CBS: minder vacatures, minder uitzendwerk

Het aantal vacatures is in het vierde kwartaal van 2023 opnieuw gedaald. Eind december stonden er 410.000 vacatures open, 5.000 minder dan aan het einde van het derde kwartaal. Dat meldt het CBS op basis van nieuwe arbeidsmarktcijfers. 

Het CBS telt ook minder uitzendbanen. Dat aantal daalde in het vierde kwartaal van 2023 met vierduizend ten opzichte van een kwartaal eerder. 3,8 procent van alle werkenden werkt momenteel als uitzendkracht. Een jaar geleden was dat 4,1%, 8 jaar geleden werkte nog 5,4% van alle werkenden via een uitzendcontract. In het derde kwartaal van 2023 daalde het aantal banen in de uitzendbranche ook, met 11.000.

Ondanks een daling van de vacatures blijkt de spanning op de arbeidsmarkt onverminderd hoog. Tegenover elke 100 werklozen staan 114 vacatures. Dat komt omdat ook het aantal werklozen is gedaald. 

Opnieuw minder vacatures

Het aantal vacatures blijft dus dalen. Nu al zes kwartalen achtereen. De meeste vacatures waren ook dit kwartaal te vinden in de handel (76.000), de zakelijke dienstverlening (68.000) en de zorg (64.000). Gezamenlijk zijn deze drie bedrijfstakken goed voor de helft van alle openstaande vacatures. 

Net als in het derde kwartaal van 2023 nam het aantal vacatures het sterkst af in de handel, met een afname van 3.000. Ook in de zakelijke dienstverlening waren er ruim 2.000 vacatures minder dan een kwartaal eerder. In het onderwijs (13.000) nam het aantal vacatures af met 1.000. 

In de overige bedrijfstakken was de af- of toename kleiner dan duizend vacatures ten opzichte van het voorgaande kwartaal.

Wel meer nieuwe vacatures

In het vierde kwartaal ontstonden voor het eerst in 2023 wel meer nieuwe vacatures. Het waren er 359.000, 12.000 meer dan in het derde kwartaal. Er werden 364.000 vacatures vervuld (inclusief vervallen vacatures), in het derde kwartaal waren dat er nog 359.000.

Vacaturegraad neemt verder af

De vacaturegraad, het aantal openstaande vacatures per duizend banen van werknemers, nam in het vierde kwartaal af van 46 naar 43. De bedrijfstak met de hoogste vacaturegraad blijft, net als in het derde kwartaal, de bouw (71%). Al langere tijd is de vacaturegraad in het onderwijs het laagst. In het vierde kwartaal ging het om 21 vacatures per duizend banen.

Aantal banen groeit

In totaal blijft het aantal banen groeien. In het vierde kwartaal kwamen er opnieuw 45.000 banen bij. Voor werknemers en voor zelfstandigen. Met een groei van 0,4 procent, komt het totaal aantal banen op 11,6 miljoen. Over heel 2023 zijn er gemiddeld 173.000 banen bijgekomen. In deze cijfers zijn alle banen meegeteld, voltijd en deeltijd. In de afgelopen negen jaar is het aantal banen met bijna 1,8 miljoen toegenomen.

Bij de uitzendbureaus waren in het vierde kwartaal 4.000 banen minder dan in het voorgaande kwartaal, een daling van 0,5 procent. Zie tabel onder.

Arbeidsparticipatie groeit door 

Het aandeel werkenden binnen de bevolking van 15 tot 75 jaar is verder toegenomen tot 73,2 procent. 

In het vierde kwartaal van 2023 bestond de werkzame beroepsbevolking uit 9,8 miljoen mensen van 15 tot 75 jaar. Dit aantal is de afgelopen jaren gestaag toegenomen, terwijl het aantal mensen zonder werk is gedaald. Hierdoor is de netto arbeidsparticipatie, het aandeel werkenden binnen de bevolking van 15 tot 75 jaar, verder toegenomen tot 73,2 procent. 

In het tweede kwartaal van 2014 was dit nog 66,0 procent. Daarna is dit aandeel vrijwel voortdurend toegenomen, met uitzondering van een flinke daling in 2020, tijdens het begin van de coronacrisis.