Het digitale meldingssysteem WagwEU

In een reeks van vier columns nemen wij u mee in de toekomstige wereld van ‘gedetacheerde buitenlandse werknemers in Nederland’.
Zie onze eerdere columns in deze serie. Hieronder leest u de derde column.

| Wet arbeidsvoorwaarden gedetacheerde werknemers in de EU |

Het digitale meldingssysteem uit de WagwEU komt eraan
De Wet arbeidsvoorwaarden gedetacheerde werknemers in de Europese Unie (WagwEU) is inmiddels een feit. Het wetsvoorstel is op 18 juni 2016 getransformeerd in wet en is per die datum in werking getreden. Een aantal artikelen uit de WagwEU zijn later in werking getreden en een aantal artikelen moet nog in werking treden.

Een van de artikelen die later in werking zal treden is de zogenoemde meldingsplicht. De meldingsplicht geldt voor dienstverrichters en zelfstandigen uit risicosectoren. De reden dat de meldingsplicht later in werking gaat treden is dat het digitale meldingssysteem nog niet klaar is. Zolang het meldingssysteem niet gereed is, kan naar de mening van Minister Asscher niet worden aangemeld en treedt artikel 8 WagwEU (meldingsplicht) nog niet in werking. Ook een aantal andere artikelen die zien op de meldingsplicht of verwijzen naar gegevens die dienen te worden gemeld treden later in werking.

Op dit moment is nog niet precies bekend wanneer de meldingsplicht in werking zal treden. De verwachting is dat op 1 januari 2018 het digitale meldingssysteem gereed zal zijn, op welk moment waarschijnlijk de rest van de artikelen uit de WagwEU in werking zal treden. Let wel op: het feit dat er nog niet hoeft te worden gemeld, betekent niet dat er nu geen contactpersoon moet worden aangewezen. Artikel 7 WagwEU is per 18 juni 2016 in werking getreden. Dit betekent dat de plicht tot het aanwijzen van een contactpersoon reeds geldt, alleen de contactpersoon hoeft nog niet te worden gemeld.

Voor de markt zal het wachten op een digitaal meldingssysteem de voorkeur genieten, omdat een digitale melding waarschijnlijk eenvoudiger zal zijn dan een schriftelijke melding. Desalniettemin geldt dat wanneer de wettekst van artikel 8 lid WagwEU erop na wordt geslagen, daarin expliciet is opgenomen dat de melding zowel schriftelijk als elektronisch kan geschieden. Dit betekent dat conform de wettekst een digitale melding niet een must, maar een optie is.

Wat moet een werkgever straks precies melden?
De volgende gegevens moeten worden gemeld:

• de identiteit van de dienstverrichter dan wel zelfstandige;
• de identiteit van de dienstontvanger;
• de identiteit van de gedetacheerde werknemer. Let wel, het opvragen van een identiteitsnummer en bankrekeningnummer mag niet. Die gegevens mogen niet worden verstrekt, omdat het opvragen van deze gegevens als disproportioneel wordt beschouwd.
• de contactpersoon die namens de dienstontvanger is aangewezen als aanspreekpunt die in de lidstaat waar de arbeid wordt verricht beschikbaar is voor het verzenden en ontvangen van informatie met betrekking tot de dienstverrichting;
• de identiteit van de voor de uitbetaling van het loon verantwoordelijke persoon;
• de aard en de vermoedelijke duur van de werkzaamheden;
• het adres van de werkplek;
• de bijdrage voor toepasselijke socialezekerheidsregelingen.

Zoals reeds aangegeven gaat de meldingsplicht ook voor zelfstandigen gelden die in, bij AmvB aangewezen, risicosectoren in Nederland actief zullen zijn. De criteria voor het aanwijzen van de risicosectoren zullen in overleg met de sociale partners worden opgesteld. De risicofactoren zijn thans nog onbekend, maar het zal veelal gaan om sectoren waar veel schijnzelfstandigheid voorkomt of sectoren waarin zelfstandigen veelvuldig onder slechte arbeidsomstandigheden werkzaam zijn. Denk bijvoorbeeld aan de bouwsector. De meldingsplicht voor zelfstandigen is echter wel beperkter dan voor “reguliere dienstverrichters”, omdat zelfstandigen minder vragen hoeven te beantwoorden. De vragen zijn er slechts op gericht te weten welke zelfstandige waar werkt en van wie de zelfstandige zijn vergoeding ontvangt. Ook voor zelfstandigen geldt dat digitaal aan de meldingsplicht kan worden voldaan waardoor de administratieve lasten beperkt blijven.

Voordat de meldingsplicht ingaat zal er voorlichting worden gegeven aan zowel buitenlandse dienstverrichters als binnenlandse dienstontvangers. Er wordt gesteld dat uit ervaringen in België is gebreken dat het voorlichten van de dienstontvangers het meest effectief is. De dienstontvanger zal namelijk moeten verifiëren of de melding gedaan is en indien nodig de dienstverrichter hierop wijzen.
Het is nu wachten op het digitale meldingssysteem uit de WagwEU. Hoewel het digitale meldingssysteem de administratieve lasten enigszins zal verlichten, zullen werkgevers met de meldingsplicht hoe dan ook extra werk krijgen. Zeker in de beginfase. Uit ervaringen in België waar wordt gewerkt met een zogenoemd Limosa-systeem (waar werknemers die tijdelijk in België gaan werken zich moeten melden) is gebleken dat alleen in het jaar dat de Limosa-verplichting in België werd ingevoerd maar liefst 390.000 werknemers waren aangemeld. De ervaring leert bovendien ook dat invoering en gewenning aan digitale meldingssystemen niet over één nacht ijs gaat. Een goed voorbeeld van een recent ingevoerd systeem is het digitaal indienen van ontslagverzoeken bij het UWV. Het idee verdient lof, maar het systeem is nog niet optimaal en gebruiksvriendelijk genoeg. Het is voorlopig uitkijken naar het digitale meldingssysteem uit de WagwEU. Vol verwachting klopt ons hart.

Hendarin Feyli en Sander van Riel, Advocaten te Oisterwijk

Lees ook
Herziene Detacheringsrichtlijn in werking getreden per 30 juli 2020