"Voor futureproof ondernemen in flex"
SLUIT MENU

Help, de opdrachtgever wil persoonsgegevens!

Algemene Verordening Gegevensbescherming | AVG |


Help, de opdrachtgever wil persoonsgegevens!
“Beste Elze, wij hebben een nieuwe opdrachtgever die van alle uitzendkrachten een VOG wil, mag ik die verstrekken?”
“Elze, het bemiddelingsbureau waarmee wij werken weigert het BSN van zzp’ers te verstrekken op grond van privacywetgeving, dat is toch onzin?”

Dit zijn twee veel voorkomende vragen die ik van cliënten krijg en die ik graag beantwoord. Ik zie bijna wekelijks hoe bemiddelingsbureaus en opdrachtgevers elkaar – vaak onnodig – in de weg zitten, terwijl beide hetzelfde doel nastreven. Kennis over wat wel en niet verstrekt mag worden ontbreekt vaak bij beide partijen en bemiddelingsbureaus zijn geneigd om alles te geven waar de opdrachtgever om vraagt, want: klant is koning!

Het zou toch jammer zijn als de opdrachtgever naar de concurrent gaat, omdat zoiets simpels als een BSN niet wordt verstrekt, terwijl de concurrent dat wel gewoon doet? Dat zou inderdaad zonde zijn en daar heeft de opdrachtgever ook helemaal niets aan. De opdrachtgever kan namelijk ook beboet worden voor het in strijd met de wet verkrijgen van persoonsgegevens van het bemiddelingsbureau. Daarnaast is het vaak helemaal niet nodig om al die persoonsgegevens te ontvangen.

Deze column is bedoeld om beide partijen te informeren over de uitwisseling van persoonsgegevens in de bemiddelingsbranche. Hieronder zal ik eerst – kort – de beginselen uitleggen voor de uitwisseling van persoonsgegevens, waarna ik een aantal praktijkvoorbeelden zal geven.

Persoonsgegevens mogen in beginsel niet worden verstrekt, tenzij hiervoor een grondslag bestaat onder de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp). De Wbp zal vanaf 25 mei 2018 worden vervangen door de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), welke soortgelijke grondslagen bevat. Persoonsgegevens mogen onder meer worden uitgewisseld indien dat noodzakelijk is voor

  1. het sluiten of de uitvoering van de overeenkomst met de betrokkene (e.g. de werknemer of zzp’er),
  2. de verstrekker om een wettelijke verplichting na te komen die op hem rust of
  3. een gerechtvaardigd belang van de verstrekker of de ontvanger en de privacy van de betrokkene niet zwaarder weegt dan het belang van de verstrekker of de ontvanger.

Voor bijzondere persoonsgegevens, zoals gezondheidsgegevens (denk bijvoorbeeld aan ziekmeldingen of fysieke beperkingen van personen) en strafrechtelijke persoonsgegevens, bestaan striktere regels. Deze mogen vaak alleen worden verwerkt op grond van een wettelijke verplichting. Het BSN van betrokkenen mag zelfs alleen worden verstrekt voor zover de verstrekker hiertoe wettelijk verplicht is. Toestemming van de betrokkene is zelden een geldige grond om persoonsgegevens uit te wisselen. Toestemming moet namelijk vrij worden gegeven en als het niet geven van toestemming mogelijk tot gevolg heeft dat de tewerkstelling bij de opdrachtgever niet doorgaat, is de toestemming niet vrij gegeven.

Wat betekent het bovenstaande nu eigenlijk in de praktijk? Dat betekent ten eerste dat altijd goed moet worden nagegaan waarom bepaalde persoonsgegevens verstrekt moeten worden. Is het echt noodzakelijk om een bepaald gegeven te verzamelen en te bewaren? Zo ja, waarom dan precies? Het is logisch dat de naam van de betrokkene moet worden verstrekt, want anders weet de opdrachtgever niet wie iemand is, maar veel gegevens zijn helemaal niet zo noodzakelijk. Ten tweede betekent het bovenstaande dat het van belang is om een beleid op te stellen voor werknemers, zodat zij precies weten welke gegevens wel en niet mogen worden verstrekt en/of ontvangen en waarom. Op deze wijze kan worden voorkomen dat persoonsgegevens in strijd met de wet worden verstrekt en eventuele reputatieschade en/of sancties opgelegd door toezichthouders worden voorkomen.

Voorbeeld 1: het BSN
Sinds 1 januari 2017 bestaat er een wettelijke regeling op basis waarvan een bemiddelingsbureau aan de opdrachtgever het BSN van een uitzendkracht mag verstrekken. De opdrachtgever is voorts wettelijk verplicht om het BSN te verzamelen om het risico op keten- en inlenersaansprakelijkheid te beperken. Echter, het bovenstaande geldt niet voor zzp’ers. Keten- en inlenersaansprakelijkheid ziet namelijk niet op zzp’ers, waardoor er geen wettelijke grondslag bestaat voor opdrachtgevers om het BSN van zzp’ers voor dit doel te verzamelen. Het verstrekken van het BSN van zzp’ers die gaan werken bij de opdrachtgever is daarmee ook niet toegestaan. We zien vaak dat van werknemers en zzp’ers dezelfde persoonsgegevens worden verzameld, terwijl van zzp’ers veel minder gegevens mogen worden verzameld. Let hier dus goed op.

Voorbeeld 2: de VOG
Het aanvragen van een VOG voor werknemers of zzp’ers is soms noodzakelijk om bepaalde aspecten van de geschiktheid van de werknemer voor de betreffende functie vast te stellen. De VOG is zelfs verplicht voor bijvoorbeeld onderwijzers, taxichauffeurs en werknemers in de kinderopvang. Echter, niet voor elke functie is het noodzakelijk om een VOG te verkrijgen. Een bemiddelingsbureau mag niet uitgaan van de stelling van de opdrachtgever dat de VOG noodzakelijk is: dit zal apart getoetst moeten worden door het bemiddelingsbureau. Het is daarom van belang dat de opdrachtgever aangeeft waarom de opdrachtgever een gerechtvaardigd belang heeft bij de VOG, zodat het bemiddelingsbureau kan toetsen of dit klopt. Let op: het bemiddelingsbureau mag niet zomaar aangeven dat een bepaalde werknemer of zzp’er geen VOG heeft gekregen. Een negatieve uitkomst kwalificeert de Autoriteit Persoonsgegevens namelijk als een strafrechtelijk gegeven en onder de Wbp moet het bemiddelingsbureau eerst een voorafgaand onderzoek doorlopen bij de Autoriteit Persoonsgegevens alvorens deze gegevens worden verstrekt.

Wilt u nog meer weten over welke persoonsgegevens nou wel en niet verstrekt mogen worden? Kijk bijvoorbeeld eens op de website van de Autoriteit Persoonsgegevens. Daar staan veel praktische voorbeelden over wat wel en niet mag. Uiteraard ben ik ook altijd beschikbaar om vragen hierover te beantwoorden.

Elze ‘t Hart, advocaat Van Benthem & Keulen

Flexnieuws geeft ruimte aan auteurs die een artikel willen plaatsen op Flexnieuws.