Ontwikkelingen arbeidsmarkt in eerste kwartaal 2021

De arbeidsmarkt is krapper geworden in het eerste kwartaal; op elke 100 werklozen waren er 73 vacatures. In het voorafgaande kwartaal waren dat er nog 57. Het aantal banen nam af met 69 duizend.

Dat meldt het CBS op grond van nieuwe cijfers.

Eind maart stonden de meeste vacatures open in de handel (44 duizend), de zakelijke dienstverlening (41 duizend) en de zorg (38 duizend). Gezamenlijk zijn deze drie bedrijfstakken goed voor de helft van alle openstaande vacatures.

Het aantal uitzendbanen is gegroeid (+0,8 procent) ten opzichte van het vierde kwartaal 2020. Ook het aantal zelfstandigenbanen is gegroeid (+ 0,6 procent).

Economische groei en arbeidsmarkt
Bekijk de persconferentie over economische groei en ontwikkelingen arbeidsmarkt.

Aantal banen gedaald
Het totale aantal banen, van zowel werknemers als zelfstandigen, kwam in het eerste kwartaal uit op 10.670 duizend; een afname van 0,6 procent vergeleken met het vierde kwartaal.

In de cijfers zijn alle banen meegeteld, voltijd en deeltijd. De cijfers zijn inclusief de banen van mensen die vanwege de coronacrisis niet of minder kunnen werken, maar wel krijgen doorbetaald dankzij de NOW-regeling.

Minder werknemersbanen
De afname had alleen betrekking op banen van werknemers (-82 duizend). Het aantal kwam daarmee op 8.336 duizend, 1 procent minder dan in het voorgaande kwartaal.

Meer banen voor zelfstandigen
Net als in de voorgaande kwartalen nam het aantal banen van zelfstandigen toe (+14 duizend, dat is 0,6 procent). Het aantal komt nu uit op 2.334 duizend. De zelfstandigenbanen maken bijna 22 procent uit van het totaal.

Iets meer banen uitzendbureaus
Bij de uitzendbureaus kwamen er 6 duizend banen bij in het eerste kwartaal, een stijging van 0,8 procent. In het tweede kwartaal van 2020 nam het aantal uitzendbanen af met 15,6 procent, in de kwartalen daarna kwamen er weer banen bij. Het aantal banen in deze bedrijfstak is nu iets groter dan in het eerste kwartaal van 2016, toen de arbeidsmarkt herstelde van de financiële crisis.

Het aantal banen in de bedrijfstak handel, vervoer en horeca liep fors terug, een afname van 48 duizend. Ook in de zakelijke dienstverlening exclusief uitzendbureaus (-18 duizend), de cultuur, recreatie en overige diensten (-12 duizend) en de financiële dienstverlening (-4 duizend) gingen banen verloren. In de andere bedrijfstakken kwamen er nauwelijks banen bij. In het openbaar bestuur (+4 duizend), de zorg (+2 duizend) en de bouwnijverheid (+2 duizend) was de stijging het grootst.

Vergeleken met het eerste kwartaal van 2020 daalde het aantal banen het meest bij de handel, vervoer en horeca (-135 duizend) en bij de uitzendbureaus (-86 duizend). In de bedrijfstakken zorg, openbaar bestuur en onderwijs is het aantal banen in een jaar tijd met respectievelijk 33 duizend, 15 duizend en 13 duizend toegenomen.

Verdere daling van het aantal gewerkte uren
Het aantal gewerkte uren in het eerste kwartaal lag, gecorrigeerd voor seizoeninvloeden, 1,0 procent lager dan in het vierde kwartaal van 2020. In totaal werkten werknemers en zelfstandigen in het vierde kwartaal ongeveer 3,3 miljard uur.

Daling aantal flexwerknemers afgevlakt
In het eerste kwartaal van 2021 waren er 1,7 miljoen werknemers met een flexibele arbeidsrelatie, 122 duizend minder dan in het eerste kwartaal van 2020.

Het aantal werknemers met een vaste arbeidsrelatie nam in dezelfde periode toe, maar minder sterk dan voorheen. In vergelijking met het eerste kwartaal van 2020 steeg het aantal vaste werknemers met 57 duizend naar 5,7 miljoen. In dezelfde periode groeide het aantal zelfstandigen zonder personeel met 33 duizend naar 1,2 miljoen in het eerste kwartaal van 2021.

Toename aantal vacatures
Eind maart stonden er 245 duizend vacatures open, 26 duizend meer dan aan het eind van het vierde kwartaal van 2020.

Meeste vacatures in handel en zakelijke dienstverlening
Eind maart stonden de meeste vacatures open in de handel (44 duizend), de zakelijke dienstverlening (41 duizend) en de zorg (38 duizend). Gezamenlijk zijn deze drie bedrijfstakken goed voor de helft van alle openstaande vacatures.

In het eerste kwartaal nam het aantal vacatures in alle bedrijfstakken toe, het meest in de horeca (6 duizend), zakelijke dienstverlening (5 duizend) en de informatie en communicatie (2 duizend). Een kwartaal eerder kende de horeca juist de sterkste afname in het aantal vacatures.

In de verhuur en handel van onroerend goed en de landbouw is het aantal openstaande vacatures vrijwel onveranderd gebleven.

Meer nieuwe vacatures
In de loop van het eerste kwartaal ontstonden er 282 duizend nieuwe vacatures. Dat zijn er bijna 18 duizend meer dan in het vierde kwartaal van 2020. Het aantal vervulde (inclusief vervallen) vacatures was in het eerste kwartaal met 256 duizend wel lager dan in het vierde kwartaal (263 duizend).

Vacaturegraad neemt toe
De vacaturegraad nam in het eerste kwartaal toe tot 30. Dat wil zeggen dat er 30 vacatures waren per duizend banen van werknemers. In het vierde kwartaal nam de vacaturegraad nog iets af, van 26 naar 25. Halverwege 2019 bereikte de vacaturegraad zijn hoogste stand, met 34 vacatures per duizend banen.

De vacaturegraad blijft het hoogst in de bedrijfstak informatie en communicatie. Eind januari waren er in deze bedrijfstak 64 vacatures op duizend werknemersbanen. Ook in de bouwnijverheid blijft het personeelsgebrek fors, met een vacaturegraad van 54. In de informatie en communicatie was de vacaturegraad in het vierde kwartaal nog 54 en in de bouwnijverheid 46. In het onderwijs is de vacaturegraad het laagst (12).

Bron: CBS, 18 mei 2021

Lees ook
CBS: minder voltijds werkende zelfstandigen in 2020
CBS: omzet uitzendbranche 7,1% lager in vierde kwartaal 2020