Stichting van de Arbeid: nieuwe zzp-wetgeving te complex en onuitvoerbaar

De Stichting van de Arbeid adviseert het kabinet om de voorgestelde wetgeving ten aanzien van de Wet minimumbeloning zelfstandigen en Wet op de zelfstandigenverklaring niet in te dienen.

Deze reactie geeft de Stichting in het kader van de internetconsultatie. Zie de volledige reactie van de Stichting van de Arbeid.

Wat zegt de Stichting in grote lijnen?

De concept wetteksten zijn veel te complex voor opdrachtgevers én opdrachtnemers in de vormgeving en de uitvoering. Ook omdat er nieuwe begrippen zijn geïntroduceerd en de berekening van het uurtarief in de praktijk lastig is.

De bedoeling van het kabinet om de arbeidsrelatie te verduidelijken en schijnzelfstandigheid te bestrijden, lijkt hiermee verder weg dan ooit.

Enorme toename regeldruk en nog steeds onvoldoende bescherming van kwetsbare groep zzp’ers
Het zal een grote toename in administratieve lastendruk veroorzaken voor de opdrachtgever en voor de opdrachtnemer bij de berekening van het uurtarief. Met het oog op het minimumtarief is het de vraag of de opdrachtnemer de juiste
kennis en vaardigheden heeft om de berekening van dit tarief te doorgronden en op te stellen, op straffe van een boete bij niet-naleving van de regels. Dit terwijl het wetsvoorstel juist gericht is op de bescherming van deze kwetsbare groep.

Serieuze naleving wordt onmogelijk
Partijen te goeder trouw kunnen onbedoeld in strijd handelen met regels en vervolgens sancties krijgen opgelegd. Partijen te kwader trouw kunnen de uitvoering van de regels juist manipuleren, bijvoorbeeld door op papier een sluitende berekening op te nemen die geen recht doet aan de werkelijke situatie.

Handhaving en toezicht onvoldoende geborgd, schijnzelfstandigheid dus niet geadresseerd
De Stichting stelt vast dat de controle en handhaving van de maatregelen onvoldoende zijn geborgd in dit wetsvoorstel. Schijnzelfstandigheid wordt door deze wetgeving niet voorkómen, terwijl dat nu juist de bedoeling was van deze wetgeving.

Risico in de sociale zekerheid, ook voor hoog betaalde zelfstandigen
Wat betreft de bovenkant van de markt: de voorstellen gaan ervan uit dat bij een arbeidsbeloning van € 75,- per uur in het algemeen sprake zal zijn van een voldoende weerbare positie ten opzichte van opdrachtgevers. Een onderbouwing van die veronderstelling ontbreekt. Ondertussen wordt een risico gecreëerd dat vergaande consequenties kan hebben voor mensen omdat ze afzien van sociale zekerheid, en dat tegelijk gevolgen heeft voor het hele stelsel van sociale zekerheid.

Minimumtarief zelfstandigen; onderbouwing van werkelijke bescherming ontbreekt
De Stichting van de Arbeid begrijpt dat zeker in segmenten met veel laagbetaalde opdrachten, mensen in de knel kunnen komen op een wijze die niet kan worden afgedaan als ondernemersrisico. De vraag is of, en zo ja hoe, de keuze voor een minimumbeloningstarief van € 16,- per uur de groep werkenden daadwerkelijk beschermt. Een heldere onderbouwing van de effectiviteit van dit voorstel voor het bereiken van het gestelde doel ontbreekt.

Onderscheid tussen werknemer en zelfstandige nog niet helder
Boven zijn deze werkenden vaak in een afhankelijke positie. Zij zijn niet degenen die de offertes opstellen en hebben geen of weinig invloed op het tarief dat zij uiteindelijk krijgen. Het risico is aanwezig dat de aandacht alleen nog komt te liggen op de vraag of het minimumtarief is betaald maar niet meer op het onderscheid tussen werknemer en zelfstandige. Dat moet eerst worden onderzocht, pas daarna komt de vraag aan bod of er onderbetaald is.

Effect op stelsel van sociale zekerheid en inkomsten loonbelasting niet duidelijk
Tot slot vindt de Stichting dat niet duidelijk wordt gemaakt wat de financiële consequenties van deze voorstellen zijn op de sociale zekerheid en op de inkomsten uit loonbelasting. Terwijl deze wetgeving wel heel veel effect zal hebben op de financiële houdbaarheid van de sociale zekerheid en op de belastinginkomsten.

De Stichting adviseert daarom het wetsvoorstel in te trekken.

Bron: Stichting van de Arbeid, 27 november 2019

Zie ook
Vierde voortgangsbrief zzp-maatregelen: kabinet start breed gesprek over kwalificatie zzp

Wetsvoorstel minimumbeloning zelfstandigen en zelfstandigenverklaring – internetconsultatie