“We staan aan de vooravond van een consolidatieslag in de uitzendmarkt”

‘Na de coronacrisis (2022) was er een opleving qua omzet en uitzenduren (ten opzichte van 2019), maar daarna is de uitzendmarkt al gauw weer gestabiliseerd. En het aantal uitzenduren in de markt blijft sindsdien maar teruglopen. Vooral klassieke uitzenders zien hun volumes teruglopen. Iedereen had verwacht dat er door de handhaving van de Wet DBA een verschuiving naar detachering zou optreden, maar dat is nauwelijks gebeurd (met uitzondering van de zorg, zo blijkt uit de recente publicatie van de Marktmonitor van de VvDN). Inleners zijn vooral meer uitzendkrachten en gedetacheerden zelf in dienst gaan nemen. Uitzenden zal zich meer toespitsen op ziek en piek en detachering zal zich nog meer richten essentiële beroepen in bijvoorbeeld de high tech, defensie of energietransitie, waar slimme koppen van buiten nodig zijn.

Forse kostenstijging uitzenden

Uitzendkrachten inhuren op volumebasis wordt minder, flex wordt specifieker. De oorzaak: uitzenden wordt complexer en duurder. De complexiteit van flex neemt toe door nieuwe wetgeving, zoals het aanstaande toelatingsstelsel (Wtta), de Wet meer zekerheid flexwerkers en bijvoorbeeld het DBA-proof moeten werken. Tegelijkertijd valt de vraag naar uitzendkrachten steeds verder weg. Was dat eerst door een tekort aan personeel, nu komt het onder andere door de stijgende kosten.

• Lees ook: “De Wtta kent nog wel enkele losse eindjes”

Dat is zeker het geval wanneer op 1 januari 2026 de nieuwe cao voor uitzendkrachten ingaat. Met de komst van die nieuwe cao wordt de toepassing van de inlenersbeloning namelijk vervangen door het uitgangspunt van ‘gelijkwaardige arbeidsvoorwaarden’. Dat betekent dat ook alle extra regelingen (zoals ploegendienst- en onregelmatigheidstoeslagen, et cetera) moeten worden verrekend en betaald aan uitzendkrachten. Uitzenders zullen die kostenstijgingen natuurlijk willen doorberekenen aan hun klanten, maar het is de vraag of inleners daar wel in mee willen gaan. Bij zo’n forse prijsstijging zullen inleners zich nog meer afvragen ‘uitzendkrachten inhuren, moeten we dat nog wel doen?’ Dat zal een interessant spanningsveld opleveren.

Schaalvergroting en specialisatie

De complexiteit en prijsdruk dwingt tot efficiëntie in uitzenden. Daarvoor is schaalvergroting nodig, vandaar dat er meer strategische overnames zullen komen. Grote uitzendorganisaties kunnen door dat kralenrijgen ook specialisten in huis halen die het goed doen in hun nichemarkten (denk aan Randstad dat vorig jaar Zorgwerk overnam).
Kleinere uitzendorganisaties zullen op hun beurt de samenwerking zoeken met andere uitzendorganisaties, hun backoffice uitbesteden en/of overwegen zich te laten overnemen. Of de (strategische) overnamepartij (of private equity) ook bereid is te betalen wat de eigenaar van het uitzendbureau wil, is nog maar de vraag. Als het aanbod toeneemt, zal de overnameprijs dalen. Hoe dan ook, de komende vijf jaar zal er een consolidatieslag plaatsvinden, met winnaars en verliezers.

Ketenbeheersing is een kans

Omdat de toegevoegde waarde van een uitzender verandert door gelijkwaardig belonen, wordt van het uitzendbureau meer onderscheidend vermogen gevraagd. Uitzenders die willen groeien kunnen hun hr-dienstverlening uitbreiden, bijvoorbeeld met recruitment, zzp-bemiddeling of verzuimbegeleiding. Ketenbeheersing is door strengere regelgeving cruciaal en daar ligt de pijn bij veel bedrijven. Door de dienstverlening uit te breiden kunnen flexbedrijven hen ontzorgen, bijvoorbeeld door het compliant inhuren voor organisaties te gaan verzorgen. MSP’s doen het bijvoorbeeld goed doordat ze daarop inspringen.

Uitzenders kunnen nog beter voorzien in de behoefte van inleners door samenwerking te zoeken in de keten met inleners, maar ook met software- of machineleveranciers. Als je weet wat de ontwikkelingen in jouw eindmarkten zijn, kun je daar op inspelen. Denk bijvoorbeeld aan arbeidsintensieve sectoren met een lage productiviteit. De prijsstijging in de uitzendmarkt zal juist in deze sectoren robotisering een boost geven. Er zullen minder ‘handjes’ nodig zijn, maar wel mensen om die nieuwe machines te bedienen. Kun jij als uitzender zorgen dat die uitzendkrachten de juiste opleiding hiervoor krijgen?

Echt ondernemen

Het was de afgelopen tijd relatief rustig op de M&A-uitzendmarkt, maar daar komt dus verandering in. Die toenemende complexiteit en prijsdruk stelt meer uitzendondernemers voor de keuze: stoppen of mijn bedrijf laten overnemen? Of zelf de slag maken naar een toekomstbestendig flexbedrijf door in te spelen op de veranderende marktomstandigheden en zelf meer toegevoegde waarde leveren? Want doorgaan op de oude voet is geen optie. De fysieke uitzendvestigingen verdwijnen uit het straatbeeld. De tijd dat uitzendkrachten binnenliepen en direct ergens geplaatst konden worden is al lang voorbij. Het cv-schuiven gaat niet meer. Maar één ding verandert niet; uitzenders en detacheerders zullen er alles aan moeten doen om mensen aan zich te blijven binden. Er is daarbij een verschuiving van omzetgedreven naar mensgedreven ondernemen.

De nieuwe CAO geeft hierin ook kansen om onderscheidend te zijn met tailor made arbeidsvoorwaarden. Er worden creatieve oplossingen gevraagd. Post en pray een vacature uitzetten werkt niet meer; als jij je op de doelgroep jongeren richt, moet je daar zitten waar zij zitten, bijvoorbeeld Snapchat.

Zo dwingt uitzenden anno 2025 tot anders denken, echt waarde toevoegen. En dat geldt ook voor detacheerders. Die moeten veel meer doen om hun mensen aan zich te binden, hun entrepreneurship stimuleren, misschien een winstregeling opzetten, opleiden in eigen academies en gave opdrachten bieden. Dat is ook het mooie aan deze tijd, het komt aan op echt ondernemen.”