CPB: bedrijven kunnen lonen eenmalig sterk verhogen

Volgens het CPB is er ruimte voor loonstijgingen in Nederland. Het risico op een instabiele en hoge inflatie met een loonprijsspiraal is klein.

Dit blijkt uit de publicatie Inflatiescenario’s die het Centraal Planbureau op 30 juni heeft gepubliceerd.

De inflatie is op dit moment heel hoog, maar daalt naar verwachting in 2023. De Europese Centrale Bank (ECB) kan er door geloofwaardig beleid voor zorgen dat de inflatieverwachtingen voor de middellange termijn in de eurozone stabiel rond de 2% zijn. Dat komt mede doordat de grootste effecten, zoals energie, dan al zijn geabsorbeerd.

Ruimte voor verdeling
Volgens onderdirecteur Marcel Timmer van het CPB zijn we collectief minder arm geworden dan we dachten: “Naast de importprijzen bleken ook de exportprijzen hard te zijn gestegen in de afgelopen periode. Er waren winnaars naast verliezers, en als collectief werd Nederland maar beperkt armer: 0,5% groei van het bbp om precies te zijn. De broekriem hoeft niet zo stevig aangehaald en er is ruimte voor herverdeling. ”

Huishoudens vooral geraakt
Timmer ziet daarom ruimte voor herverdeling van lasten. “Ja, we zijn collectief armer door de stijgende prijzen voor energie-importen, maar het effect voor Nederland als geheel valt mee. Wat niet meevalt, is de scheve verdeling van de lasten. Huishoudens worden vroeg of laat allemaal geraakt door de hogere energieprijzen: een recente CPB-studie laat zien dat met name veel mensen met lagere inkomens daardoor moeite krijgen om rond te komen. Daarnaast worden ook sommige energie-intensieve bedrijven die de kostenstijgingen (niet meteen) kunnen doorberekenen mogelijk hard geraakt. Tegelijkertijd is de Nederlandse exportsector als geheel prima in staat geweest om te profiteren van de aantrekkende wereldvraag.”

Eenmalige loonstijging
Volgens het CPB-rapport kan een eenmalige loongolf voor een gelijkmatiger verdeling van de lasten zorgen. Het voorkomen van een loonprijsspiraal, bijvoorbeeld via automatische prijscompensatie, is daarbij wel cruciaal. Met andere woorden: de hogere loonkosten moeten niet volledig worden doorberekend in de prijzen van producten en diensten.

Zzp’ers
De NOS schrijft dat er volgens macro-econoom Marcel Klok van ING niet specifiek is gekeken naar de positie van zzp’ers. “Zij hoeven er niet per se relatief op achteruit te gaan, als voor de mensen met een contract het loon stijgt. Je ziet wel dat de tarieven van zzp’ers gemiddeld harder stijgen dan lonen als het goed gaat met de economie, maar dat ze er nog meer op achteruit gaan als het economische slechte tijden zijn. Nu is er wel een krapte op de arbeidsmarkt, waar zzp’ers gemiddeld gezien van kunnen profiteren door een hogere prijs te vragen.”

Bron: CPB, 30 juni 2022