Oplossing zoeken werkt beter bij flex dan meer regels

‘Oplossingen zoeken in overleg werkt in de flexbranche vaak beter dan nog meer regels stellen.’

Hendarin Feyli en Sander van Riel
Feyli en Van Riel zijn vorig jaar hun eigen Arbeidsrecht kantoor begonnen en hebben binnen hun kantoor een speciale afdeling ingericht voor de flexbranche.

Niche in flex
“De meeste reguliere werkgevers hebben incidenteel behoefte aan juridisch advies,” zo licht Hendarin Feyli toe. “In de flexbranche ligt dat anders. Daar is regelmatig behoefte aan juridisch advies en vaak ook nog voordat er eenmaal problemen zijn ontstaan, omdat het in de flexbranche per definitie draait om arbeid. Er worden geen bruggen gebouwd of tafels en stoelen gemaakt, maar er worden juist ‘handjes’ beschikbaar gesteld om die bruggen te bouwen en de tafels en stoelen te maken. Arbeid is dan ook hard core business in de flexbranche.

De wetgeving voor flex is bijzonder complex. Bovendien zijn niet alle situaties die zich voordoen al voorzien en beschreven in de uitzendcao’s. In de praktijk van het vak stuiten uitzendondernemers op vragen die wij, als juridisch adviseurs, al doende verkennen en voorleggen aan de brancheorganisaties en de bonden. We krijgen regelmatig situaties onder ogen waarvoor geen cao-regelgeving en geen jurisprudentie bestaat. Dan is het zaak de risico’s en de beleidskeuzes goed in te schatten en de meest logische uitleg en richting voor het handelen te verkennen.”

Nadruk op juridisering
“De uitzendbranche is bijzonder dynamisch vanwege de grote vraag in het bedrijfsleven naar flexibiliteit. Om die flexibiliteit te faciliteren, zoeken uitzendondernemers de mazen van de wet. Dat is op zich niet erg, het hoort bij ondernemerschap om mogelijkheden te onderzoeken.

Er is een tendens in de media en de politiek om de behoefte aan flexibiliteit per definitie als negatief te beoordelen en nogal snel als ‘doorgeslagen’ of nog erger, als ‘malafide’ te bestempelen.

De druk op werkgevers is toegenomen. De positie van werknemers en werkgevers is in de afgelopen decennia veranderd. De internationale concurrentie is groter. Het bedrijfsleven kampt met wereldwijde trends, die van invloed zijn op de levensduur van een onderneming. Dat stuwt allemaal de vraag naar flex.

De wetgever probeert de behoefte aan flexibiliteit in te dammen en doet dat vooral via regelgeving. We zien dan ook in de wetgeving voortdurend wijzigingen die van invloed zijn op de flexbranche. Althans waarvan men in theorie denkt dat het invloed heeft op de flexbranche. Een goed voorbeeld is de Waadi-registratie, waarmee men dacht de ‘malafide ondernemingen’ er tussenuit te pikken. Inmiddels zijn er zoveel ondernemingen die zich hebben Waadi-geregistreerd, dat het kaf niet meer van het koren kan worden gescheiden.

De toegenomen regelgeving lost de knelpunten lang niet altijd effectief op en veroorzaakt een spanning tussen theorie en praktijk van flexibel personeelsbeleid. Wij willen daar een weg in vinden samen met de regelgevers en de ondernemers die wij adviseren.

Arbeidsuitbuiting moet worden tegengegaan, dat onderschrijven wij. Vorig jaar nog hebben wij een groep Poolse arbeidsmigranten bijgestaan, waar de werkgever het modelvoorbeeld was van uitbuiting van arbeid. Helaas trok de werkgever ‘de stekker eruit’ toen het warm werd onder zijn voeten.

Wij vinden het echter ook heel belangrijk dat behoud van arbeid (en tevens de arbeidsmobiliteit) centraal moet(en) staan en niet flexibele arbeid an sich. Immers, flex is meer dan ooit het kloppend hart van het ondernemersklimaat in Nederland en de arbeidsmobiliteit in Europa. Maak flex het nieuwe vast, zowel in theorie als in de praktijk, vinden wij.

Bepaalde vraagstukken kunnen naar onze ervaring effectiever langs de weg van overleg, dan langs de weg van nog meer wetgeving en rechtspraak worden aangepakt.

Mede om die reden onderhouden wij nauwe contacten met de koepelorganisaties ABU en NBBU, de SNCU, het ministerie van SZW en de vakbonden. De weg van overleg is in de flexbranche continu nodig, omdat de ontwikkelingen in flex altijd sneller gaan dan met regelgeving kan worden bijgehouden. De geschiedenis leert dat ondernemers onmiddellijk ‘creatief’ worden en andere oplossingen zoeken als ze worden geblokkeerd of als de regeldruk toeneemt.”

Grensoverschrijdend uitzenden
“Veel vragen ontstaan waar nationale instellingen elkaar tegenspreken, terwijl de inhoud veelal is gebaseerd op regelgeving uit dezelfde Europese koker. Je ziet steeds vaker dat Nederlandse ondernemers klussen aannemen over de grens. In België zijn de eisen om te mogen uitzenden heel streng. Wij zien regelmatig dat een Nederlandse onderneming een project aanneemt in België en met haar (veelal uit andere Europese landen) afkomstige werknemers werkzaamheden verricht in België. De Belgische autoriteiten toetsen vooraf of de Nederlandse onderneming arbeidskrachten uitzendt of dat sprake is van aanneming van werk. In de praktijk merken we dat wanneer de Belgische autoriteiten concluderen dat sprake is van aanneming van werk, de Nederlandse instanties dat standpunt niet altijd delen. Dat is soms best vreemd en kan ongewenste situaties met zich meebrengen voor zowel de werkgever als de werknemer.

De Handhavingsrichtlijn (Richtlijn 2014/67/EU) is, net als de Detacheringsrichtlijn, gebaseerd op het vrij verkeer van diensten. Gelijk loon voor gelijk werk op dezelfde werkplek dient te worden bevorderd en social dumping dient te worden aangepakt. Oneerlijke concurrentie op arbeidsvoorwaarden moet worden tegengegaan. Om de Handhavingsrichtlijn te kunnen implementeren in de Nederlandse wetgeving heeft Minister Asscher een wetsvoorstel ingediend bij de Tweede Kamer. Vanwege het Nederlandse EU-voorzitterschap zal het kabinet vaart willen zetten achter de implementatie van deze wet. De impact is groot. De administratieve druk op werkgevers die arbeidsmigranten tijdelijk willen detacheren in Nederland, neemt door de nieuwe maatregelen toe. De consequenties van het wetsvoorstel zullen we in een serie columns toelichten.”

Interview: Hinke Wever, FlexNieuws