"Voor futureproof ondernemen in flex"
SLUIT MENU

Hoe zit het nu met de Wet DBA?

Als opdrachtgever voorkomen dat u loonheffingen betaalt voor uw opdrachtnemer?

Stel u wilt een ZZP’er of freelancer inschakelen om bepaalde werkzaamheden uit te voeren, maar u wilt voorkomen dat u loonheffingen voor deze opdrachtnemer moet betalen respectievelijk inhouden, wat kunt u dan doen?

Wat is er in de plaats gekomen van de afgeschafte VAR-verklaring?
Als opdrachtgever kon u in het verleden met een ‘Verklaring Arbeidsrelatie’, ook wel de VAR genoemd, aantonen dat u geen dienstbetrekking had met uw opdrachtnemer. Hierdoor was het duidelijk dat u geen loonheffingen voor die opdrachtnemer diende te betalen respectievelijk inhouden.
De VAR is per 1 mei 2016 afgeschaft. De reden hiervoor is dat handhaving van schijnconstructies door de Belastingdienst amper mogelijk was en opdrachtnemers bij controle alle risico’s liepen, terwijl de opdrachtgevers vrijuit gingen. Het kabinet wilde hier verandering in brengen met de invoering van de ‘Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie’ (ook wel de Wet DBA). Helaas blijkt in de praktijk dat deze wet veel vragen oproept bij opdrachtgevers, met name over het risico op loonheffingen achteraf en het wel of niet gebruik maken van een modelovereenkomst.

Hoe kunt u als opdrachtgever bijvoorbeeld weten of het in uw geval raadzaam is om een modelovereenkomst toe te passen? En hoe zit het met controles door de Belastingdienst?

Wel of niet een modelovereenkomst toepassen?
Op basis van de Wet DBA kunnen opdrachtgevers en opdrachtnemers met een modelovereenkomst werken. Deze is bedoeld om duidelijkheid te verschaffen over de vraag of een dienstbetrekking bestaat, of niet. Er is geen sprake van een dienstbetrekking als aan ten minste één van de drie navolgende voorwaarden is voldaan:

  1. De opdrachtnemer kan zonder problemen vervangen worden door een ander;
  2. Er is geen sprake van een gezagsverhouding, waardoor de opdrachtnemer geen bevelen van de opdrachtgever dient op te volgen;
  3. De opdrachtnemer krijgt geen loon voor de door hem verrichte werkzaamheden.

Is aan één van deze voorwaarden voldaan? Dan is het voor partijen niet nodig om een modelovereenkomst toe te passen. Bestaat er onzekerheid of aan ten minste één van de voornoemde voorwaarden is voldaan? Dan is het raadzaam om een modelovereenkomst te raadplegen, zodat duidelijkheid verkregen kan worden over de vraag of sprake is van een dienstbetrekking, of niet. Dit is echter niet verplicht, het is enkel bedoeld om enigszins duidelijkheid te kunnen verschaffen.

Verschillende soorten modelovereenkomsten
Als u van mening bent dat het in uw geval raadzaam lijkt om een modelovereenkomst toe te passen, dan kunt u de website van de Belastingdienst raadplegen om een modelovereenkomst te zoeken die op uw situatie van toepassing is. Er is keuze uit algemene modelovereenkomsten en modelovereenkomsten voor bepaalde beroepsgroepen en branches. In het bijzonder is het van belang de kernbepalingen uit een modelovereenkomst over te nemen. Deze kernbepalingen zijn gemakkelijk te herkennen doordat zij in het geel gemarkeerd zijn. Als partijen op grond van een modelovereenkomst werken, wordt volgens de Belastingdienst de arbeidsrelatie in principe niet als dienstbetrekking aangemerkt, zodat geen loonheffingen dienen te worden betaald, respectievelijk ingehouden.

Biedt het werken met een modelovereenkomst zekerheid?
Het gebruiken van een modelovereenkomst van de Belastingdienst heeft overigens geen beschermende werking. Mochten partijen feitelijk anders werken dan op grond van de modelovereenkomst beschreven is, dan kan de Belastingdienst besluiten dat sprake is van een dienstbetrekking en zodoende alsnog loonheffingen innen.

Hetzelfde geldt als achteraf sprake blijkt te zijn van een fictieve dienstbetrekking. Ondanks dat de arbeidsrelatie in dat geval niet als een daadwerkelijke dienstbetrekking kan worden aangemerkt, geeft de wet aan dat de opdrachtgever verplicht is loonheffingen te betalen respectievelijk in te houden. Een fictieve dienstbetrekking is niet afhankelijk van bepaalde overeenstemmingen in een overeenkomst. Hierdoor kunnen fictieve dienstbetrekkingen van tevoren in principe niet worden uitgesloten. In sommige gevallen is dat wel mogelijk, bijvoorbeeld bij thuiswerkers. Partijen moeten dan wel collectief besluiten daartoe over te gaan en dit op papier zetten voordat een eerste betaling plaatsvindt. Hiervoor kan dan eveneens een modelovereenkomst gebruikt worden.

Kan de Belastingdienst naheffingen en boetes opleggen, als de Wet DBA wordt overtreden?
Doordat de Wet DBA onduidelijk wordt gevonden, is de handhaving van deze wet intussen tot 1 juli 2018 opgeschort. Daarmee hoopt het kabinet de problemen rond deze wet op te lossen en de opdrachtgevers respectievelijk opdrachtnemers de tijd te gunnen om te wennen aan het nieuwe systeem.

Tot 1 juli 2018 zult u daardoor door de Belastingdienst in principe geen naheffingen dan wel boetes opgelegd krijgen als naderhand blijkt dat toch van een dienstbetrekking sprake was. Een en ander met uitzondering van kwaadwillende partijen, die wel bestraft kunnen worden voor hun schijnconstructies aangezien zij opzettelijk misbruik maken van ZZP’ers en loonheffingen proberen te omzeilen door te doen alsof zij ZZP’ers als zelfstandige laten werken, terwijl dit niet het geval is.

Voorlopig blijft de Wet DBA nog van kracht
Het is de bedoeling dat het aankomende kabinet gaat beslissen of de Wet DBA, met eventuele aanpassingen, van toepassing blijft of dat mogelijk een ander systeem van toepassing wordt. Voorlopig blijft het echter wel belangrijk dat u zich aan de regels houdt, zoals die volgens de Wet DBA nu in Nederland gelden, aangezien slechts de handhaving van deze wet is uitgesteld.

Deze bijdrage is geschreven door Isolde Hesselink, advocaat arbeidsrecht bij Van Diepen Van der Kroef Advocaten in Amsterdam.
Mocht u concreet advies wensen over het opstellen van een overeenkomst aan de hand van een modelovereenkomst of over andere arbeidsrecht gerelateerde vragen kunt u contact met haar opnemen.

Flexnieuws geeft ruimte aan auteurs die een artikel willen plaatsen op Flexnieuws.