Ontslag op staande voet na diefstal € 0,50

Ontslag op staande voet wegens diefstal van €0,50
In een espressobar legt een klant €0,50 op de toonbank voor het gebruikmaken van de toilet. Een werknemer loopt langs en steekt het geld in haar broekzak. Een collega vermoedt dat de werknemer dit heeft gedaan en spreekt de werknemer hierop aan. De werknemer zei niets te hebben gezien of gehad. Niet veel later ziet de collega dat de werknemer het geld vlak daarna teruglegt op de bar. Vervolgens zou de werknemer tegen haar collega hebben gezegd: “Ooh ik heb het al gevonden, het lag hier op de bar.” De werkgever wordt door de collega geïnformeerd over hetgeen is voorgevallen, waarna de werkgever de werknemer op staande voet ontslaat wegens diefstal, dan wel verduistering van €0,50.

Is dit een terecht gegeven ontslag op staande voet of heeft de werkgever een te zware maategel getroffen? De kantonrechter Amsterdam heeft zich hierover uitgelaten in zijn uitspraak van 19 december 2014 (ECLI:NL:RBAMS:2014:8731).

Standpunt werknemer
De werknemer verzet zich tegen het ontslag op staande voet en vordert in kort geding doorbetaling van loon en wedertewerkstelling. De werknemer stelt vijftig cent voor wc-gebruik te hebben aangenomen en in haar zak te hebben gestoken, omdat er geen kassa binnen handbereik was en omdat zij druk bezig was met haar werkzaamheden. Dit zou echter niet betekenen dat zij de vijftig cent heeft willen stelen. Maar zelfs als er sprake zou zijn geweest van diefstal of verduistering van 50 cent, dan is het ontslag op staande voet een onevenredig zware sanctie.

Standpunt werkgever
De werkgever stelt dat – uit de verklaring van de collega en de nadien bestudeerde camerabeelden blijkt dat – de werknemer bewust de 50 cent van de toonbank heeft gepakt en vervolgens in haar broekzak heeft stopt, het rustig was op de werkvloer en de werknemer haar collega heeft willen misleiden. Door het voorval heeft de werkgever het vertrouwen in de werknemer verloren. Voor de werkgever vormt dit voldoende reden om de arbeidsovereenkomst van de werknemer per direct te eindigen.

Dringende reden voor ontslag?
De gevolgen van een ontslag op staande voet voor de werknemer zijn ingrijpend. De arbeidsovereenkomst komt per direct te beëindigen en in beginsel heeft de werknemer geen recht op een WW-uitkering. De vraag is of (de gevolgen van) een ontslag op staande voet in verhouding staan tot diefstal van goederen met een zeer geringe waarde, ook wel ‘bagateldelicten’ genoemd.

In de rechtspraak bestaan twee benaderingen inzake bagateldelicten. De strenge benadering kent het uitgangspunt ‘diefstal is diefstal’. Veel waarde wordt gehecht aan het feit dat is gebleken dat de werknemer niet helemaal te vertrouwen is. In de rechtspraak zijn vele voorbeelden te vinden waarbij het gaat om een ontslag op staande voet wegens diefstal van goederen van zeer geringe waarde, zoals het meenemen van twee kazen (ECLI:NL:RBAMS:2015:3738), het nuttigen van een blikje Red Bull (ECLI:NL:GHDHA:2013:4114) of het meenemen van een paar kledingstukken in de uitverkoop (ECLI:NL:HR:2012:BV9532). In deze situaties werd het ontslag op staande voet gerechtvaardigd geacht. Opgemerkt zij, dat de werkgevers in voornoemde zaken een strikt en duidelijk beleid hanteerden inzake diefstal.
Daar staat tegenover de minder strenge benadering, waarin veel waarde toekomt aan de persoonlijke gevolgen voor de werknemer van het ontslag op staande voet in verhouding tot het bagateldelict (bijv. Hoge Raad, 21 januari 2000, JAR 2000/45)

Beoordeling kantonrechter Amsterdam
De kantonrechter overweegt onder meer dat de camerabeelden de verklaring van de collega ondersteunen. De door de werkgever uiteengezette toedracht is dan ook aannemelijk. Ervan uitgaande dat er sprake is van een bagateldelict, hanteert de kantonrechter de strenge leer, onder andere vanwege de relatief korte duur van het dienstverband en de jonge leeftijd van de werknemer. Vervolgens wijst de kantonrechter de vorderingen van de werknemer af.

Conclusie
Het is afhankelijk van de omstandigheden of de kantonrechter de strenge of de minder strenge benadering zal kiezen bij een ontslag op staande voet wegens het plegen van een bagateldelict. Hoewel het niet duidelijk is of de werkgever in bovenbedoelde zaak een consistent beleid ten aanzien van diefstal toepast, is het aannemelijk dat de strenge benadering eerder zal worden gehanteerd, wanneer de werkgever een strikt en duidelijk beleid kent met betrekking tot – bijvoorbeeld – diefstal.

Deze bijdrage is geschreven door mr. Remmelt Suir.

Voor meer informatie over de uitspraak of over Van Diepen van der Kroef Advocaten: stuur een email naar mw. mr. Babs Dubois – Van Kleef Van Diepen Van der Kroef Haarlem, tel. 023 542 42 92.