Aantal flexwerkers in 15 jaar met drie kwart gegroeid

Aantal flexwerkers in 15 jaar met drie kwart gegroeid

Het aantal flexibele werknemers is de afgelopen vijftien jaar toegenomen van 1,1 miljoen naar bijna 2 miljoen. Het aantal zzp’ers groeide van ruim 630 duizend in 2003 naar 1,1 miljoen in 2018. De grootste groepen flexwerkers zijn nu de zzp’ers die eigen diensten of arbeid aanbieden (28 procent) en de oproepkrachten (18 procent).

Dat melden CBS en TNO op basis van een gezamenlijke analyse van de nieuwste gegevens over flexibel werk in Nederland.

Er zijn veel verschillende vormen van flexwerk. Het CBS en de Flexbarometer meten er negen. Flexwerkers kunnen zowel werknemers als zelfstandigen zonder personeel zijn.

Werknemers worden gerekend tot de flexwerkers als ze geen vast contract hebben of een contract met variabele uren. Vaste werknemers zonder vaste uren zijn daarom flexwerkers. Werknemers met een tijdelijk contract die uitzicht hebben op een vast contract vallen ook onder de flexwerkers. Daarnaast wordt onderscheid gemaakt tussen werknemers met een kortlopend contract (tot een jaar) of een verbintenis van langere duur. Verder worden oproepkrachten en uitzendkrachten tot de flexibele werknemers gerekend. Ten slotte zijn er nog werknemers die een tijdelijk contract hebben zonder vaste uren.

Bij zzp’ers wordt onderscheid gemaakt tussen degenen die eigen arbeid of diensten aanbieden en degenen die producten verkopen.

Zzp-eigen arbeid en oproepkracht grootste groepen flexwerkers
In 2018 waren er ruim 3 miljoen flexwerkers (15 tot 75 jaar) in Nederland, van wie bijna 2 miljoen flexibele werknemers en bijna 1,1 miljoen zzp’ers. De meest voorkomende flexvorm is de zzp-eigen arbeid (864 duizend), gevolgd door de oproepkracht (539 duizend). De flexvormen die ten opzichte van vijftien jaar geleden naar verhouding het meest zijn toegenomen, zijn de werknemers met een vast contract zonder vaste uren, de tijdelijke werknemers zonder vaste uren en de oproepkrachten. Het aantal oproepkrachten is ruim verdubbeld. Sarike Verbiest, onderzoeker van TNO: ‘De grote toename in aantal oproepkrachten laat zien dat veel werkgevers op zoek zijn naar optimale flexibiliteit met hun personeel. Interessant is de vraag of die flexibiliteit ook op andere manieren verkregen kan worden, zodat niet alle onzekerheden bij de werknemers worden belegd.’

Het afgelopen jaar groeide het aantal tijdelijke werknemers met uitzicht op een vast contract het meest (12 procent).

Keukenhulp relatief vaak oproepkracht
Er zijn verschillende beroepsgroepen waar hoofdzakelijk flexkrachten werken. In de top vijf van beroepsgroepen met de meeste oproepkrachten staan vooral beroepen waarvoor weinig opleiding is vereist, zoals keukenhulp, kassamedewerker of vakkenvuller. Ruim 70 procent van de keukenhulpen is flexwerker. Dit zijn vooral oproepkrachten, ruim 40 procent van de keukenhulpen heeft een oproepcontract. Ook achter de bar en de kassa wordt veel gebruikgemaakt van flexwerkers (respectievelijk 68 procent en 63 procent), en dan vooral van oproepkrachten. Een derde van het barpersoneel is oproepkracht, bij kassamedewerkers is dat iets minder, 3 op de 10.

De zzp’er-eigen arbeid is oververtegenwoordigd in de creatieve beroepen als auteur en taalkundige en uitvoerend kunstenaar. Van de auteurs en taalkundigen is 66 procent zzp’er-eigen arbeid.

Oproepkracht jongste type flexkracht
Oproepkrachten zijn de jongste flexwerkers. De gemiddelde leeftijd is 27 jaar. Bij uitzendkrachten en tijdelijke werknemers met uitzicht op vast ligt de gemiddelde leeftijd met 37 jaar en 34 jaar een stuk hoger. Zzp’ers behoren juist vaker tot de oudere leeftijdsgroepen, 59 procent is 45 jaar of ouder. De zzp’er-eigen arbeid is gemiddeld 46 jaar.

Flexbarometer
De Flexbarometer, opgezet in 2012, is een initiatief van de ABU, FNV en TNO. Het is een website met een visuele weergave van de meest actuele cijfers over flexibel en vast werk. Alle cijfers zijn afkomstig uit StatLine, de databank van het CBS. Sinds 2017 is het CBS ook partner in de Flexbarometer.

Bron: CBS/TNO, persbericht, 13 februari 2019