SBA Flex – arbeidsmigranten, concurrentie en huisvesting

Meer concurrentie bij arbeidsmigranten, huisvesting is essentieel.

Tien jaar geleden, op 1 mei 2007, zette de EU de grenzen open voor arbeidsmigranten uit de lidstaten in Midden- en Oost-Europa, de zogenoemde MOE-landen. Inmiddels werken arbeidsmigranten overal, in de tuinbouw, de agrarische sector, de logistiek, de industrie, de metaal & techniek en de bouw. Ze blijven gemiddeld langer en ze zijn sneller ingewerkt.

Zie recent onderzoek Flexmigranten in Nederland, in opdracht van ABU en NBBU.

Alle grote uitzenders leveren arbeidsmigranten
“Twintig jaar geleden was een handvol gespecialiseerde bureaus bezig met de werving van Poolse arbeidsmigranten,” zegt Roland van den Brand, directeur van SBA Flex. “Eind 1997 begonnen ook wij met de werving van de eerste arbeiders in de regio Opole, Polen. Daar wonen veel Polen met een Duits paspoort, die toen al in Nederland mochten werken. Inmiddels bieden vrijwel alle grote spelers in de uitzendbranche werving van flexmigranten. Het is een commodity geworden.”

Seizoenswerk
“SBA Flex is ontstaan in 1997 vanuit de vraag naar seizoenwerkers in de agrarische sector. Tijdens piekperiodes zochten werknemers gemotiveerd personeel dat moeilijk te vinden was in Nederland. De Duitse Polen kwamen graag en konden hier vier maal zoveel verdienen als in hun eigen land.”

Brede markt
“Onze markt heeft zich verbreed. Nu is nog maar 5% van onze arbeidskrachten actief in de agrarische sector,” zegt Van den Brand. “De rest werkt in de logistiek, de voedingsmiddelenindustrie, de vleessector, snacks, groenten en fruit, de bouw- en de metaalsector. Opdrachtgevers geven aan dat ze graag met arbeidsmigranten werken vanwege hun werkhouding en productiviteit.”

Werken in Nederland minder vanzelfsprekend voor Polen
“Polen komen niet meer zo vanzelfsprekend naar ons land als vroeger. Dat heeft verschillende oorzaken. De werkloosheid in Polen is gedaald tot 5,3% (Eurostat, maart 2017). Twintig jaar geleden bedroeg de werkloosheid daar nog circa 18%. Groeiende welvaart, hogere lonen en vergrijzing zorgen ervoor dat Poolse jongeren vaker kiezen voor werk in hun eigen land. Als de Polen toch over de grens willen werken, trekken ze nu vaak naar het Verenigd Koninkrijk en Duitsland, waar sinds vorig jaar ook wetgeving voor minimumloon is ingevoerd.”

Gelijk werk, gelijk loon
Arbeidsmigranten hebben, net als andere uitzendkrachten, sinds 1 maart 2015 recht op de inlenersbeloning, dat wil zeggen: loon volgens de cao die van toepassing is op de opdrachtgever.
“Een goede zaak,” vindt Van den Brand, “want dat is eerlijker voor alle partijen.”

Kwalitatieve huisvesting
“De huisvesting van flexmigranten is essentieel. Het is onderdeel van onze totale propositie. In de omgeving van Tilburg zouden wij samen met vier of vijf andere partijen 1.500 mensen extra kunnen huisvesten. Wij hebben door de jaren heen geïnvesteerd in vastgoed met kwalitatieve voorzieningen, zoals internet, wasmachines, drogers enzovoort. Onze zusterorganisatie Flex Housing verhuurt niet alleen ten behoeve van arbeidsmigranten van SBA Flex, maar ook aan derden. Dit biedt ons en andere spelers kansen om flexibel woonruimte bij te huren. In de praktijk is het niet eenvoudig om kantoorgebouwen aan te passen tot een hotel en gemeenten hebben vaak geen beleid voor de huisvesting van deze mensen. Wat dat betreft ben ik wel eens jaloers op de snelheid waarmee men een AZC kan inrichten.”

Bepalend in de concurrentie
In 1998 bracht SBA Flex hun eerste arbeidsmigranten van de kampeerboerderij waar ze tijdelijk waren ondergebracht, op een wagen achter een tractor naar de werkplek. Sindsdien is er veel veranderd. “Tegenwoordig hebben wij 200 auto’s en 300 fietsen, waarmee mensen van hun huis naar hun werkplek komen”, vertelt Van den Brand om aan te geven hoe enorm dit onderdeel in hun dienstverlening is gegroeid. “Feit is, wie de recruitment, de huisvesting en het transport het best faciliteert, wint het in de concurrentie. Het is wel iedere keer weer een puzzel. Er is per project voldoende kwalitatieve huisvesting nodig en die moet betaalbaar zijn.”

Van de arbeidsmigranten die SBA Flex werft, huisvesten zij meer dan de helft afhankelijk van het soort project. Denk aan seizoenswerk, een project voor 12 weken of voor de duur van twee tot vier jaar. De overige arbeidsmigranten vestigen zich zelfstandig voor langere tijd in ons land. “Arbeidsmigranten verblijven nu gemiddeld langer in ons land, ze weten wat ze waard zijn en het kost ons minder tijd om hen in te werken”, aldus Van den Brand.

Polen versus Roemenen
“Nu er minder jonge Polen naar Nederland komen, verplaatst de werving van arbeidsmigranten zich al enige tijd naar Roemenië, Bulgarije, Hongarije en Tsjechië. Wij werven mensen voor productie en vakmensen voor de metaalsector. Goede lassers, CNC-frasers en metaalbewerkers zijn gewild en onvoldoende te vinden in Nederland.

Het verschil met de Poolse arbeidsmigranten is, dat Roemenen nog relatief weinig ervaring hebben met het werken in ons land. Zij willen eerst helemaal zeker zijn van hun zaak en weten wat uitzenden precies inhoudt. Daarom hebben wij een eigen recruitmentkantoor in Boekarest en een website in hun taal. Ook de referenties van enkele Roemenen die al bij ons werken, helpen om hun vertrouwen te winnen.”

Automatisering bedreigend?
Vormt de komst van robots in de productie en logistiek een bedreiging voor jullie propositie?

“Zeker”, beaamt Van den Brand. “Op de middellange termijn verwacht ik wel dat een aantal grootschalige magazijnen verder wordt geautomatiseerd. Anderzijds hebben arbeidsmigranten over het algemeen een behoorlijk opleidingsniveau. Velen van hen hebben de capaciteit om te worden ingezet als operator. Toch blijven er genoeg processen in de markt die lastig kunnen worden geautomatiseerd, denk aan slachterijen, het uitbenen van varkens en visfileerbedrijven. Ook in de bouw blijft nog veel handwerk nodig.”

Interview: Hinke Wever, FlexNieuws