Brancheorganisaties komen met Fiscaal Kompas ZZP Zorg: richtlijn inhuur zzp

ActiZ, Nederlandse ggz, NFU, NVZ, VGN en Zorgthuisnl hebben een Fiscaal Kompas ZZP Zorg opgesteld. Met dit stevige document van 91 pagina’s kunnen zorgwerkgevers die zijn aangesloten bij deze werkgeversorganisaties zich voorbereiden op de hervatting van de handhaving van schijnzelfstandigheid per 1 januari 2026. 

Dit actieplan komt na jarenlang overleg tussen werkgeversorganisaties in de zorg, betrokken ministeries en de Belastingdienst, dat stukliep op de poging een Fiscaal Kader ZZP Zorg op te stellen. Met dat akkoord wilden de partijen een gezamenlijk standpunt rond inhuur van zzp’ers opstellen. Nu komen de werkgeversorganisaties dus met een eigen richtlijn, zonder dat er nog duidelijkheid is over het oordeel van de Belastingdienst.

• Lees meer: zie hier voor het volledige document 

Beperkte duur

Volgens dit advies moet het uitgangspunt van inhuur zijn dat er altijd sprake is van tijdelijke inhuur (duur) met een beperkte omvang (aantal uren). Het moet dus gaan om het inhuren vanwege een tijdelijk tekort aan voldoende zorgcapaciteit of het (tijdelijk) ontbreken van specifieke expertise. Daarbij moet de wijze waarop de werkzaamheden worden verricht duidelijk anders zijn dan de omstandigheden/werkwijze waarop werknemers deze werkzaamheden verrichten.

De opstellers erkennen dat er geen wettelijke termijnen zijn voor de beperking van duur en omvang. Ze geven wel aan dat dit bijvoorbeeld gaat om een maximale termijn van 6 tot 8 maanden. Inhuren om een bepaalde zorgfunctie of werkplek structureel, oftewel voor onbepaalde tijd (volledig), dan wel voor meerdere jaren in te vullen, wordt in het advies ten sterkste afgeraden.

Zelfstandig werkend ondernemer

Een ander belangrijk punt is dat een zorgverlener in belangrijke mate zelfstandig moet kunnen werken. Een zzp’er die wordt ingehuurd dient een (bewezen) ‘Solistisch werkende zorgverlener’ te zijn. Dit is een term afkomstig uit de Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza) en de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz).

Verder dient de zorg-zzp’er aantoonbaar een ondernemer te zijn, bijvoorbeeld door – naast het voldoen aan verschillende administratieve verplichtingen – voor meerdere opdrachtgevers te werken of gewerkt te hebben.

Tussenkomst

Indien inhuur via een tussenkomstbureau plaatsvindt, wordt het risico voor het bestaan van een dienstbetrekking verlegd naar het bureau. Maar, zo legt het advies (terecht) uit: “Dit betekent echter niet dat de zorgorganisatie geen enkel fiscaal risico loopt. Als de Belastingdienst namelijk (achteraf) stelt dat er tussen het tussenkomstbureau en de zorgprofessional sprake is (geweest) van een (fictieve) dienstbetrekking voor de loonheffingen en op basis daarvan aan het tussenkomstbureau naheffingsaanslagen loonheffingen oplegt, kan de zorgorganisatie, bij ingebrekestelling van het tussenkomstbureau, op basis van de inlenersaansprakelijkheid door de Belastingdienst worden aangesproken.”

Perspectief

Lex Tabak van zzp-indezorg.nl ziet het Fiscaal Kompas ZZP Zorg als een “constructieve route naar de inhuur van zzp’ers. Dit is een welkom perspectief.” Volgens de belangenbehartigers van zelfstandige zorgverleners schetst de Belastingdienst het beeld dat wanneer zzp’ers in de zorg zich moeten houden aan protocollen van de instelling, er automatisch sprake is van ‘gezag’ en dus een dienstverband. Deze nieuwe adviezen geven volgens Tabak een ander perspectief en daarmee een “belangrijke steun in de rug” om duurzaam zzp’ers in te huren.

De lat en toetredingsdrempel voor zzp’ers gaan wel duidelijk omhoog. Daarbij is het ook afwachten hoe de Belastingdienst de adviezen beoordeelt. De werkgeversorganisaties wijzen er in het advies alvast op dat de zorginstellingen zelf verantwoordelijk (en aansprakelijk) zijn voor het juist inhuren van extern personeel.

Fiscaal Kompas ZZP Zorg is aangeboden aan de leden van de genoemde werkgeversorganisaties, maar nog niet openbaar gemaakt.