Haagse zomertransfers wijzen op maatschappijbreed gedragsprobleem

Haagse zomertransfers wijzen op maatschappijbreed gedragsprobleem

Door Marco Bastian, directeur NBBU

Het is zomer en de grootste wedstrijd op aarde is weer begonnen: de transfermarkt. Althans, dat heb ik me laten vertellen door mijn collega’s. Ik hou zelf namelijk helemaal niet van voetbal. Welke club haalt wie voor welk bedrag? Het zal me allemaal worst wezen. Ik dobber de komende weken lekker op mijn bootje in de zon. Glaasje wijn erbij, hapjes. Zo is het leven goed.

Maar die andere transfercarrousel draait inmiddels ook op volle toeren: de politieke. Sinds de val van het kabinet Rutte-IV op vrijdag 7 juli jl. is er een grote wisseling van de wacht gaande in de Haagse teamsamenstellingen. Een kort overzichtje van alle zomertransfers in de politieke top tot nu toe:

VVD

• Vertrekt: Mark Rutte (verlaat de politiek)
• Nieuw: Dilan Yesilgöz (publiekslieveling), André Bosman (routinier en bankzitter)

D66

• Vertrekt: Sigrid Kaag (verlaat de politiek)
• Nieuw: Rob Jetten (eigen jeugdopleiding)

CDA

• Vertrekt: Wopke Hoekstra (toekomst onbekend)
• Nieuw: veel namen in het geruchtencircuit

PvdA/GroenLinks

• De fusieclub zoekt naarstig naar een kapitein om de rood-groene combinatie naar nieuwe successen te leiden.

ChristenUnie

• Vertrekt: Carola Schouten (verlaat de politiek)

Het grote aantal wisselingen is opvallend genoeg om de vergelijking met de voetballerij te maken. Kijkend naar deze opeenvolgende aankondigingen van politieke aftochten kwam een andere vergelijking met de voetballerij in me op: het onvermogen om wangedrag eens en voor altijd uit te bannen.

Haat, intimidaties en bedreigingen liggen ten grondslag aan het afscheid van Kaag. De ongekende drek die deze politica over zich heen kreeg, trekt een te ‘zware wissel op mijn gezin’, gaf ze aan. Net als bij een voetbalbestuurder na een zwaar seizoen stond bij Kaag op een gegeven moment iemand met een brandende fakkel op de stoep. Een totale idioot die zelf geen enkele waardevolle bijdrage aan de samenleving levert.

Dit soort ontwikkelingen maakt het begrijpelijk dat politici besluiten de handdoek in de ring te gooien. Tegelijk is het verontrustend. Het vertrouwen in de politiek is op zijn zachtst gezegd niet geweldig. Maar waar vind je straks nog de mensen die de capaciteiten hebben om een publieke functie te vervullen, wetende wat hun voorgangers te wachten stond?

Wangedrag is een al lang aanwezig, maar groeiend probleem. Het staat het functioneren van goed landsbestuur steeds meer in de weg. Gevoed door technologische ontwikkelingen is het een van de grootste uitdagingen waar we mee te maken hebben. Dobberend op mijn bootje op de Friese wateren merk je er niet veel van, maar ik denk dat het voor het volgende landsbestuur wel eens een van de zwaarste opgaven kan worden.

Hoe voorkomen we dat bestuur spaak loopt door wantrouwen? Volgens mij hebben we behoefte aan een nieuwe gedragscode. Een omgang met elkaar die niet verzandt in mijn gelijk en jouw ongelijk, in het opeisen van het eigen vermeende recht zonder oog voor dat van anderen.

Een respectvolle houding is de enige manier om gedeelde oplossingen te vinden voor moeilijke dossiers, zoals de arbeidsmarkt. Wat overblijft van wat er nu ligt, vernemen we in september. Dus dat worden spannende tijden. Laat ik in ieder geval de hoop uitspreken, dat dat in samenhang gebeurt. In de tussentijd doen we er goed aan onze rust te pakken en onze plannen te herijken. Daarover na de zomer meer. Voor nu wens ik u, vanaf het water, een mooie vakantie.

Bron: Marco Bastian, NBBU, 17 juli 2023