"Voor futureproof ondernemen in flex"
SLUIT MENU

Online platformen accu’s van de nieuwe economie

Online platformen zijn de accu’s van de nieuwe economie
Met de komst van de ‘virtuele werker’ in de platformsamenleving verandert de arbeidsmarkt in hoog tempo. Nieuwe werkvormen rukken op. Niet alleen het aantal platformen neemt toe, ook het aantal gebruikers. Vorig jaar bleek dat één op de acht Nederlanders wel eens een centje heeft bijverdiend met zijn/haar deelname aan de platformsamenleving. Niet alleen in Nederland rukt de platformsamenleving op, maar ook wereldwijd is dit te zien.

Wat is de platformsamenleving?
De platformsamenleving bestaat uit online platformen die functioneren als marktplaatsen waar burgers, consumenten, ondernemingen, organisaties en zelfs overheden worden gefaciliteerd om met elkaar diensten en producten te delen of te produceren of kennis met elkaar uit te wisselen.
Een aantal voorbeelden van online platformen en hoe ze onderling van elkaar verschillen zijn te vinden via de website www.deeleconomienederland.nl. Deze site biedt een lijst van online deeleconomie platformen, ingedeeld per sector.

Voorbeelden
Zo is er bijvoorbeeld BuurAuto waarmee het delen van een elektrische auto met de buren in Amersfoort mogelijk wordt gemaakt. HeelNederlandDeelt is een platform waarop gebruikers voorwerpen die ze ‘op zolder’ hebben staan en niet gebruiken met anderen kunnen delen. De platformsamenleving bestaat niet alleen uit de deeleconomie, maar omvat veel meer. Er zijn ook marktplaatsen waarop bijvoorbeeld machines of tijdelijk personeel tussen aanbieders en gebruikers worden aangeboden tegen betaling.

Timing heeft recent een online platform op de markt gebracht, genaamd Roloflex. Dit is een online platform waarmee met vijf klikken een flexkracht kan worden uitgezocht. Flexkrachten kunnen een profiel aanmaken op Roloflex. Iedere onderneming die gebruik maakt van Roloflex kan de profielen van de flexkrachten zien. Vindt de onderneming een geschikte werker, dan betaalt de onderneming bemiddelingskosten aan Timing die lager liggen dan bij reguliere bemiddeling. Vervolgens regelen de gebruiker en de werker zelf onderling wat ze met elkaar afspreken en hoe ze het vorm geven. Ook Ask-Task.nl, een site voor ‘micro-jobs’, is een initiatief van Timing.

Of wat dacht u van Helpling. Dit is een bedrijf dat schoonmaakhulp aanbiedt op een online platform. Letterlijk vier klikken en u bent een schoonmaakhulp rijker. De gebruiker rekent direct af met Helpling voor de ‘bemiddeling’. Ook hier geldt dat wat er verder gebeurt tussen de schoonmaker en de gebruiker buiten Helpling omgaat. Wat voor contract ze bijvoorbeeld afsluiten is aan hen. De website vermeldt dat ze geen schoonmaakbedrijf zijn, maar een platform dat particuliere schoonmaakhulpen verbindt met particuliere klanten.

Marktmeesters
Deze platformen zijn de nieuwe marktmeesters van de economie. Inmiddels zijn er ook wereldwijde online platformen die vergelijkbare diensten en producten aanbieden over de hele wereld. Zij bepalen de (handels)kaders en ontwikkelen algoritmes waardoor vraag en aanbod bij elkaar worden gebracht. Ook verzamelen zij allerlei data over hun gebruikers en aanbieders waardoor ze nog doelgerichter en efficiënter kunnen inspelen op de behoeften in de markt. In feite faciliteert een online platform dat er sociaal en economisch verkeer plaatsvindt tussen de aanbieders en de gebruikers van het platform. Een daarbij veelgehoord geluid is dat men dankzij de platformsamenleving de mogelijkheid krijgt om het heft in eigen hand te nemen. Het idee is dat men in staat is om zichzelf op allerlei nieuwe manieren te ontwikkelen en te organiseren als burger of als ondernemer. Interventie vanuit de overheid zou dan niet of nauwelijks nodig zijn. Door de komst van de platformsamenleving verschuiven dan ook de verhoudingen in de markt en in het politieke klimaat.

Zelfsturing of regulering
De platformsamenleving staat qua regelgeving nog in de kinderschoenen en is voor juristen en politici een ‘spannend terrein’. Juristen en politici vragen als eersten: hoe kunnen we de platformsamenleving reguleren? Men staat echter niet stil bij de vraag of de platformsamenleving niet een zelfsturende motor van de samenleving en de economie aan het worden is en hoe men juist met die zelfsturing zou kunnen omgaan.
Hoe dan ook, het is duidelijk dat de platformsamenleving de economie en de wet- en regelgeving voor een aantal dilemma’s stelt. Daar kunnen we met z’n allen niet omheen. Juridisch gezien zijn er nog veel vragen. De dilemma’s worden groter als het gaat om toepasselijk arbeids- en socialezekerheidsrecht. De huidige wetgeving sluit onvoldoende aan op deze ontwikkeling, daarom heeft de Europese Commissie de EU-lidstaten de opdracht gegeven hierover na te denken.

In een reeks van drie artikelen met interviews met mensen uit het veld wil ik u de komende tijd meenemen in de wereld van de platformsamenleving. Een onderwerp waar nog een heleboel over valt te zeggen en waar zeker op sociaal-arbeidsrechtelijk gebied alsmede op fiscaal gebied nog veel moet worden ontwikkeld of misschien juist niet. In deze artikelen zullen de positie van de online werker (‘platformwerker’), de gebruiker (‘platformgebruiker’) en de aanbieder (‘platformaanbieder’) aan de orde komen.

Verdeling lusten en lasten
De vraag is: als er werkelijk sprake is van een platformsamenleving, worden de lusten en de lasten, de voor- en nadelen dan ook gelijkmatig verdeeld over iedereen die erbij betrokken is?

Wil je hierover meedenken? Geef voorbeelden of beschrijf je idee hierover bij de reactiemogelijkheid hieronder.

Hendarin Mouselli, VRF Advocaten

Zie meer columns

Hendarin Mouselli is advocaat arbeidsrecht en medeoprichter van VRF Advocaten.