"Voor futureproof ondernemen in flex"
SLUIT MENU

PuurZorg – nadelen wet DBA voor ZZP in de zorg

Interview met Noor Treffers, PuurZorg

PuurZorg is een uitzendorganisatie en een ZZP-makelaar voor de zorgsector.

Noor Treffers is tegenstander van afschaffing van de VAR. Welke argumenten heeft zij tegen invoering van de wet DBA?

PuurZorg, uitzenden en zzp in de zorg

Bezwaren
“Ons belangrijkste bezwaar is dat de wetgeving van het ministerie van VWS en de voorgenomen wetgeving van het ministerie van Financiën tegenstrijdig zijn aan elkaar wat betreft de eisen die worden gesteld aan ZZP’ers. Daarnaast is het beoordelingskader voor de toetsing/handhaving onvoldoende duidelijk.”

Modelovereenkomsten
“Wij hebben op 13 juli 2015 twee modelovereenkomsten ter beoordeling ingediend bij de Belastingdienst voor de ZZP’ers die wij bemiddelen. Het uitgangspunt bij deze generieke en sectorale modelovereenkomsten is dat er geen verplichting tot het afdragen of voldoen van loonheffingen uit voortvloeit. Dit omdat er geen sprake zal zijn van een dienstbetrekking, maar van zelfstandig ondernemerschap. Beide zijn nog niet goedgekeurd, omdat de Belastingdienst discrepantie ziet met de regelgeving vanuit het ministerie van VWS. Lees meer

Op 10 oktober 2014 is de modelovereenkomst, opgesteld door belangenbehartigers BTN en FNV Zelfstandigen, goedgekeurd door de Belastingdienst en gepubliceerd. Deze modelovereenkomst blijkt in de praktijk niet realistisch, is onhaalbaar. ZZP’ers en opdrachtgevers (WTZI-toegelaten zorginstellingen) worden bij deze modelovereenkomst onnodig belast met papierwerk en administratieve taken. Naast een overeenkomst met de opdrachtgever, dient er namelijk een opdrachtovereenkomst gesloten te worden met iedere individuele cliënt.
Dat werkt niet omdat in de zorg veel ad hoc en snel geschakeld moet worden, waardoor er niet veel tijd is om overeenkomsten af te sluiten met individuele cliënten voordat een ZZP’er een opdracht aanvaardt en uitvoert. Ook wordt er door één ZZP’er vaak gewerkt bij meerdere cliënten die onder één opdrachtgever vallen. Hier hebben ZZP’ers te maken met snelle wisselingen en fluctuaties, afhankelijk van de zorgvraag van de cliënt. Denk aan intramurale setting of thuiszorgroutes, maar ook in het geval van terminale zorg is de duur van de zorg simpelweg niet te bepalen. Het is niet haalbaar bij iedere fluctuatie of wisseling de overeenkomsten met cliënten aan te passen.

PuurZorg heeft er daarom voor gekozen een generieke en sectorale modelovereenkomst op te stellen die eenmalig gesloten dient te worden tussen opdrachtgever en ZZP’er. Volgens ons zou deze modelovereenkomst van toepassing kunnen zijn op ZZP’ers die één of meerdere vormen van zorg verrichten, zoals extramurale en intramurale zorg.”

Ministeries spreken elkaar tegen in eisen aan inzet zelfstandigen
Waarom blijft het akkoord voor deze modelovereenkomst nog uit?

“Onze contactpersoon van de Belastingdienst heeft aangegeven dat een aantal punten uit het wetsvoorstel Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties strijdig is met VWS wetgeving, Wet Kwaliteit, Klachten en Geschillen Zorg (Wkkgz).
In Wkkgz is aangegeven dat een solistisch werkende zorgverlener vanuit de Wkkgz een eigen verantwoordelijkheid heeft voor de kwaliteit, maar de WTZI-toegelaten zorginstelling (de opdrachtgever) eindverantwoordelijk blijft voor de kwaliteit van zorg. Volgens onze contactpersoon bij de Belastingdienst strookt dit niet met het wetsvoorstel Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties, omdat de ZZP’er zelf de eindverantwoordelijkheid moet dragen volgens het wetsvoorstel Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties.
De conclusie kan zijn dat er geen mogelijkheid meer zou zijn dat ZZP’ers voor WTZI-toegelaten zorginstellingen werken die zorg in natura leveren (hier is de Wkkgz van toepassing), omdat er geen directe relatie is tussen de ZZP’er en de individuele cliënt. De opdracht ligt tussen de WTZI-toegelaten zorginstelling en de individuele cliënt en de ZZP’er wordt ingehuurd door de WTZI-toegelaten zorginstelling, waar de WTZI-toegelaten zorginstelling de eindverantwoording draagt.
Onze contactpersoon heeft aangegeven dat er meerdere gelijkluidende modelovereenkomsten zijn ingediend en in behandeling zijn, maar dat deze allemaal blijven steken in de beoordeling door bovenstaande belemmeringen in de wetgeving.”

Vrijwaring is bij wet DBA onvoldoende duidelijk
Met de toetsing achteraf door de Belastingdienst is de vrijwaring onvoldoende duidelijk, vindt Noor Treffers. “Het beoordelingskader voor de toetsing zou moeten worden gepubliceerd, zoals ook werd gevraagd door senatoren tijdens het debat in de Eerste Kamer.
Een voorbeeld is het vereiste dat de zelfstandige professional zijn of haar eigen materiaal moet meenemen en gebruiken. In de zorg is dat vereiste vaak niet realistisch. Om een voorbeeld te noemen: veel zorginstellingen maken gebruik van een tillift om cliënten in en uit bed te tillen om ze te kunnen wassen en verzorgen. Ook in de thuiszorg, denk aan de zorg voor terminale patiënten of langdurig zieken, wordt vaak een tillift gebruikt. Een ZZP’er zal niet zo’n groot hulpmiddel zelf meenemen als het al ter plekke is. De onduidelijkheid en onwerkbaarheid van dit soort vereisten, brengt opdrachtgevers in onzekerheid of ze ZZP’ers in kunnen zetten.”

Schijnzelfstandigheid in de zorg?
“Het kabinet wil schijnzelfstandigheid terugdringen met deze nieuwe wet. Die doelstelling begrijp ik. Wij zijn ook voorstander van bestrijding schijnzelfstandigheid. In de zorginstellingen waar wij ZZP’ers aan leveren, zien we dit echter niet. Het gaat vrijwel altijd om een serieuze behoefte bij de zorginstellingen die het best via gespecialiseerde zelfstandige professionals kan worden ingevuld, die veel flexibeler inzetbaar zijn dan werknemers in vaste dienst.

De ZZP’ers die wij bemiddelen zijn vaak goed opgeleid en veel gevraagd. Die kiezen zelf voor hun zelfstandigheid en werken op hogere niveaus. Ze worden niet tot zelfstandigheid gedwongen. Ze kunnen best werk vinden in dienstverband bij zorginstellingen, maar kiezen daar bewust niet voor.

Bovendien vullen deze ZZP’ers juist de taken in, die voor de zorginstellingen via vast personeel moeilijk zijn in te vullen. Het gaat dan bijvoorbeeld om diensten in de nachtzorg en 24-uurszorg. Denk aan de zorg voor terminale patiënten. Het kan ook gaan om specialistische zorg zoals specifieke wondbehandeling of het opzetten van een nieuw rayon voor de zorg. Vervanging bij zwangerschapsverlof wordt eveneens vaak door een ZZP’er ingevuld.

Tegenstrijdigheid in de regelgeving en gebrek aan duidelijkheid over de beoordelingskaders achteraf, zorgen nu voor teveel onzekerheid in de markt.

Wat betreft de VAR; die biedt in mijn ogen voldoende middelen om schijnzelfstandigheid te toetsen.
Wanneer de Belastingdienst via steekproeven de aanvragen voor de VAR in de afgelopen jaren had getoetst, was er voldoende mogelijkheid geweest om schijnzelfstandigheid op te sporen en voor de rechter te brengen. Daar is geen actie op ondernomen. Nu worden de bonafide zelfstandigen, de opdrachtgevers en de zorgbehoevenden benadeeld.

Ik vind dat de bezwaren tegen afschaffing van de VAR en invoering van de wet DBA serieus moeten worden opgelost door het kabinet en de politiek. De onzekerheid en de administratieve lasten zijn nu te groot en onwerkbaar.”

Interview: Hinke Wever, FlexNieuws

Hinke Wever is een creatieve verbinder van werk- en levensterreinen. Ze was als redacteur vanaf de start betrokken bij FlexNieuws.