Wat is van waarde?

Wat is van waarde?
Een van de vele heimelijke genoegens die ik heb, is het kijken naar Tussen Kunst & Kitsch. Allerlei mensen die met de meest uiteenlopende voorwerpen, verpakt in tassen, dekens of oude kranten en met hoop in de ogen binnenstappen. Hoop op nieuwe nog niet ontdekte meesterwerken. Of verloren gewaande kunstschatten. Allemaal met ogenschijnlijk dezelfde verwachting: komen met een droom, vertrekken met een kapitaal. De climax is altijd. “En nu meneer/mevrouw de deskundige. Kunt u zeggen wat dit voorwerp waard is?” Standaard volgt dan een bedrag. Waarop de bezoekers naar adem happen of diep teleurgesteld zijn. Maar geld is toch niet het zelfde als waarde?

Ik zal nooit die mevrouw vergeten die met een onooglijk bakje aankwam bij een deskundige. Het bleek een extreem zeldzaam offerbakje dat tienduizenden euro’s waard was. Op de vraag wat ze nu ging doen, antwoordde ze dat het bakje weer terug ging naar het aanrecht waar het altijd al stond. Vol met bonnetjes, paperclips, elastiekjes en koffiepunten. Zo’n bakje of lade, heeft iedereen wel ergens in huis heeft. Meestal in de keuken. Maar vast niet zo duur.

Voor deze mevrouw was dit bakje vooral van waarde omdat het haar herinnerde aan haar moeder. Daar had het bakje ook al jaren op het aanrecht gestaan. Ze was helemaal niet op zoek naar een taxatie. Ze had geen bedrag nodig om de waarde van dit bakje te kennen. Ze was eigenlijk alleen nieuwsgierig naar de oorsprong van dat dingenbakje op het aanrecht.

Het is opmerkelijk dat wij, wanneer we over waarde spreken, dit snel uitdrukken in geld. Alsof dat het zelfde is. Geld is handig als ruilmiddel of als rekenmiddel. Maar eigenlijk enorm ongeschikt om waarde uit te drukken. Waarde gaat niet om geld. Maar om iets anders. Om betekenis, herinneringen, liefde, maatschappelijke bijdrage, er toe doen, relevantie, emotie, zingeving, voor anderen kunnen zorgen, het verschil kunnen maken, lachen, rust. En nog zo wat. Om ogenschijnlijk abstracte dingen. Natuurlijk is daar in sommige gevallen geld voor nodig. Maar doel en middel moeten niet worden verward.

Toch is geld de maat der dingen geworden om waarde en succes uit te drukken. Ook in onze wereld. De wereld van mensen en werk. Werken en geld gaan hand in hand. Als maat der dingen. Als maat voor waarde en succes.

In de jaarlijkse lijsten die in onze sector worden gemaakt en de doelstellingen die worden (of zijn ) gemaakt voor 2019 is dat niet veel anders zijn. Omzetlijsten en omzetstijgingen in euro’s als maat voor succes. Alsof dat hetzelfde is als de waarde die wij hebben voor mensen en de maatschappij. De waarde van ons werk gaat verder dan geld alleen. Veel verder. Dus waarom rekenen we ons zelf daar dan wel op af?

Het gaat toch over voor hoeveel mensen wij het verschil hebben kunnen maken? Voor hoeveel mensen wij van waarde zijn geweest? Zodat zij waarde aan hun eigen leven kunnen geven. Euro’s klinken dan leuk, maar zijn eigenlijk maar een heel klein deel van de rekensom. Met euro’s maak je het verschil niet. Wel met de waarde die je ermee weet te creëren.

De ABU is recent een onderzoek gestart naar de waarde van uitzenden. Ik mocht ook aanschuiven bij het panel van deskundigen dat in aanloop van dit onderzoek de onderzoekers mocht bijpraten, inspireren en/of verwarren. Een geweldige ochtend waarbij veel aspecten van uitzenden de revue passeerden met een aantal gepassioneerde vakgenoten. En waarbij, bijna onvermijdelijk, waarde in vrijwel alle gevallen neerkwam op euro’s. Ik snap het wel. Ik was ook niet verrast. Maar stiekem wel een klein beetje teleurgesteld dat we gezamenlijk op dat moment niet verder kwamen.

Natuurlijk is geld wel belangrijk. Ik werk ook niet gratis. En zal ook echt niet staan te juichen als ik geld zou moeten inleveren. Maar de waarde van mijn werk wordt niet bepaald door mijn salaris. Net zoals de waarde van onze sector, uitzenden en het verbinden van mensen aan werk niet wordt bepaald door geld.

Hoog in de omzetlijsten staan, is niet hetzelfde als waardevol of succesvol zijn. Moeten we juichen om het halen van omzetrecords of vanwege het feit dat wij voor anderen van waarde zijn geweest? Niet meer de euro’s, maar het aantal mensen voor wie we van waarde zijn geweest als maatstaf. Het lijkt mij een aardig begin.

Ik kan nu al niet wachten wat er uit het onderzoek van de ABU komt. Waardevol is het in ieder geval.

Steven Gudde
Directeur Bidmanagement en Business Development bij Olympia Uitzendbureau