Flexcontract onder druk door arbeidsmarktkrapte

Werkgevers bieden jongeren en mensen met een migratieachtergrond vaak flexibele contracten aan. Vrouwen krijgen relatief vaak deeltijdbanen aangeboden. Deze verschillen komen niet alleen voort uit de aard van het werk, maar ook uit aannames van werkgevers: vrouwen zouden vanwege zorgtaken de voorkeur geven aan deeltijd, jongeren en mensen met een migratieachtergrond aan flexibiliteit. Dat blijkt uit het onderzoek ‘De krapte als kans: werkgevers over deeltijd- en flexwerk in het licht van arbeidsmarktkrapte’ van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) onder werkgevers. 

• Lees ook: Steeds meer mensen op zoek naar (ander) werk en steeds meer vaste contracten

Flexibele inzet onder druk

De huidige arbeidsmarktkrapte zet het traditionele flexbeleid onder druk. Werkgevers zijn vaker bereid om werknemers meer uren én sneller een vast contract aan te bieden. Dat biedt kansen voor beide partijen: betere arbeidsvoorwaarden voor werknemers en minder personeelstekorten voor werkgevers.

Internationaal staat Nederland bekend om het hoge aandeel deeltijdwerk en flexibele contracten. Flexibele contracten zijn stevig verankerd in sectoren als de landbouw, horeca en schoonmaak, waar relatief veel jongeren en mensen met een migratieachtergrond werken. Uitzendkrachten vormen daar een belangrijk deel van de personeelsmix. Sectoren waarin veel vrouwen werken, zoals de zorg, kinderopvang en het basisonderwijs, bieden relatief veel deeltijdbanen.

Niet elke jongere wil flexwerk

Welke contractvorm werkgevers aanbieden heeft vaak te maken met de verwachtingen die zij hebben van medewerkers. Uit het SCP-onderzoek blijkt onder andere dat werkgevers denken dat jongeren flexibiliteit zouden verkiezen. Deze verwachtingen sluiten vaak niet aan bij wat werknemers willen: het overgrote deel van de werknemers, ook jongeren, wil het liefst een vast contract. 

• Lees ook:  Relatief veel flexwerkers in laagbetaalde beroepen

In sectoren als thuiszorg en schoonmaak is het werk vaak geconcentreerd rond piekmomenten, wat deeltijdwerk en flexwerk stimuleert. Toch zien werkgevers door de krapte op de arbeidsmarkt ruimte om taken anders te organiseren en zijn ze vaker bereid het aantal contracturen uit te breiden en vaste contracten aan te bieden. Extra arbeidsvoorwaarden (zoals een hoger salaris) bieden is volgens de werkgevers lastig, vanwege de beperkingen van cao’s.

Meer uren werken loont

Een veelgehoorde misvatting is dat meer uren werken weinig oplevert of zelfs kan leiden tot een inkomensachteruitgang. Maar volgens het SCP gaan vrijwel alle deeltijdwerkers erop vooruit als ze hun uren uitbreiden. Tools zoals de UrenWerkBerekenaar kunnen daarbij inzicht bieden. Een kans voor uitzenders en werkgevers om deze informatie actief te delen met hun medewerkers.

Een opvallende uitkomst: werkgevers en werknemers praten zelden over de wens of mogelijkheid om meer uren te werken. Dat is een gemiste kans, ook in de flexbranche waar doorstroom naar meer uren of een vaste aanstelling tot de mogelijkheden behoort.