Arbeidsdeelname nieuwkomers stijgt met 20%

Steeds meer nieuwkomers, van asielzoekers tot Oekraïense vluchtelingen, vinden de weg naar betaald werk. Dankzij krapte op de arbeidsmarkt én aangepaste regelgeving stijgt hun arbeidsparticipatie fors. Flexibele contractvormen en begeleiding via uitzendbureaus blijken daarbij belangrijk. Dat blijkt uit het vandaag verschenen rapport ‘Werkgevers weten nieuwkomers steeds beter te vinden’ van ABN AMRO. 

De bank verwacht dat het totale aantal werkende vluchtelingen in 2025 met 17.500 arbeidskrachten toeneemt, van ruim 88.000 in 2024 naar 105.000 in 2025. Dat is een stijging van twintig procent. De bank wijst op een combinatie van factoren voor die stijging: aanhoudende personeelstekorten, aangepaste wetgeving en betere toegang tot werk. 

• Lees ook: ABN AMRO: ondanks krappe arbeidsmarkt stuwt de overheid de economie

“De werkloosheid blijft naar verwachting laag, onder meer door vergrijzing. Intussen hebben bijna alle sectoren te maken met personeelstekorten”, zegt Mario Bersem, sectoreconoom Zakelijke Dienstverlening van ABN AMRO. “Daarnaast maakt gewijzigde wet- en regelgeving het voor nieuwkomers eenvoudiger werk te vinden. Door deze optelsom van factoren komt een groot deel van nu nog onbenut arbeidspotentieel in beeld, wat kansen biedt in veel sectoren en wat goed is voor de Nederlandse economie.” 

Regelgeving maakt verschil

De impact van beleid is het duidelijkst zichtbaar bij Oekraïense vluchtelingen. Zij mogen sinds 2022 vrijwel direct aan het werk dankzij de Europese Richtlijn Tijdelijke Bescherming. Dat heeft effect: eind 2024 werkte bijna 60 procent van de Oekraïense vluchtelingen in Nederland, ruim 55.000 mensen. In 2025 groeit dit aantal naar verwachting naar 65.000 (+18%).

Ook het aantal werkende asielzoekers stijgt snel. Door het vervallen van de zogenoemde 24-wekeneis, die voorheen bepaalde dat asielzoekers maximaal 24 weken per jaar mochten werken, kon hun arbeidsparticipatie verdrievoudigen: van 2.500 in 2023 naar ruim 8.000 in 2024 (+200%) volgens de cijfers van UWV. Voor 2025 wordt een extra groei van 25 procent verwacht. 

Statushouders (vluchtelingen met verblijfsvergunning) profiteren op hun beurt van de Wet inburgering 2021, die nadrukkelijk inzet op arbeidsparticipatie. In 2025 zullen naar verwachting 5.500 statushouders toetreden tot de arbeidsmarkt, een stijging van 22 procent ten opzichte van vorig jaar.

Flexsector als opstap naar duurzame banen

Met name de uitzendsector speelt een sleutelrol in de eerste stappen van nieuwkomers op de arbeidsmarkt. In sectoren met veel instapbanen, zoals de horeca, schoonmaak en groenvoorziening, blijken flexibele contractvormen de ideale opstap naar duurzame participatie. Werkgevers starten volgens het rapport vaak met tijdelijke contracten, maar schakelen snel op zodra blijkt hoe gemotiveerd en betrouwbaar deze medewerkers zijn.

• Lees ook: Eén op de vijf migranten benut arbeidspotentieel niet

Uit UWV-data blijkt dat 53 procent van de Oekraïense vluchtelingen in Nederland voltijds werkt, met name in sectoren als horeca, landbouw, schoonmaak, groenvoorziening, detailhandel en logistiek. Hoe langer ze in Nederland zijn, hoe vaker ze meerdere banen combineren en hoe hoger hun gemiddelde uurloon wordt (van €15 naar €16 na een jaar). Ook groeit het aandeel met een tijdelijk of vast dienstverband ten koste van het aantal uitzendkrachten.

Interne acceptatie bij werkgevers blijft cruciaal. HR-teams en leidinggevenden moeten worden meegenomen in het proces. Veel bedrijven investeren daarom in trainingen over diversiteit en inclusieve aansturing. Goede begeleiding blijkt de sleutel tot succes, niet alleen voor de nieuwkomer, maar ook voor het bestaande team.

Kweekvijver van nieuw talent

Want het arbeidspotentieel van asielzoekers en statushouders is nog lang niet volledig benut. ABN AMRO ziet hier grote kansen voor werkgevers, zeker in sectoren met structurele tekorten zoals de horeca, logistiek, schoonmaak en de zorg. Werkgevers die investeren in begeleiding van nieuwkomers, bijvoorbeeld in samenwerking met uitzendbureaus en HR-dienstverleners, kunnen zo een kweekvijver van talent aanboren. “Dat biedt niet alleen oplossingen voor personeelstekorten, maar is ook goed voor de integratie van nieuwkomers”, zegt Bersem.

Een goed voorbeeld van gerichte inzet op arbeidsparticipatie is het Reboot-programma van ABN AMRO. Dit programma koppelt statushouders aan managers binnen de bank. Bij een goede match volgt een betaalde functie. Sinds de start zijn 126 mensen geplaatst, van wie 75 procent nog altijd bij de bank werkt. “Waar veel werkgevers vanwege een gat in het cv afhaken, is dat bij Reboot geen probleem”, zegt Nicole Böttger, Hoofd Diversity, Equity & Inclusion van ABN AMRO. Met gerichte coaching en opleidingen biedt de bank nieuwkomers structurele kansen om hun loopbaan op een passend niveau voort te zetten.