vaker stellen werkgevers bijvoorbeeld een budgetcoach beschikbaar waar medewerkers (anoniem) terecht kunnen.”

“Aanstekelijk werkgeverschap leidt tot minder zieke mensen.”
Wim Davidse

Aanstekelijk werkgeverschap

Door de krapte op de arbeidsmarkt ziet Nieuwenhuizen een positieve ontwikkeling op de uitzendmarkt. “We zien een verschuiving naar onbepaalde tijdcontracten (fase B/C, fase 3). Juist omdat uitzenders die goede mensen aan zich willen binden. Goed werkgeverschap is belangrijk, vooral in de flexbranche. Uitzenders zien steeds meer het nut van goed voor je mensen zorgen.”

Want volgens haar speelt er nog een belangrijk fenomeen bij het terugdringen van verzuim: betrokkenheid van mensen bij het bedrijf. “Een grotere betrokkenheid van medewerkers zorgt voor een lager verloop, mensen blijven langer bij de werkgever en melden zich minder snel ziek.” Dat past helemaal in de visie van Davidse. “Uitzenders, detacheerders of opdrachtgevers die goed omgaan met hun mensen zijn – per ongeluk en expres – bezig met preventieve maatregelen tegen verzuim. Aanstekelijk werkgeverschap leidt tot minder zieke mensen.”

Verzuimmonitor flexbranche: ziekteverzuim ‘ongekend hoog’

Acture heeft, in samenwerking met Wim Davidse (Dzjeng), in oktober jl. de Verzuimmonitor flexbrancheuitgebracht.
Meest opvallende conclusie hieruit: de vacaturegraad bleef in het eerste half jaar van 2024 hoog, terwijl de werkgelegenheid door de ‘economische pauze’ nauwelijks groeit. De belangrijkste achterliggende oorzaken: zowel het verloop als het ziekteverzuim liggen op ongekend hoog niveau. Het ziekteverzuim lijkt in 2024 uit te komen boven de 5%. Deze cijfers zijn voor de coronacrisis nooit bereikt, behalve tijdens de hoogconjunctuur vlak voor de coronacrisis.

Acture brengt in de Verzuimmonitor flexbranche de verzuimtrends in kaart en komt met een positieve boodschap voor uitzendwerkgevers: het overzien en beheersen van verzuim zorgt ervoor dat je niet alleen lagere kosten hebt, maar ook minder werkdruk, stress, onvrede en verloop. Adequate verzuimbegeleiding biedt uitzenders kansen, zo stelt Annabelle Hagoort (CEO van Acture Nederland) in een interview met FlexNieuws. “Als de uitzender verzuimmanagement effectief organiseert drukt dit niet alleen de kosten, het biedt ook onderscheidend vermogen door goed werkgeverschap.”

Dit artikel is een samenvatting van de podcast van FlexNieuws waarin Tom Reijner (ZiPmedia) in gesprek gaat met Alexandra Nieuwenhuizen (Expert Flexbranche Acture) en Wim Davidse (hoofdredacteur FlexNieuws) naar aanleiding van de gepubliceerde Verzuimmonitor flexbranche. Wil je de hele podcast luisteren?