"Voor futureproof ondernemen in flex"
SLUIT MENU

Uitzenders en ‘Arbeidsmarkt van Morgen’ – impressie NBBU-congres

Wat wordt de toekomstige rol van uitzendbureaus?

Blijven uitzenders de spin in het web van de arbeidsmarkt?
Ontwikkelen zij zich tot life time facilitators van werkenden?
Worden ze de rechterhand van het UWV?

Hoe zien uitzenders zichzelf?

Arbeidsmarkt van Morgen
Dat stond dinsdag 23 mei jl. centraal tijdens het NBBU-congres ‘Arbeidsmarkt van Morgen’.

werkenden

De Arbeidsmarkt van Morgen is een evenement van de Nederlandse Bond van Bemiddelings- en Uitzendondernemingen (NBBU). Op de bijeenkomsten van de AvM wordt bestudeerd hoe de arbeidsmarkt er in de toekomst uit zal zien. Het platform is inmiddels uitgegroeid tot een volwassen podium waarop stakeholders, wetenschappers en bedrijven elkaar vinden om ideeën uit te wisselen.

Victor Breurs, Ton Wilthagen, Hans Junggeburt
Drie sprekers zoomden in op de toekomst van arbeid en de veranderende rol van intermediairs.
Dagvoorzitter was Jort Kelder die de sprekers introduceerde en het publiek liet reageren en meedenken.

bril

Met de bril van nu kijken naar de toekomst?
Victor Breurs, de eerste spreker, maakte duidelijk dat de vierde industriële revolutie, die momenteel gaande is, ieders werk zal beïnvloeden. De vraag is hoe? Het probleem is dat wij allemaal met onze huidige bril naar de toekomst kijken; ons voorstellingsvermogen is niet groter dan wat wij nu weten en kunnen bedenken.
Kleine veranderingen kunnen enorme effecten hebben op toekomstige ontwikkelingen. Breurs liet dit zien aan de hand van uitvindingen die de eerste drie industriële revoluties op gang brachten.
De uitvinders konden destijds zelf niet voorzien wat voor effect hun uitvinding op het fenomeen arbeid zou hebben.

Van handwerk naar massaproductie naar individuele dienstverlening

  1. De uitvinding van de stoommachine (1784) maakte een enorme groei van machinale productie mogelijk. Fabricage werd steeds meer centraal georganiseerd. De uitvinder van de stoommachine, die een oplossing had verzonnen om gemakkelijker water omhoog te pompen, had geen idee dat zijn vinding zulke verstrekkende gevolgen zou hebben voor de scheepvaart, het ontstaan van de spoorwegen en allerlei productiemethoden.
  2. De uitvinding van elektriciteit (1870) doorbrak het dag- en nachtritme van arbeid, dat vroeger werd beperkt door zonsopgang en zonsondergang. In fabrieken kon voortaan 24/7 worden geproduceerd om te voldoen aan de vraag naar producten. Elektrische apparaten maakten veel vormen van huishoudelijke en zakelijke arbeid overbodig, sneller en gemakkelijker.
  3. De uitvinding van het WWW, het wereldwijde web (1989) en de microprocessor, maakten globalisering en digitalisering van informatie en productie mogelijk. Op dit moment zijn wereldwijd 6,5 biljoen apparaten online en staan mensen aldoor met elkaar in verbinding. Informatie is (bijna) altijd en overal toegankelijk.
  4. Dat brengt ons bij de vierde industriële revolutie die gekenmerkt wordt door robotisering, het toepassen van big data en nanotechnologie. De interactie tussen het menselijk lichaam en technologie neemt toe. Een kunstmatige (oog)lens kan onze hersenen nu al ‘bluetooth’ verbinden met online informatie.

De eerste drie industriële revoluties hebben ertoe geleid dat het oplossen van schaarste niet meer het grootste economische vraagstuk is. Ook al speelt een rechtvaardige verdeling van de welvaart nog een rol.

Hoe is de paradox tussen schaarste en groei versus ‘de economie van het genoeg’ en de recente torenhoge schuldencrisis in de Westerse wereld te verklaren? Breurs zegt dat wereldleiders nog sterk uitgaan van het idee van economische groei. Ze hebben volgens hem nog geen voorstelling van een nieuw concept voor de economie die past bij de huidige tijd. Nu draait het minder om groei en meer om het leggen van verbinding tussen mensen, data en systemen. Daarmee kan beter worden ingespeeld op individuele behoeften. Services en het delen van (maatwerk)producten via netwerken worden belangrijker.

Wie heeft wat nodig, op welk moment?
De focus van arbeid verschuift volgens Breurs van (massa)productie naar diensten die inspelen op de individuele klantbehoefte. Het belang van de netwerkeconomie neemt toe. Digitalisering en big data helpen bij de voorspelling van kleine en grote verschuivingen in de vraag: wie heeft wat nodig op welk moment?

De opkomst van bezorg- en taxidiensten (de economie van ‘losse opdrachten’, ook wel gig economie genoemd) is hier een symptoom van.

Stellingen
Opvallend was dat uitzenders rekening houden met grote veranderingen in hun toekomstige rol. Dat bleek uit de peiling van stellingen:

  • Uitzendbureaus worden vervangen door algoritmen en artificial intelligence
    Ja, zei 66% van de aanwezigen op het congres.
  • Intermediairs worden opleidingsinstituten en life facilitators
    Ja, dat is aannemelijk, vond 57% van de aanwezigen.
  • De samenleving geeft ruimte aan een vorm van basisinkomen
    Dat zou best eens kunnen, dacht 59% van de aanwezigen.

Onderscheid flex en vast verdwijnt, werk blijft
Volgens arbeidsmarktexpert Ton Wilthagen maken we over vijf jaar geen onderscheid meer tussen vast werk en flexibel werk. Hij denkt wel dat er een tekort aan arbeidskrachten blijft bestaan. Het uitzendbureau wordt volgens hem een ‘ontwikkelbedrijf van medewerkers’.
Het is aan de politiek om het ontwikkelen en duurzaam inzetbaar houden van mensen te benoemen ‘als werk’, dat een prijs verdient. Het kabinet zal dit moeten stimuleren en belonen met subsidies. Uitzendbureaus zullen nog meer transities van-werkloosheid-naar-werk gaan faciliteren.

In dit kader ziet Wilthagen de opkomst van blockchain als een nuttig instrument. Via blockchain kunnen competenties van medewerkers worden gewaardeerd en gevalideerd. Ook de overheid neemt deze ontwikkeling serieus, want er experimenteren al 71 overheidsorganisaties met dit ruilmiddel. Zie blockchainpilots.nl.

Wilthagen is geen voorstander van de invoering van een basisinkomen.
“Ik zie liever dat het maatschappelijk aanbod beter wordt georganiseerd. Mijn voorkeur zou uitgaan naar een inkomen dat gekoppeld is aan arbeidsparticipatie. Uitzenders kunnen hier met hun ondernemerskracht wendbaar op inspelen.”

regionale netwerken

Loyalty en regio
Arbeidssocioloog Hans Junggeburt ziet dat uitzenders met kennis van de lokale en regionale arbeidsmarkt in het voordeel zijn, omdat ondernemers graag zaken doen met mensen die ze kennen en vertrouwen. Digitalisering van de markt heeft dit aspect van de business niet veranderd. Hij ziet dat organisaties kleiner worden in aantal fte. De werkgelegenheid bij grote bedrijven neemt af, zoals de vele ontslagrondes bij banken en grote winkelketens aantonen. Daarentegen wordt het beheer van klantrelaties belangrijker en gevarieerder. Ook Junggeburt schetst de opkomst van de share economy, het leveren on demand en het werken in de cloud. Deze verschillende economieën functioneren door elkaar en zijn met elkaar verweven.

Tools, apps en ratings
In de contacten met klanten draait het steeds meer om loyalty, het binden en boeien van klanten. Wat vindt de klant van de dienstverlening? Daar draait het om. Dat wordt gemeten met apps en ratings. Dit leidt tot rapportages waarmee zwakke en sterke onderdelen van de dienstverlening in kaart worden gebracht, gemonitord en verbeterd.

digitale netwerken

Digitalisering, koppeling van data
Het verbinden van mensen met taken, projecten en banen in bedrijven wordt resumerend nog belangrijker voor de intermediair van de toekomst. Het ontwikkelen van medewerkers, van-werk-naar-werk en van geen-werk-naar-werk biedt kansen voor uitzendorganisaties.

In feite zijn we in sommige opzichten terug bij de periode voor de industrialisatie, toen individueel vakmanschap belangrijk was. Specialisatie is weer hard nodig, net als kennis van de knelpunten en de vraag in de regio.

Nu kan een specialist een veelheid van tools gebruiken met data die hij elk moment kan raadplegen. Ook de (online) informatie waar klanten over beschikken en hun mogelijkheid om online producten en diensten te kopen, is immens vergeleken met vroeger. Apps, tools, social media, de ogen en oren van medewerkers helpen de gespecialiseerde uitzender om feeling te houden met de doelgroep en de markt. Al die tools vormen samen een analytische bril voor de business.

Verslag: Hinke Wever, FlexNieuws

Ook interessant in dit verband:

NBBU: Vergroot zekerheid werkenden, vast en flex
ABU, ABN AMRO en UWV, ‘Werken in de toekomst’
Werknemersbedrijf – initiatief Please Payroll
Innovatie begint bij slimheid eigen medewerkers

Hinke Wever is een creatieve verbinder van werk- en levensterreinen. Ze was als redacteur vanaf de start betrokken bij FlexNieuws.