"Voor futureproof ondernemen in flex"
SLUIT MENU

Inspectie SZW Jaarverslag 2015 – veel druk op beloningen

Hoewel de Nederlandse economie een groei heeft doorgemaakt, heeft dit er niet voor gezorgd dat de druk op beloningen en arbeidsomstandigheden van werkenden is verlicht.

Dit staat te lezen in het Jaarverslag 2015 van de Inspectie SZW.

Dat geldt vooral voor mensen werkzaam aan de onderkant van de arbeidsmarkt, maar ook voor groepen zzp’ers die worden geconfronteerd met lagere verdienmarges. Een aantal werkgevers zoekt met schijnconstructies de randen van de arbeidswetgeving op of gaan daar overheen. Zo ontstaat oneerlijke concurrentie tussen bedrijven en uitholling van de Nederlandse arbeidsmarkt.
De Inspectie bestrijdt misstanden en pakt bedrijven aan die herhaaldelijk in de fout gaan bij de arbeids- en arbeidsomstandighedenwetten. Dit gebeurt door inspecties, herinspecties en strafrechtelijke opsporing in combinatie met nalevingscommunicatie en openbaarmaking van inspectieresultaten als extra beïnvloedingsaanpak.

De middelen die de Inspectie tot haar beschikking heeft variëren van het geven van informatie, het aanbieden van webtools (waarbij bedrijven zelf kunnen controleren of zij aan de regelgeving voldoen) en het informeren van branches tot aan het geven van waarschuwingen, opleggen van boetes en – bij notoire overtreders – zelfs het stilleggen van werkzaamheden.

Programmatische aanpak
De Inspectie SZW ziet een positieve ontwikkeling op die terreinen waar een meerjarige programmatische aanpak is ingezet. De naleving van arbeidsomstandigheden is bij onder meer de asbestverwijdering, in de metaal en in de bouwsector in de afgelopen jaren met tientallen procenten toegenomen.

In het verslagjaar zijn in nauwe samenwerking met de Belastingdienst, UWV en IND niet alleen schoonmaakbedrijven in de fastfoodbranche aangesproken op misstanden (onderbetaling, uitbuiting), maar ook hun opdrachtgevers. Resultaat: meer fastfoodbedrijven organiseren zelf de schoonmaak en weren malafide aanbieders.

Onderzoek van de Inspectie bevestigt dat er diverse systeemeisen zijn die samen een goede indicator vormen voor het inschatten van de risico’s bij bedrijven. Daarbij moet worden gedacht aan het hebben van een risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E), het aan werknemers geven van voorlichting over arbeidsrisico’s, de aanwezigheid van een preventiemedewerker en bedrijfshulpverleners, het verzorgen van arbodienstverlening en het voeren van ziekteverzuimbeleid.

De toename van het aantal vluchtelingen en migranten in 2015 heeft nog weinig gevolgen gehad voor de door de Inspectie geconstateerde misstanden en overtredingen. Het is wel een aandachtspunt. Met hen groeit het aantal mensen in onze samenleving dat meer risico loopt op onderbetaling en uitbuiting.

Inspectieresultaten
In 2015 deed de Inspectie in totaal ruim 20 duizend inspecties, onderzoeken en rapportages.
Er werden ruim 3000 boetebeschikkingen verstuurd, waarbij in totaal voor 29 miljoen euro aan boetebedragen werd opgelegd.

Vorig jaar werden verder 952 boetes opgelegd voor illegale tewerkstelling en 93 boeterapporten opgemaakt voor onderbetaling. Het hoogste aantal sinds 2013. Onder leiding van het Openbaar Ministerie heeft de Inspectie in 2015 61 opsporingsonderzoeken afgerond op het terrein van sociale zekerheid en arbeidswetgeving.

In opdracht van het ministerie van VWS verricht de Inspectie ook opsporingsonderzoek in de zorg. Onder leiding van het OM heeft het speciale zorgfraude team van de Inspectie 11 opsporingsonderzoeken afgerond, waarbij 40 verdachten waren betrokken en waar voor een bedrag van 8,3 miljoen euro was gefraudeerd.

Onderzoeken naar arbeidsongevallen, klachten en meldingen arbeidsomstandigheden leverden veel informatie op voor bedrijven, branches en werknemers om op een systematische wijze risico’s te verkleinen.

2015 was ook het jaar waarin de decentralisatie van de zorg, de jeugdzorg en de participatiewet van start ging. Uit onderzoek van de Inspectie blijkt dat de vorming van regionale werkbedrijven onderweg is, maar ook dat de samenwerking om te komen tot concrete uitvoering nog ruimte biedt voor verbetering.

Bron: Inspectie SZW, 19 mei 2016

Hinke Wever is een creatieve verbinder van werk- en levensterreinen. Ze was als redacteur vanaf de start betrokken bij FlexNieuws.