"Voor futureproof ondernemen in flex"
SLUIT MENU

Herziene Aanbestedingswet mist ambitie

Herziene Aanbestedingswet mist ambitie
De opzet en indeling van de herziene Aanbestedingswet zijn ongewijzigd. Een groot deel van de tekst is zelfs helemaal hetzelfde gebleven. Er zijn vooral technische wijzigingen aangebracht of aanpassingen gedaan die de tekst van de wet in lijn brengen met bewoordingen in de nieuwe Europese richtlijnen. Dat is spijtig, want de ambitie ontbreekt hierdoor.

De wijzigingen zijn niet direct gericht op de gedachte achter de huidige aanbestedingswet. De ambitie van de Aanbestedingwet is en blijft het bieden van een eerlijke kans op overheidsopdrachten voor alle ondernemers. Dat moet gebeuren door meer concurrentie, minder administratieve lasten, een uniformere aanbestedingspraktijk en het eenvoudiger afhandelen van klachten.

Evaluatie
Evaluatie van de Aanbestedingswet 2012 wijst uit dat het bieden van een eerlijkere kans voor alle ondernemers deels is bereikt. De lasten voor ondernemers zijn door het toepassen van de Eigen Verklaring en TenderNed beduidend lager. Het MKB heeft mede daardoor meer kans om mee te dingen naar een overheidsopdracht.
Een andere verandering is dat een omzeteis niet meer standaard wordt gesteld. Referenties maken verder plaats voor kerncompetenties. Je hoeft dus geen gemeente Amsterdam meer in je portefeuille te hebben om een aanbesteding van bijvoorbeeld de gemeente Den Haag te winnen.

Ambitie, strategie en marktconsultatie leiden tot betere aanbestedingen
Meer kans op deelname heeft zich echter (nog) niet vertaald in meer gewonnen overheidsopdrachten door het MKB. De uitzendbranche, bijvoorbeeld, blijft daardoor in ieder geval binnen de overheidsmarkt gedomineerd door de gevestigde orde van grote uitzenders. De kans dat er een tweede Frits Goldschmeding opstaat in Nederland is, als je het mij vraagt, zo goed als uitgesloten.

Aanbestedingscongres
Op het recente aanbestedingscongres De Herziene Aanbestedingswet van de Universiteit Utrecht en de Vrije Universiteit Amsterdam gaf Prof. Mr. Elisabetta Manunza een interessant betoog over de problemen die de herziene wet niet oplost. De drempels voor aanbestedingen worden ieder jaar iets hoger gesteld, in plaats van lager, wat je op basis van de ambitie zou verwachten. Het gevolg hiervan is dat er nog altijd volop mogelijkheden zijn voor aanbestedende diensten om onderhands te gunnen. Dat leidt voor alle marktpartijen tot minder transparantie en minder rechtsbescherming. Het gevolg is minder concurrentie per aanbesteding en dat gaat ten koste van de prijs-kwaliteitsverhouding, innovatie en de toegang voor het MKB.

Manunza constateert tevens dat objectieve gunningsmethoden niet geregeld zijn in de wet. De prijs wordt veelal doorslaggevender dan de methodiek doet vermoeden. Dat is niet alleen wiskundig aangetoond, door Prof. Dr. Jan Telgen, maar het blijkt ook uit de te algemene gunningscriteria. Als de aanbestedende dienst niet goed op de hoogte is van wat de markt te bieden heeft, hoe kun je dan onderscheidende kwaliteitsvragen stellen? Op basis van generieke vragen zoals een plan van aanpak, kwaliteitsborging en implementatieplan is het moeilijk echt een verschil te maken ten opzichte van je concurrenten. Inschrijvers scoren op dit soort vragen doorgaans gelijkwaardig. De prijs maakt dan vervolgens het verschil.

Marktconsultatie
De ontbrekende ambitie in de herziening van de Aanbestedingswet 2012 – en zoals het ernaar uit ziet ook in de Gids Proportionaliteit – zie ik wel terug in de memorie van toelichting. Daarin staat dat interactie tussen de aanbestedende dienst en de ondernemer van groot belang is, zowel voorafgaand als tijdens de aanbestedingsprocedure. De markt moet de tijd nemen en krijgen om aanbestedende diensten in staat te stellen een keuze te maken. Een keuze op basis van inhoud en kwaliteit en in mindere mate op basis van prijs.

Permanente marktconsultatie dus om vervolgens onderscheidende kwaliteitsvragen te stellen bij goed gedefinieerde wensen en inschrijvingen ten opzichte van elkaar te kunnen vergelijken op inhoud. Dit leidt tot betere inschrijvingen, minder procedureconflicten en beter geïnformeerde contracten. Alleen dan kan er waarde worden gecreëerd tussen overheid en markt en vervolgens voor de burger, voor wie we het uiteindelijk allemaal doen.

Alexander Reuvers, CINFIELD

Lees in dit kader ook het interview met Prof. Mr. Elisabetta Manunza op SConline.

Alexander Reuvers is zelfstandig adviseur op gebied van tendermanagement en businessdevelopment.