Verbazing, irritatie, maar ook begrip. Reacties op inzet schijn-zzp’ers bij ministerie van Financiën

“Meten met twee maten”, “slecht voorbeeldgedrag” en “duidelijk voorbeeld van kwaadwillendheid”. Het nieuws dat het ministerie van Financiën (schijn)zzp’ers blijft inzetten bij de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT), roept veel reacties op.

Op social media heerst verbazing. VVD-Kamerlid Thierry Aartsen kondigt Kamervragen aan. Het ministerie van Financiën laat in een reactie aan ZiPconomy weten ‘zo transparant mogelijk’ te willen zijn over de situatie.

• Lees ook : Verbazing, irritatie, maar ook begrip. Reacties op inzet schijn-zzp’ers bij ministerie van Financiën. (vervolgartikel met reacties van onder meer VVD en Ministerie Financiën zelf)

Verbazing

Op social media reageren zelfstandigen en bureaus massaal op het feit dat de UHT contracten met zzp’ers verlengt, terwijl dit waarschijnlijk als schijnzelfstandigen zijn. Dat het ministerie van Financiën eventuele boetes van bureaus betaalt (‘een sigaar uit eigen doos’), leidt tot nog meer onbegrip. Waarom geldt deze uitzondering wel voor de Belastingdienst zelf, maar niet voor bijvoorbeeld zorginstellingen? En waarom mogen bureaus hun boetes wel doorsturen, maar individuele zzp’ers niet? Velen vinden het ongeloofwaardig dat de overheid zijn eigen regels niet naleeft.

Irritatie

Dat UHT ook na 1 januari zzp’ers blijft inzetten, is geen grote verrassing. Voormalig staatssecretaris van Financiën Folkert Idsinga zei eerder in een overleg met de Tweede Kamer dat stoppen met zzp’ers zou leiden tot te grote vertraging van de afhandeling van de dossiers.

Het ministerie betaalt weliswaar de boetes, maar zet bemiddelingsbureaus wel flink voor het blok door openlijk te erkennen dat het gaat om schijnzelfstandigen. “Wie willens en wetens met schijnzelfstandigen werkt, is ‘kwaadwillend’. Voor hen geldt het handhavingsmoratorium niet.”

Begrip

ZiPconomy ontving ook begripvolle reacties per mail en LinkedIn. Die gaan vooral over de situatie van de slachtoffers van de toeslagenaffaire. “Ik hoop niet dat ouders ook hier weer onder gaan lijden. Die hebben al genoeg ellende van een niet goed functionerende overheid over zich heen gehad.”

Kamervragen

Ook VVD-Kamerlid Thierry Aartsen noemt het “logisch” dat het kabinet geen vertraging wil bij de afhandeling van het toeslagenschandaal. “Maar eerlijk is eerlijk: geldt dat argument niet ook voor huisartsenpraktijken, kinderopvangorganisaties en andere bedrijven, organisaties en ondernemers die mogelijk in de problemen dreigen te komen per 1 januari 2025?” zegt hij.

Aartsen vindt het “onrechtvaardig en ongeloofwaardig” om “wél de handhaving volledig door te zetten terwijl je zelf moet concluderen dat je niet aan de wet kunt voldoen. En dan vervolgens de boetes te betalen met belastinggeld.”

Aartsen heeft naar aanleiding van het ZiPconomy artikel Kamervragen gesteld. Daarin zal hij ook voorstellen om de handhaving in 2025 alleen te richten op inhuur met een uurtarief van minder dan €34,-. Een bedrag dat in lijn ligt met het ‘rechtsvermoeden van schijnzelfstandigheid onder een bepaald uurtarief’ uit het conceptwetsvoorstel VBAR.

Verder wil de VVD weten wat het ministerie eraan doet om de schijnzelfstandigen bij de afdeling UHT te vervangen door werknemers. Aartsen wil tenslotte weten of er ook op andere plekken binnen de Rijksoverheid na 1 januari nog schijnzelfstandigen werken.

Ministerie: we blijven ons inspannen

In een reactie laat een woordvoerder van het ministerie van Financiën weten dat het aantal zzp’ers bij de UHT de afgelopen jaren al forse is afgebouwd. Maar dat proces is nog niet afgerond.

“Er is voor gekozen om de financiële risico’s voor de staffingbedrijven over te dragen aan UHT, om ervoor te zorgen dat de hersteloperatie geen vertraging oploopt”, zegt de woordvoerder. “Dienst Toeslagen blijft zich inspannen om ook binnen UHT het aantal schijnzelfstandigen verder terug te brengen en zoveel mogelijk te werken met medewerkers met een vast contract.”

‘Onafhankelijke rol’

De fiscus speelt hierin een onafhankelijke rol, aldus de woordvoerder: “De Belastingdienst maakt binnen de handhaving geen onderscheid tussen sectoren, organisaties en bedrijven. Dit geldt ook voor de Rijksoverheid. Een gevolg kan dus zijn dat de staffingbedrijven naheffingsaanslagen en boetes opgelegd krijgen tijdens een controle van de belastinginspecteur, omdat zij als opdrachtgever verantwoordelijk zijn voor de zelfstandigen die zij inhuren voor UHT.”

Het ministerie zal “de transparantie tussen én met UHT en de staffingbedrijven borgen en open kaart spelen over eventuele naheffingen of boetes.”

Alleen Belastingboetes en -naheffingen vergoed

ZiPconomy berichtte op 8 december over de eerste brief van de Dienst Toeslagen. Inmiddels heeft ZiPconomy nog een aanvullende brief ingezien. Daarin wijst de Dienst Toeslagen er nogmaals op dat de staffingbedrijven ‘als feitelijke opdrachtgever van de zzp’ers, zelf de verantwoordelijkheid dragen voor de gevolgen van het niet naleven van wet- en regelgeving’.

Wat betekent dat? De woordvoerder: “Een gevolg kan dus zijn dat de staffingbedrijven naheffingsaanslagen en boetes opgelegd krijgen tijdens een controle van de belastinginspecteur, omdat zij als opdrachtgever verantwoordelijk zijn voor de zelfstandigen die zij inhuren voor UHT.”

Het ministerie zal alleen naheffingen en boetes van de Belastingdienst vergoeden, maar geen boetes van andere instanties zoals de Arbeidsinspectie. Ook claims op pensioen of andere arbeidsrechtelijke kosten worden niet vergoed. De Dienst adviseert bureaus om zelf contact op te nemen met de Belastingdienst om de toezeggingen van het ministerie te bespreken. Daarin zal de organisatie geen rol spelen, omdat de Dienst ‘feitelijk geen rechtstreekse partij is in de fiscale relatie tussen het bureau en de werkenden’.