Julisa Fereijra-Phelipa (Normec VRO) over haalbaarheid toelatingsstelsel: “De Wtta is er eerder dan je denkt”

Met de Wet toelating terbeschikkingstelling van arbeidskrachten (Wtta) wordt een toelatingsstelsel ingevoerd voor uitzendbureaus en andere bedrijven die arbeidskrachten ter beschikking stellen. In het nieuwe stelsel mogen uitleners alleen op de markt opereren als zij daartoe toegelaten zijn.
Het streven is invoering van de wet op 1 januari 2026 en starten met handhaven vanaf 2027.

Normec VRO is een van de onafhankelijke geaccrediteerde inspectie-instellingen die toetst op diverse keurmerken. Normec VRO is dan ook nauw betrokken bij de Wtta. Julisa Fereijra-Phelipa zet zich in om bij te dragen aan de uitvoerbaarheid van het toelatingsstelsel. Zo voert Normec VRO onder meer proefinspecties uit om de nieuwe normeisen in de praktijk te toetsen op haalbaarheid en uitvoerbaarheid.

Intermediairs moeten aan heel wat eisen voldoen om een positief inspectierapport te krijgen. De basis is het bestaande normenkader van de Stichting Normering Arbeid (NEN 4400-1). Daarnaast moet een intermediair voldoen aan het  zorgen voor gelijk loon bij gelijk werk, oftewel het toepassen van het juiste loon op basis van het loonverhoudingsvoorschrift (inlenersbeloning), een anti-discriminatiebeleid hebben bij werving en selectie en de veiligheid op de werkplek waarborgen. Andere eisen zijn een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG), een (Stichting Normering Flexwonen) SNF-keurmerk (als je ook voor huisvesting zorgt) en een waarborgsom van € 100.000.

Normeisen haalbaar?

“Over de inhoud van dit ‘nieuwe’ normenkader is nog wel wat discussie over wat er wel en niet in moet komen”, vertelt Fereijra-Phelipa. Als voorbeeld noemt zij de normeis dat arbeidsovereenkomsten en loonstroken niet enkel via een portal verstrekt mogen worden. Volgens Fereijra-Phelipa een lastig toepasbare eis die in de praktijk niet haalbaar is (mede omdat dit bovendien problemen met de AVG zou kunnen opleveren). Deze normeis is nu dan ook van tafel.

Een norm waar volgens haar niet aan getornd wordt, is het loonverhoudingsvoorschrift. “Van alles wat te maken heeft met de inlenersbeloning gaat er niets uit het normenkader. Dat is wel een echte verzwaring van het keurmerk dat we nu kennen. De beloning – het juiste (rechtsgeldende) loon toepassen – is het grootste pijnpunt in de Wtta.”

Uitvoering: ‘nog niet alles duidelijk’

“Ook over het inspectieproces en de termijnen waarbinnen hersteld moet worden is discussie”, zegt Fereijra-Phelipa. En ook wat betreft de uitvoering is nog lang niet alles duidelijk. “Bij de uitvoering van ons werk als inspectie-instelling en de impact daarvan op ondernemingen, luistert de gebruikte terminologie heel nauw.” Dat geldt bijvoorbeeld voor een vastgestelde non-conformiteit. Of iets een major of minor afwijking is, maakt een wereld van verschil. “Als een afwijking structureel voorkomt – en dus materieel is – dan is dat een major non-conformiteit. Dat houdt in dat de intermediair het keurmerk verliest of niet behaalt.”

‘Wtta is er eerder dan je denkt’

De Wtta is met een jaar uitgesteld tot 1 januari 2026. Maar uitzenders en detacheerders die denken dat het wel opnieuw uitgesteld zal worden en het allemaal niet zo’n vaart zal lopen, hebben het mis volgens Fereijra-Phelipa. “Denk niet, het is met een jaar uitgesteld, dat komt wel. Het is er echt eerder dan je denkt.”  Zij verwacht niet dat de Wtta opnieuw uitgesteld zal worden. “Het verschil met toen en nu is dat er nog echt wat obstakels in de uitvoering zaten. Of het echt 1 januari 2026 wordt, of dat het een aantal maanden of een klein halfjaartje opschuift, durf ik niet te zeggen.”

‘Niet wachten met halen SNA-keurmerk’

Vooruitlopend op de Wtta is er vanaf 1 januari a.s. een aanvullende module beschikbaar op het SNA-keurmerk. Daarin zijn de nieuwe eisen opgenomen die straks ook in het Wtta-normenkader staan. Huidige SNA-keurmerkhouders kunnen nu al die aanvullende module aanvragen (bijvoorbeeld bij Normec).

Maar zeker uitzendondernemingen die nog niet over het SNA-keurmerk beschikken, kunnen eigenlijk niet wachten, stelt Fereijra-Phelipa. “Als ondernemingen zich voor het eerst bij ons aanmelden voor het SNA-keurmerk, halen ze dat in 9 van de 10 gevallen niet in één keer. Die hebben zeker wel een jaartje nodig om de herstelmaatregelen door te voeren en alsnog het keurmerk te halen. Dus wacht nou niet, ook al is de Wtta met een jaar of misschien anderhalf jaar uitgesteld.”

Goed om te weten, intermediairs die vóór 1 juli 2026 over het SNA-keurmerk beschikken (in het SNA-register zijn ingeschreven) komen in aanmerking voor de overgangsregeling. “Dat heeft te maken met gedoogde wachtrijen die de minister hanteert. Dan heb je enkel op basis van het SNA-keurmerk al een plekje in het nieuwe toelatingsregister en kun je gewoon doorgaan. Inleners mogen dan van jou inlenen omdat je een toegelaten partij bent.” En lukt het echt niet om vóór 1 juli 2026 het SNA-keurmerk te halen, meld je dan in ieder geval vóór 1 januari 2026 aan voor de overgangsregeling, zo adviseert Fereijra-Phelipa. “Als je aantoont dat je voldoende inspanningen levert kom je ook in een wachtrij.” Want wel of niet tijdig zijn toegelaten is een wereld van verschil. “Niet toegelaten zijn staat gelijk aan niet meer mogen uitzenden of detacheren.”

Dit artikel is gebaseerd op de FlexNieuws podcast van vrijdag 18 oktober jl, waarin Wim Davidse (hoofdredacteur FlexNieuws) in gesprek gaat met Julisa Fereijra-Phelipa. De hele podcast beluisteren? Klik dan hier.

Julisa Fereijra-Phelipa zal tijdens het FlexFuture event op 26 november 2024 uitgebreid ingaan op alle ins & outs rondom de Wtta.